|
03 tháng 3, 2010 |
Ngày 10.2.2010 tôi cùng nhà giáo Hoàng Đạo
Chúc đến thăm nhà văn Sơn Tùng theo hẹn trước để nhà văn cung cấp cho tôi
bài thơ về Anh hùng liệt sỹ Lê Văn Tám, mà ông thuộc từ khi là thành viên
trong đội tuyên truyền từ sau Cách mạng Tháng Tám, khi ông 18 tuổi, đang
hừng hực sức trai. “Chiếu văn” hôm ấy ngoài một số nhà văn trẻ, còn có nhà
văn Hoàng Kính, sinh năm 1933, từng là bộ đội tình nguyện chiến đấu ở chiến
trường Lào.
Tác giả (bên trái) với nhà văn Sơn Tùng
Ở tuổi 82, nhà văn Sơn Tùng vẫn khỏe mạnh,
trí tuệ mẫn tiệp. Ông chỉ vào chồng báo: “Tuần báo Văn nghệ thành phố Hồ Chí
Minh”:
- Tôi thường xuyên theo dõi những bài viết về
Lê Văn Tám, bởi những chứng cứ đầy sức thuyết phục, quan điểm và thái độ
đúng mức, trân trọng với sự thật lịch sử, với những anh hùng quên mình hy
sinh vì nước.
Trầm ngâm giây lát, ông sôi nổi hẳn lên,
trong ánh mắt như có lửa:
- Đã bao năm rồi nhưng tôi không sao quên
được kỷ niệm về những buổi biểu diễn văn nghệ ở Diễn Châu – Nghệ An và nhiều
nơi khác phục vụ cho những đơn vị bộ đội và nhân dân. Bài thơ “Đuốc sống”
bao giờ cũng được đề nghị ngâm lại nhiều lần, người ngâm và người nghe đều
không kìm được xúc động, nhiều người không nén được tiếng khóc. Nói rồi ông
cất giọng sang sảng:
“Buổi trưa ấy Sài Gòn rung ý hận
Nghiến răng nghe rầm rập tiếng chân thù
Anh đứng khoanh tay lòng nặng đợi chờ
Giờ cứu nước, giờ đây giờ cứu nước
Anh nhìn xuống, áo quần anh đẫm ướt
Mùi dầu xăng ngây ngất chí hiên ngang
Ngoài miệt xa phấp phới ánh sao vàng
Từng loạt súng từ Cầu Ông vọng lại
Mỗi tiếng súng là một người trẻ tuổi
Cùng đứng lên ngã xuống cũng như anh
Lòng lâng lâng dâng nước mảnh hồn xanh
Anh rạo rực trong anh sao nóng quá?
Anh châm lửa người anh mang cánh lửa
Anh băng băng xông vào giữa kho dầu
Ánh lửa hồng mỗi lúc một dâng cao…”
Tôi vô cùng ngạc nhiên vì đây cũng là bài thơ
nhà nghiên cứu chữ Việt cổ Đỗ Văn Xuyền, sinh năm 1937 đọc cho tôi nghe cuối
năm 2009 và khẳng định đó là bài thơ “Lửa bất diệt” in trên báo “Quân Bạch
Đằng” của quân khu ba và ông được nghe các chiến sỹ ngâm nhiều lần những
ngày đó ở quê hương Thái Bình. Như vậy bài thơ này lúc đó được in ở nhiều
báo với những tên gọi khác nhau, phổ biến rộng rãi trong toàn quân và mọi
tầng lớp nhân dân.
Nhà văn Sơn Tùng xúc động:
- Sau này khi tôi vào Nam, được gặp các chiến
sỹ biệt động năm xưa, các anh kể lại việc tổ chức đánh kho xăng lúc đó. Bàn
bạc mãi cách đánh sao cho có hiệu quả, vì quân Pháp canh giữ rất nghiêm. Có
mấy em hàng ngày vẫn đi bán lạc rang và đánh giầy để nắm tình hình quân
giặc, xung phong nhận nhiệm vụ, vì còn nhỏ nên quân giặc không chú ý, dễ tạo
được sự bất ngờ.
Từ trái sang: Nhà giáo Hòang Đạo Chúc – hội chủ “Hội những người yêu kính
danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi và Lễ nghi học sỹ Nguyễn Thị Lộ; nhà
văn Sơn Tùng; giám đốc Trung tâm văn hóa Tráng An - Bùi Phúc Hải; nhà văn
Hoàng Kính.
Nhà văn Hoàng Kính cho biết thêm:
- Tôi sinh ra ở Lào, Những ngày ấy không chỉ
các chiến sỹ tình nguyện, mà bà con Việt kiều ở Lào, Thái Lan vẫn thường
xuyên ngâm và truyền tay nhau, đến nay tôi cũng vẫn thuộc lòng bài thơ nhà
văn Sơn Tùng vừa đọc. Tấm gương vì nước hy sinh của Anh hùng Lê Văn Tám đã
tiếp cho chúng tôi niềm tin vào chiến thắng tất yếu của đất nước.
Tôi mạnh dạn hỏi nhà văn Sơn Tùng:
- Thưa nhà văn, ông có ý kiến như thế nào khi
gần đây có một số người cho rằng Lê Văn Tám là nhân vật không có thật, thậm
chí còn muốn hạ tượng Anh tại công viên Lê Văn Tám ở thành phố Hồ Chí Minh?
- Những người có ý kiến như vậy, dù ở cương
vị nào, thì đều là người chưa hiểu biết thấu đáo về lịch sử dân tộc. Dù đây
không phải là nhân vật có thật chăng nữa, thì cũng đã trở thành một hình
tượng lịch sử. Phủ nhận, xóa bỏ hình tượng lịch sử này là có tội với đất
nước, xóa đi niềm tin của cả một dân tộc vào một thời kỳ đau thương mà anh
dũng nhưng phơi phới tinh thần lạc quan cách mạng. Người Việt Nam chúng ta
tự hào là con Rồng cháu Tiên, con cháu của các Vua Hùng. Những hình ảnh
tuyệt đẹp của những bậc có công với nước như Thánh Gióng, cùng bao anh hùng
dân tộc được nhân dân ta tôn là thần, thánh, là thành hoàng, sẽ sống mãi với
non sông đất nước, tiếp thêm ngọn lửa niềm tin cho các thế hệ mai sau, sống,
chiến đấu, bảo vệ và xây dựng đất nước.
Ông cười vui:
- Nước Pháp vô cùng tự hào với nhân vật
Gavơrốt của Vích to Huy gô đấy thôi. Vậy mà họ có truy tìm lý lịch xem đấy
là người như thế nào, hậu duệ là ai? Đâu có phải họ không hiểu về lịch sử,
mà bởi vì hình tượng nhân vật đó đã ăn sâu vào tiềm thức, tình cảm của mỗi
người dân và trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước của cả dân tộc. Vậy
tại sao ta lại phải mất nhiều thời gian mổ xẻ, truy tìm gốc tích của Anh
hùng Lê Văn Tám, khi hình tượng “Em bé đuốc sống” đã trở thành biểu tượng
của tinh thần yêu nước của dân tộc, trở thành ngọn lửa trong trái tim của
mỗi người dân Việt Nam chân chính?
- Thưa nhà văn, trước thềm xuân mới, nhà văn
có nhắn nhủ gì với thế hệ trẻ?
- Đất nước ta đang trên con đường mở cửa và
hội nhập, mở ra một vận hội mới cho đất nước và mỗi người. Năm nay lại là
một năm rất đặc biệt, kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. Tôi chúc các
bạn trẻ sức khỏe, trí tuệ và luôn nuôi dưỡng, chăm chút ngọn lửa trong trái
tim của mỗi người. Đó là ngọn lửa tình yêu, cuộc sống; ngọn lửa niềm tin vào
chính mình và tương lai tươi sáng của dân tộc. Ngọn lửa ấy đã được cha ông
ta thắp lên bằng máu của bao thế hệ, mỗi chúng ta phải có trách nhiệm chăm
chút cho ngọn lửa ấy cháy mãi. Ngọn lửa bất diệt ấy sẽ giúp ta biết nhìn
nhận đúng đắn quá khứ, hiện tại và tương lai, làm chủ chính mình, vượt qua
mọi trở lực, xây dựng đất nước văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc.
Tôi chợt nhớ cháu ngoại tôi đang học tại
trường tiểu học Lê Văn Tám. Mỗi buổi chiều đợi ở cổng trường đón cháu, tôi
thường nghe vang lên bài hát ca ngợi người anh hùng nhỏ tuổi. Đấy là bài:
“Lê Văn Tám” của nhạc sỹ Phong Nhã mà chính tôi nghe cũng xúc động và vẫn
thuộc bài hát: “Em nhớ nhất một chuyện năm xưa, ở miền Nam, một ngày kia
bỗng kho xăng giặc cháy tan tành. Ai đã ghi công đầu nơi đây thật liệt oanh.
Tuổi 13 chính tên gọi Lê Văn Tám. Bó đuốc sống sáng ngời soi đường cho Đội
em tiến nhanh. Hôm nay đây vây quanh lửa hồng, lửa bập bùng như gọi tên
Anh”. Giai điệu hào hùng của bài hát đã đi vào lòng bao thế hệ, góp phần hun
đúc lòng yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Ngay cả khi đất nước đã
hòa bình cũng vô cùng cần thiết. Khi tôi nói lên những suy nghĩ đó của mình,
nhà văn Sơn Tùng gật đầu tán đồng.
- Cảm ơn nhà văn. Năm mới, kính chúc nhà văn
mạnh khỏe, trường thọ, tiếp tục cho ra đời nhiều tác phẩm mới!
Hà Nội ngày 10.2.2010
Chú thích ảnh:
1. Tác giả (bên trái) với nhà văn Sơn Tùng
2. Từ trái sang: Nhà giáo Hòang Đạo Chúc – hội chủ
“Hội những người yêu kính danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi và Lễ nghi
học sỹ Nguyễn Thị Lộ; nhà văn Sơn Tùng; giám đốc Trung tâm văn hóa Tráng An
- Bùi Phúc Hải; nhà văn Hoàng Kính.
Trần Vân Hạc
Bài liên hệ:
- Đầu xuân gặp nhà văn Sơn Tùng
- Lê Văn Tám: Lửa Bất Diệt
Những bài của tác giả:
Chè “Hai không”, “năm cực” Suối Giàng (Trần Vân Hạc)
Chữ Viết Khoa Đẩu Duy Nhất Trên Đá Cổ Sa Pa (Trần Vân Hạc)
Công Trình Chữ Việt Cổ Của Giáo Sư Lê Trọng Khánh (Trần Vân Hạc)
Gửi Người Tạc Tượng Alexandre De Rhodes (Vân Hạc)
Huyền Thoại Tắm Tiên Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Hình Tượng Cây Nêu Với Một Số Dân Tộc Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Hương Sắc Rừng Xuân Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Hội thảo: Kinh thành Thăng Long - Thủ đô Hà Nội (Văn Hạc)
Không gian cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng – Một hướng tiếp cận mới (Trần Vân Hạc)
Kính gửi Ban biên tập Tuần báo Văn nghệ TPHCM (Trần Vân Hạc & Nguyễn Lê)
Lê Văn Tám: Lửa Bất Diệt (Trần Vân Hạc)
Mùa Xuân Tây Bắc Trong Tôi (Trần Vân Hạc)
Một ngôi chùa cổ rất cần những tấm lòng (Trần Vân Hạc)
Một văn bản chữ cổ của người Pà Thẻn (Trần Vân Hạc)
Nghĩa Trang Mang Tên Một Dòng Sông (Trần Vân Hạc)
Nguyễn Trãi, hợp tuyển thơ của soạn giả Gia Dũng (Vân Hạc)
Người Giữ Hương Chè Shan Tuyết Suối Giàng (Vân Hạc)
Người Lắng Thầm Tìm Con Chữ Việt Cổ (Trần Vân Hạc)
Người phụ nữ Thái hết lòng vì văn hóa dân tộc (Trần Vân Hạc)
Ngọn lửa Lệ Chi Viên (Trần Vân Hạc)
Nhà Sàn Của Người Thái Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Nhân Sinh Trong Tiếng Đại Ngàn (Trần Vân Hạc)
Những ngôi chùa trên huyện đảo Trường Sa (Trần Vân Hạc)
Nét Đẹp Tục Chơi Còn Của Người Thái Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Núi Rừng Tây Bắc Đón Xuân: Inh Lả Ơi, Xao Nọong Ơi! (Vân Hạc)
Thông báo xuất bản sách chữ Việt cổ (Trần Vân Hạc)
Tinh thần yêu nước trong thơ Nguyễn Khắc Nhu (Trần Vân Hạc)
Triết lý nhân sinh qua các món ăn của người Thái Tây Bắc (Trần Vân Hạc)
Trái Tim Của Biển (Trần Vân Hạc)
Trống đồng vang vọng giữa Trường Sa (Trần Vân Hạc)
Tây Bắc trong thơ Nguyễn Quang Bích (Trần Vân Hạc)
Tính hòa đồng của những ngôi chùa cổ Việt Nam (Trần Thi)
Tấm lòng vàng của một nhà khoa học chân chính (Trần Vân Hạc)
Tập Thơ Đường "Thuận Nghịch Độc" Của Tiến Sỹ Đặng Văn Phú (Trần Vân Hạc)
Vui buồn trên đường dâng sách (Trần Vân Hạc)
Vài nét về rừng thiêng của dân tộc Thái (Trần Vân Hạc)
Vài nét về tiến trình của chữ Quốc ngữ (Trần Vân Hạc)
Vàng Son Huyết Lệ (Trần Vân Hạc)
Yếu tố Việt cổ trong ngôn ngữ Thái (Trần Vân Hạc)
Đài Giọt Lệ (Hoàng Đạo Chúc)
Đầu xuân gặp nhà văn Sơn Tùng (Trần Vân Hạc)