DẪN NHẬP
Giáo Hoàng Ca-Tô Giáo
Rô-Ma (Công Giáo La-Mã) John Paul II, trong cuộc viếng thăm
Ấn Độ năm 2000, đã kêu gọi tín đồ tăng gia nỗ lực cải đạo
quần chúng ở Á Châu, nghĩa là, theo truyền thống truyền đạo
của Ca Tô Giáo, dùng mọi thủ đoạn để kéo quần chúng vào
Ca-Tô Giáo.
Mac Kher, dựa trên
những sự kiện lịch sử: rằng sự du nhập của Ki Tô Giáo vào Âu
Châu, Mỹ Châu, Úc Châu, phần lớn Phi Châu và vài vùng Thái
Bình Dương đã đưa tới sự hủy diệt một cách có hệ thống toàn
bộ những tôn giáo và nền văn hóa đa thần có trước thời
Ki-Tô, cho lời kêu gọi trên là một lời tuyên chiến chống nền
văn hóa Á Đông, các tôn giáo Á Đông, và xã hội Á Đông nói
chung, Ấn Độ nói riêng (Xin đọc trong www.nycny.com).
Tuần
báo Newsweek, số ngày 16 tháng 4, 2001, trang 48, tường
trình sự suy thoái của Ki Tô Giáo ở Âu Châu và Bắc Mỹ, nhất
là ở Âu Châu, ngày nay được coi là một xã hội trong tình
trạng hậu-Ki-Tô (post-Christian society), nhưng Ki Tô Giáo
lại có chiều hướng phát triển trong các nước nghèo khó ở Á,
Phi, nơi đây dân trí còn thấp kém, đời sống kinh tế vật chất
khó khăn, và còn bị nhiều áp bức.
Gần
đây, tại Việt Nam, những nhà truyền giáo Tin Lành, mượn
chiêu bài tự do tín ngưỡng để truyền đạo trên các miền
thượng du Bắc Việt và đã gây ra không ít hỗn loạn trong
xã hội Việt Nam.
Mục
đích truyền đạo của Ca-Tô cũng như Tin Lành ở Việt Nam
là, lợi dụng và khai thác hoàn cảnh khó khăn về vật chất
cũng như tinh thần của một số người dân ở trình độ thấp
nhất, thu nhặt tín đồ bằng những giáo điều huyền hoặc và bả
vật chất. Khi có một số tín đồ cuồng tín và tuyệt đối theo
lệnh các nhà truyền giáo rồi, họ sẽ biến số tín đồ này
thành một lực lượng chính trị nấp sau bình phong tôn giáo để
tạo áp lực với chính quyền, chi phối mọi hoạt động xã hội
trên căn bản một niềm tin không cần biết không cần hiểu của
Ca-Tô Giáo cũng như Tin Lành. Lịch sử du nhập của Ca-Tô
Giáo vào Việt Nam đã chứng tỏ như vậy.
Những
tín đồ tân tòng Ca-Tô hay Tin Lành, vì nhẹ dạ cả tin những
lời hứa hẹn vào một đời sau, vì được giúp đỡ chút ít trong
những hoàn cảnh vật chất khó khăn, đều không biết rằng mình
đã bị huyễn hoặc bởi một cái bánh vẽ, do đó bị lùa vào cảnh
nô lệ một hệ thống giáo quyền trong cấu trúc toàn trị của
Ca-Tô Giáo, hay vào cảnh nô lệ “những điều mạc khải không
thể sai lầm trong Thánh Kinh” của Tin Lành. Nhìn vào toàn
bộ nền Thần học Ki Tô Giáo, chúng ta thấy nó giống như một
cái áo cũ kỹ đã rách bươm nhiều chỗ, phải vá chằng vá chịt,
dùng để che đậy một thân thể bệnh hoạn. Tại sao? Bởi vì
nền thần học này dựa trên nhiều ngụy tạo và gian dối, như sẽ
được chứng minh trong chương sau. Mỗi khi sự ngụy tạo và
gian dối nào bị phanh phui, người ta lại phải thay đổi, dùng
ngụy biện để che đậy nó đi bằng một luận điệu thần học
khác. Vì vậy mà John E. Remsburg đã viết trong cuốn
False Claims, trang 3, rằng:
Trong những giới thông minh ở Âu Châu và Mỹ Châu, nền thần
học Ki-Tô trên thực tế đã chết.
(Among the intelligent classes of Europe and
America, Christian theology is
practically dead.)
Tuy
nhiên, chúng ta không thể phủ nhận sự kiện là, nền thần học
này cũng mang đến cho các tín đồ, tuyệt đại đa số thuộc
thành phần thấp kém trong xã hội, một niềm hi vọng trong đời
sống sau: Tới ngày phán xét cuối cùng (không biết bao giờ
mới xảy ra tuy Chúa Giê-su đã hứa với các tông đồ là sẽ xảy
ra trong ngay khi ông ta còn sống, và trong 2000 năm nay
không biết bao nhiêu lần các bậc lãnh đạo Ki Tô Giáo đã tiên
đoán sai lầm ngày tận thế sẽ xảy ra) Chúa sẽ hóa phép làm
cho xác chết của họ sống lại đoàn tụ với linh hồn và sống
cùng Chúa đời đời trên Thiên đường. Đó là cái bánh vẽ trên
trời (từ của Linh mục Ernie Bringas: A Pie-in-the-sky) cộng
với mồi vật chất (theo đạo có gạo mà ăn) để khuyến dụ họ tin
theo đạo Chúa.
Những
nhận xét ở trên không phải là không có căn bản, nhưng tuyệt
đại đa số những tín đồ Ki Tô Giáo, Ca-Tô cũng như Tin Lành,
đều không biết đến những sự thực này, do chính sách bưng bít
của các giáo hội, và do chính họ không đủ khả năng để theo
dõi những diễn biến ngay chính trong các giáo hội của họ.
Thật
vậy, chính Mục Sư Tin Lành Rubem Alves, Giáo sư Thần Học tại
đại học Campinas ở Ba Tây, trong cuốn Đạo Tin Lành và Sự
Đàn Áp (Protestantism and Repression, Orbis Book) đã
phải đưa ra nhận đinh như sau, phản ánh thực chất tình trạng
Tin Lành truyền đạo ở Ba Tây, trang 44:
Có
phải là kỳ cục không khi mà Chúa Ki-Tô không thể rao giảng
cho những người cảm thấy mình an toàn và hạnh phúc, những
người cảm thấy cuộc đời đáng sống, những người không đang ở
trong một cơn khủng khoảng? Có phải là khác thường không
khi mà Chúa Ki-Tô chỉ có thể tuyên dương và có nghĩa trong
những tình trạng đau khổ vì bệnh hoạn của những người đang ở
trong những hoàn cảnh lo lắng, cảm giác tội lỗi, và khủng
khoảng hay chết chóc? Thật ra nhiệm vụ của nhà truyền giáo
là gì? Nhiệm vụ của họ là đặt cho một cơn khủng khoảng
những tên Thần Học mà thực ra nguồn gốc của nó là vấn đề tâm
lý xã hội. Nhà truyền giáo tìm cách khơi động một cơn
khủng khoảng mà con người có thể chưa cảm thấy, để
rồi từ đó, và chỉ khi đó, họ mới có thể tuyên bố "Chúa Ki-Tô
là sự giải đáp".
(Isn't it curious that Christ cannot be preached to people
who feel secure and happy, to people who feel that life is
worth living, to people who are not going through a crisis?
Isn't it odd that Christ can only be proclaimed and
meaningful in morbid situations where people are infected
with existential anxiety, guilt feelings, and terror or
death? What really is the task of the evangelist? His or
her task is to give theological names to a crisis that could
well be psychosocial in origin. The evangelist seeks to
activate a crisis which might not have been sensed before,
so that then, and only then, he or she can proclaim that
"Christ is the answer".)
Nhận định của Giáo sư Rubem Alves ở trên quả thật đúng
nếu chúng ta quan sát tình trạng Ki Tô Giáo nói chung ở các
xã hội tân tiến Âu Mỹ. Con người Âu Châu nói riêng,
trong các nước văn minh tiến bộ nói chung, vì đã có một đời
sống kinh tế tương đối thoải mái, và vì thường xuyên đối
diện với những tiến bộ của các bộ môn khoa học và tôn giáo
học, đã tỉnh ngộ và thấy rõ thực chất của những lời hứa hẹn
hoang đường như trên. Cho nên chúng ta không lấy gì làm lạ
khi đa số chỉ mang danh là tín hữu Ki Tô theo truyền thống
gia đình và xã hội của họ, nhưng chẳng còn tin những điều
không còn phù hợp với sự tiến bộ trí thức và mức độ hiểu
biết của quần chúng ngày nay. Những người ngày nay còn tin
vào những điều hoang đường phi lý trí, phản khoa học v..v..
phần lớn thuộc những nước nghèo, chậm tiến, và thường là
lớp người không mấy khi dùng đến đầu óc, hoặc đầu óc đã bị
bố mẹ, linh mục, mục sư làm cho mê muội từ khi còn nhỏ, chưa
đủ khả năng hiểu biết, do đó bị giáo hội dẫn vào và giữ
trong bóng tối của mê tín, của vô minh, và trong hệ thống
toàn trị của giáo quyền Ca-Tô và của Kinh Thánh Tin Lành.
Số
báo Newsweek nêu trên đã đưa ra vài con số nói lên tình
trạng của Ki Tô Giáo hiện nay: năm 1900, 80% tín đồ Ki Tô là
dân Âu Châu và Bắc Mỹ, ngày nay 60% là dân các nước Á, Phi,
và châu Mỹ La-Tinh (Newsweek, Ibid.: In 1900, 80% of
Christians were either Europeans or North Americans. Today,
60% are citizens of Africa, Asia and
Latin America). Điều nguy hại mà Ki Tô Giáo đã
gây ra ở Á, Phi là các giáo hội Ki-Tô ở những địa phương này
lại bảo thủ hơn những giáo hội trong các nước văn minh tiến
bộ Tây phương (Newsweek, Ibid.: a rift between the liberal
churches of the West and the eruption of more conservative
churches in Africa and Asia). Vì vậy chúng ta thường thấy
một số không nhỏ tín đồ Ca-Tô cũng như Tin Lành Việt Nam vẫn
còn mang tâm cảnh cuồng tín, hung hăng về vấn đề tín ngưỡng
hơn bất cứ tín đồ Âu, Mỹ nào. Họ cuồng tín và hung hăng vì
họ được giữ chặt trong cái mà Tiến sĩ Barnado gọi là
“bóng tối dày đặc của ý thức hệ Rô-Ma” (in the thick
darkness of Romanism), hoặc trong chủ trương "Đức Tin
biện minh cho tất cả" (Justification by Faith) của Tin
Lành, hoặc trong những "ốc đảo ngu dốt" (từ của Linh
mục Trần Tam Tĩnh chỉ các cộng đồng Ca-Tô Việt Nam như Bùi
Chu, Phát Diệm, Vĩnh Sơn, Hố Nai, Gia Kiệm v..v..). Họ được
nhồi sọ từ nhỏ để tuyệt đối tin vào một cái bánh vẽ trên
trời (A pie-in-the-sky) hay một ảo tượng không chắc chắn (an
uncertain vision) bất kể đến cái lịch sử tàn bạo đẫm máu của
giáo hội Ca-Tô Rô-ma mà họ được dạy là một giáo hội thánh
thiện, cũng như lịch sử tàn bạo diệt chủng dân da đỏ của Tin
Lành. Họ không biết đến và dù có biết cũng không quan tâm
đến những triều đại dâm loạn của những giáo hoàng mà họ
thường gọi là “đức thánh cha”, cũng như vấn đề đạo đức quá
suy đồi trong hàng giáo phẩm như hàng trăm linh mục, giám
mục, mục sư can tội cưỡng bách tình dục trẻ em phụ tế và nữ
tín đồ đến độ giáo hội phải bỏ ra đến cả tỷ đô la, theo ước
tính của Jason Berry, để bồi thường cho các nạn nhân; linh
mục Andrew Greeley, giáo sư xã hội học tại đại học Chicago
cho rằng có tới 25% linh mục đồng giống luyến ái (gay
priests) nhưng học giả Ca-Tô Jason Berry bảo con số này thực
sự cao gấp đôi; số linh mục nghiện rượu cũng không phải là
nhỏ; số linh mục chết vì bệnh AIDS có tỷ lệ cao gấp từ 4 đến
8 lần tỷ lệ trong quần chúng; và gần đây nhất, vấn đề linh
mục cưỡng bách tình dục, danh từ phổ thông là “hiếp dâm”,
một số nữ tu Ca Tô (sơ) trong 23 quốc gia, kể cả Hoa Kỳ,
Ba-Tây, Phi Luật Tân, Ấn Độ, Ái Nhĩ Lan, Ý v..v..,và cưỡng
bách một số phải uống thuốc ngừa thai hoặc phá thai, đã bị
phanh phui và phổ biến trên tờ National Catholic Reporter
ở Kansas City ngày 16 tháng 3, 2001, và trên hãng thông tấn
Adista ở bên Ý. Tòa Thánh Vatican, tuy đã được phúc
trình về vấn đề này từ tháng 2, 1995, nay cực chẳng đã cũng
phải lên tiếng thú nhận bằng lời lẽ mơ hồ là có vấn đề ô
nhục nhất trong giới chăn chiên này, nhưng chỉ giới hạn
trong một vùng địa dư mà thôi (only in a geographic
region). Vậy mà họ vẫn tự nhận là họ đang ở trong một
“hội Thánh", một "giáo hội thánh thiện, duy nhất,
tông truyền v..v..” không chút ngượng ngùng. Họ không
hề thắc mắc về một vấn đề căn bản: Tại sao cái mà họ gọi là
“hội Thánh" của họ lại có thể có một lịch sử tàn bạo,
đẫm máu, ô nhục, kéo dài suốt 20 thế kỷ cho đến tận ngày
nay?
Người
Việt Nam chúng ta, hơn ai hết, nếu không
muốn bị mang tiếng là lạc hậu, chậm tiến, và bị rơi vào
những cảnh suy đồi đạo đức của những kẻ buôn thần bán thánh
v..v.. thì chúng ta cần phải đề cao cảnh giác trước âm mưu
truyền giáo sang Á Châu của Vatican
và của Tin Lành. Chúng ta cần phải phân biệt rõ ràng quyền
tự do tín ngưỡng của con người và quyền tự do truyền đạo
bằng những phương cách có tính cách xúc phạm đến mọi nền văn
hóa phi-Ki-Tô của Ca Tô Giáo cũng như Tin Lành. Thật vậy,
Giáo hoàng Ca-Tô đã thú nhận gần đây trong những lời xưng
thú 7 núi tội lỗi của giáo hội Ca-tô ngày 12 tháng 3, 2000:
“Chúng tôi xin được tha thứ cho những tội lỗi
trong những hành động với ý muốn thống trị kẻ khác, với thái
độ thù nghịch đối với các tôn giáo khác, không tôn trọng
truyền thống văn hóa và tôn giáo của các dân tộc nhỏ, kém
phát triển”.
Nhưng chỉ vài tháng sau khi xưng thú 7 núi tội lỗi cùng thế
giới, như tự tát vào chính mặt mình, ngày 5 tháng 9, 2000,
Hồng Y Ratzinger, với sự đồng ý của Giáo Hoàng John Paul II,
đã tung ra tài liệu “Dominus Jesus” mang hình thức
tuyên ngôn dài 36 trang. Trong tài liệu này có hai điểm nổi
bật gây nhiều dư luận trên thế giới, một liên quan đến các
tôn giáo phi-KiTô, và một liên quan đến khả năng trung gian
cứu rỗi duy nhất của giáo hội Ca-Tô:
1.
“.. như là một phương tiện đưa đến sự cứu rỗi, những tôn
giáo phi-KiTô thiếu sót một cách trầm trọng”
(..non-Christian religions are gravely deficient as a means
of salvation)
2.
“Giáo hội Ca-Tô Rô-ma là phương tiện duy nhất đem đến sự
cứu rỗi cho toàn thể nhân loại” (The Roman Catholic
Church is the only instrument for the salvation of all
humanity).
Hai
điểm trên chứng tỏ giáo hội Ca-Tô không thực tâm trong vấn
đề xưng thú tội lỗi và xin được tha thứ, và ý muốn thống
trị, thái độ thù nghịch đối với các tôn giáo khác, không tôn
trọng truyền thống văn hóa và tôn giáo phi-KiTô vẫn là chỉ
tiêu của giáo hội trong sách lược bành trướng đạo sang Á
Châu.
Sách
lược truyền đạo của Tin Lành cũng tương tự như của Ca-Tô.
Họ vẫn tin tưởng rằng những điều "Thánh Kinh viết
rằng..." phải là tuyệt đối, không thể sai lầm, và cũng
dùng cùng những thủ đoạn của Ca-Tô giáo: xuyên tạc, hạ thấp
tất cả các tín ngưỡng dân gian phi Ki-Tô và những nền văn
hóa phi Ki-Tô.
Chúng ta
cũng cần phải ý thức được rằng, Ki Tô Giáo nói chung, Ca Tô
Giáo cũng như Tin Lành, đang lạm dụng và núp sau chiêu bài
“Nhân quyền” và dựa vào ưu thế kinh tế và quân sự của các
cường quốc Au Mỹ để truyền đạo trong những quốc gia mà họ có
thể ép được. Họ không dám đụng tới khối Hồi Giáo hay Do
Thái, những khối tuyệt đối không nhân nhượng về vấn đề tự do
truyền đạo. Họ cũng không dám đụng tới Trung quốc, một quốc
gia vĩ đại với gần một tỷ rưỡi dân, có tiềm lực kinh tế và
quân sự không thể coi thường, và có một chính sách rõ rệt để
ngăn chận và kiểm soát sự tự do truyền giáo. Nhưng họ lại
khai thác sự yếu kém kinh tế của các nước nhỏ ở Á đông và
tính dễ dãi của những dân tộc trong vùng này, như Thái Lan
và Việt Nam, để thực hiện ảo vọng Ki Tô hóa các quốc gia
này. Việt Nam là mục tiêu hàng đầu vì nơi đây Vatican đã có
sẵn một lực lượng khoảng từ 5 đến 7 triệu giáo dân phần lớn
nổi tiếng cuồng tín, cực đoan, và hoàn toàn lệ thuộc
Vatican. Chính quyền Việt Nam cần phải ý thức được cái hiểm
họa Ki Tô, Ca-Tô cũng như Tin Lành, nếu không muốn truyền
thống dân tộc và văn hóa của Việt Nam bị xóa sạch trong
tương lai, rơi vào vòng nô lệ Vatican hay Tin Lành, bình
phong tôn giáo của các đế quốc tư bản Âu Mỹ.
Ngoài ra, để đối phó với sách lược đang được thi hành
hiện nay của Ca Tô và Tin Lành: dùng bọn người trí thức nô
lệ mất gốc, đưa ra những tác phẩm xuyên tạc bôi nhọ lịch sử,
văn hóa Việt Nam, điển hình là cuốn sách với cái tên quái
gở “Tổ Quốc Ăn Năn” của Nguyễn Gia Kiểng, một tín đồ
Ca-Tô, đồng nhất hóa hành động hay tư tưởng của một vài cá
nhân trong lịch sử Việt Nam với Tổ Quốc Việt Nam, hoặc cuốn
Hành Hương Đất Phật của một "trí thức Ca-Tô" khác,
Nguyễn Kim Khanh với bút hiệu Phan Thiết, mà nội dung chỉ để
xuyên tạc, hạ thấp Phật Giáo qua một kiến thức rất hời hợt
về Phật Giáo. Song song với những hoạt động văn hóa một
chiều của Vatican, Tin Lành cũng tung ra một
loạt những bài viết, phần lớn là bịa đặt, để đánh bóng Tin
Lành và cùng lúc hạ thấp Phật Giáo. Chúng ta có thể kể
những bài của Lê Anh Huy, Phan Như Ngọc trong mucsu.net, hay
cuốn "Từ Áo Cà Sa Đến Thập Tự Giá" của Huệ Nhật mà
giá trị không thể xếp vào hạng trí thức. Những tác giả
thuộc loại nô lệ trí thức này cũng còn theo sách lược toàn
cầu của Vatican và Tin Lành, xuyên tạc, bóp méo lịch sử và
văn hóa Phật Giáo, hoặc đánh đồng khập khiễng vài nét văn
hóa Việt Nam hoặc Phật Giáo với nền văn hóa Ki Tô, ngụy
trang đằng sau những chiêu bài như “Thần học Ki Tô Giáo
theo cung cách Á Châu”, hoặc “quay về với truyền
thống dân tộc, hội nhập văn hóa dân tộc”, nhưng vẫn
khăng khăng bám chặt vào “chân lý về Chúa KiTô đấng trung
gian duy nhất, vẫn là và sẽ mãi mãi là một tín điều, và
không thể chấp nhận sự thỏa thuận hay dung hòa nào cả”.
Chính quyền và người dân Việt Nam cần ý thức
được tầm quan trọng của sự mở mang dân trí. Nếu không muốn
mang tội với dân tộc trong lịch sử Việt
Nam, chính quyền Việt
Nam cần đẩy mạnh nỗ lực mở mang dân
trí. Đây chính là sách lược then chốt để ngăn chận sự xâm
nhập văn hóa Việt Nam qua những luận điệu mê hoặc hoang
đường của Ki Tô Giáo, đồng thời là cái chìa khóa để mở rộng
cánh cửa tiến bộ về mọi mặt của nước nhà.
Cuốn
sách này được viết ra không ngoài mục đích đóng góp một phần
vô cùng nhỏ nhoi trong chiều hướng mở mang dân trí bằng cách
đưa ra những sự thực về con người của Giê-su cũng như những
lời giảng dạy của Giê-su trong Thánh Kinh, những lời không
mấy khi được các linh mục hay mục sư diễn giảng trong nhà
thờ, hoặc chỉ được diễn giải theo lý luận thần học của giáo
hội, nhiều khi rất mâu thuẫn và phi lý, trước đám tín đồ
thấp kém đã bị cấy vào đầu óc những niềm tin tôn giáo từ khi
còn nhỏ.
Hiện
nay trong thế giới Âu Mỹ chúng ta thấy tràn ngập những tác
phẩm nghiên cứu về nhân vật Giê-su. Tác giả những thiên
khảo cứu này đều là những bậc có uy tín trong giáo hội cũng
như ngoài giáo hội. Họ gồm có các Hồng Y, Tổng Giám Mục,
Linh Mục, giới trí thức trong Giáo hội, cùng những chuyên
gia, học giả, giáo sư đại học, nhà thần học v..v.. mà
truyền thống tín ngưỡng gia đình và xã hội của họ là Ki
Tô Giáo.
Cuốn
sách này chỉ có thể trình bày phần nào những kết quả nghiên
cứu của các học giả nói trên. Độc giả có thể tham khảo
những cuốn sách liệt kê trong phần Tài liệu Tham Khảo nếu
muốn biết thêm chi tiết về những chủ đề nêu trong sách.
Không có lý do gì mà người Việt chúng ta lại không được biết
và đọc những tài liệu này. Tín đồ Ki Tô cần phải đọc để
biết về thực chất tôn giáo của họ. Người ngoại đạo càng cần
phải đọc hơn để khỏi bị lừa dối bởi những điều hoang đường
sai sự thực.
Nội dung cuốn sách này là trình bày cùng quý độc giả
hình ảnh thực sự của Giê-su qua một số tài liệu nghiên cứu,
phân tích mới nhất của các chuyên gia về Ki Tô Giáo, ở trong
cũng như ở ngoài giáo hội, và tuyệt đại đa số vẫn nằm trong
truyền thống tôn giáo, văn hóa Tây phương. Hình ảnh này sẽ
cho chúng ta biết Giê-su thực sự như thế nào, sống trong
hoàn cảnh nào, chịu ảnh hưởng của những tư tưởng nào v..v..
Cuốn sách này cũng phân tích những điều giảng dạy điển hình
của Chúa Giê-su được ghi trong Thánh Kinh, và từ những thông
tin trong phần nghiên cứu về con người Giê-su ở trên, chúng
ta mới có thể biết rõ chủ ý của Giê-su nằm trong những điều
giảng dạy. Cho nên cuốn sách này sẽ gồm có hai chương:
1. Chương 1: Giê-su là ai?
2. Chương 2: Giê-su giảng
dạy những gì?
Ngoài
ra trong phần Phụ Lục, tôi cũng xin cống hiến quý độc giả
vài nét về Vua David, người mà các nhà thần học trong giáo
hội Ca-Tô thường hãnh diện khoe rằng Giê-su thuộc dòng dõi
ông Vua này, và dạy các tín đồ hàng ngày cầu nguyện: "Xin
Chúa làm cho tôi khinh dễ sự đời là chốn muông chim cầm thú,
xin làm cho tôi đặng về quê thật hiệp làm một cùng vua
David." (Trích dẫn từ Kinh Nhựt Khóa của Công
giáo).
