●   Bản rời    

Phiếm luận về chữ “bạn” trong tôn giáo (Nguyễn Trí Cảm)

Phiếm luận về chữ “bạn” trong tôn giáo.

Nguyễn Trí Cảm

https://sachhiem.net/TONGIAO/NGTRCAM/NguyenTriCam06.php

12 tháng 6, 2008

Đức Ông Barnabê Nguyễn Văn Phương và LM Bùi Thượng Lưu

Đức Ông Barnabê Nguyễn Văn Phương và LM Bùi Thượng Lưu - ảnh Vietcatholic

Trong ngôn ngữ tiếng Việt, danh từ “bạn” rất phong phú về ngữ nghĩa. Có khoảng trên dưới 60 từ ghép bắt đầu bằng chữ “bạn”. Từ bạn rượu, bạn nhậu, bạn hút đến bạn tù, từ bạn sơ giao đến bạn thâm giao, bạn đồng tâm, bạn đồng hành, và vợ, chồng được gọi là bạn đời hay bạn trăm năm. Xem ra từ bạn gắn bó con người với nhau sâu đậm biết là dường nào !

Còn.danh từ kép “bạn bè” được định nghĩa như: “bạn” được dùng để chỉ người quen biết, có mối quan hệ gần gũi, hợp ý, hợp tính, còn “bè” chỉ mối liên kết chặt chẽ. Ngày xưa phương tiện chuyên chở còn thô sơ, đường xá không thuận lợi, những người thợ rừng đẵn gỗ hoặc tre, nứa rồi kết lại thành bè, thả xuôi theo dòng sông để vận chuyển. Bè tập kết và xuất phát từ một điểm, cùng lên thác xuống ghềnh để về đến cùng một đích. Nếu không có những phẩm chất chung đó, khó có thể gọi là “bạn bè” đúng nghĩa được.

Về tôn giáo, trong kinh Pháp Cú Thí Dụ, đức Phật thuyết cho một vị tỳ kheo đang thực hành thiền định nhưng tâm bị dao động, lo sợ vì sống nơi rừng sâu cô quạnh, không có bạn bè..

Hãy học hạnh dộc cư

Nếu không có bạn hiền

Thà một mình tu thiện

Không làm bạn kẻ ngu

Vui tu học giới hạnh

Cần chi kẻ bên ta

Sống một mình an lạc

Như voi giữa rừng già.

(Phẩm Giáo Học Thứ 2, Thí dụ số 9)

Chữ “bạn hiền” và “kẻ ngu” trong lời kệ có nghĩa là “thiện tri thức”(*) và “ác tri thức”, nếu thực hành theo đúng lời dạy trên của Đức Phật thì các tôn giáo độc thần khác khó có thể được gọi là “tôn giáo bạn” của Phật giáo được, vì đạo Phật là đạo của tuệ giác (xin đừng hiểu lầm là tôi có ý đề cao đạo Phật, vì Phật giáo không cần những thứ như vậy). Nhưng hiện nay danh từ “bạn” trong tôn giáo được sử dụng một cách dễ dãi, chỉ còn mang ý nghĩa tượng trưng, đồng đẳng trong mối quan hệ, thậm chí còn đi ngược với định nghĩa ban đầu. Ví dụ như cuộc phỏng vấn của đài BBC với LM. Bùi Thượng Lưu đăng ngày 9-6-08 xin trích như sau:

BBC: Có luồng ý kiến cho rằng hiện nay nhà cầm quyền cảm thấy quảng bá cho Phật giáo là một lựa chọn có lợi và an toàn hơn. Cha nghĩ sao?

LM Bùi Thượng Lưu: -Tôi kính trọng những sinh hoạt bên giáo hội bạn. Tôi nghĩ từ trước tới nay, nhà cầm quyền đã cố gắng can thiệp nhiều vào mọi giáo hội. Và họ vẫn còn ảnh hưởng nhiều ở các tôn giáo khác, trong đó có Phật giáo. Họ cố gắng cách này cách khác để bày tỏ cho thế giới biết bộ mặt tự do tôn giáo, nhưng các hậu ý đằng sau, lịch sử sau này rồi sẽ phơi bày.

Mọi chính thể đều phải tôn trọng tự do trong đời sống tâm linh dân tộc. Còn mọi sự can thiệp, lợi dụng tôn giáo, thì chắc chắn tôi và các tổ chức khác lên án điều đó. (hết trích).

Một phát biểu rất “cay cú” và “ganh tị” nhằm chụp mũ, chính trị hóa Đại lễ Tam Hợp Vesak của LHQ tại Việt Nam vào tháng 5 -2008 vừa qua. Ngụ ý “giáo hội bạn” bị nhà nước “lợi dụng” như một quân cờ nhằm phục vụ mục đích chính trị. Phát biểu với sự hằn học như vậy thì chắc chắn không phải là “bạn hiền” rồi! Lẽ ra phải nói “Tôi xin thành thật chúc mừng Đại lễ Phật Đản LHQ thành công tốt đẹp!” như thế cũng mới chỉ là xã giao, lịch sự thôi, chứ chưa thể gọi là “bạn” được nếu căn cứ theo “tiêu chí” của bài kệ trong kinh Pháp cú nói trên!

Thật ra ngay cả các trang web hay sách báo Phật giáo đôi khi cũng dùng cụm từ “tôn giáo bạn” hay “giáo hội bạn” như cách ông LM. Lưu phát biểu. Theo tôi khó có sự tương đồng đúng nghĩa của mục đích phục vụ con người giữa Phật giáo và đạo Ki tô hay độc thần giáo nói chung, nếu không muốn nói là hoàn toàn khác xa. Một đằng xin nguyện làm “tôi tớ Chúa”, Chúa chết rồi thì còn có đại diện của Chúa là giáo hoàng ở nước Vatican, một đàng là “Phật sẽ thành”, trong thời Phật đã nhập niết bàn, ai thờ cúng cha mẹ tức là thờ cúng Ngài. Một đàng là “dân Chúa” và mở mang ‘nước Chúa” bằng cách theo chân thực dân, đế quốc đi xâm lược các quốc gia khác với danh nghĩa “khai hóa” với mưu đồ xóa sạch nền văn hóa bản địa, còn một đàng là hội nhập, vun đắp nền văn hóa, phong tục tập quán của nước bản địa để “hộ quốc an dân”. Cơ bản khác biệt đã như vậy thì làm sao gọi là “bạn” hay cùng là đồng tâm, đồng đạo được?!

Cách ông LM. Lưu dùng cụm từ “giáo hội bạn” chẳng qua, theo tôi nghĩ, là để cố gắng thể hiện sự bình đẳng vị thế tôn giáo, đánh đồng tôn giáo nào cũng như nhau, ngụ ý phải được “lợi dụng” một cách công bằng như cách nhà nước đã đối xử với Phật giáo vừa qua. Ông LM. Lưu lên tiếng với sự nhiệt tình hết sức “vô tư” của BBC ngay vào thời điểm một phái đoàn từ Roma do Thứ trưởng Ngoại giao, Đức ông Pietro Parolin, dẫn đầu đang gặp gỡ chính phủ Việt Nam để tiếp tục bàn về những vấn đề được cho là cả hai bên đều quan tâm như đất đai, tài sản của Giáo hội và việc bổ nhiệm các giám mục. Vì vậy, thay vì dùng cụm từ “tôn giáo bạn” hay “giáo hội bạn” ta nên gọi đúng tên đúng tuổi, cứ “chính danh” mà gọi, ví dụ, Tin Lành là Tin Lành, Kito giáo là Kito giáo, hay như so sánh giữa 2 câu ví dụ sau sẽ thấy sự khác biệt: “giáo dân Thiên Chúa giáo” xách xà beng đi cầu nguyện đòi đất tòa Khâm; thay vì: giáo dân tôn giáo bạn” xách xà beng đi cầu nguyện đòi đất tòa Khâm. Câu sau nghe có vẻ “đồng lõa” quá! hoặc “tôn giáo bạn” kiểu gì mà bao lần cướp đất, phá chùa để xây dựng lên nhà thờ như Báo Thiên, Lá Vằng chẳng hạn, tuy đây là chuyện quá khứ nhưng nó tỏ rõ bản chất bất biến khi có điều kiện.

Vatican có quyền xây dựng hiến pháp của mình xoay quanh “Sách Sáng Thế”, nghĩa là họ cho rằng toàn bộ trời đất, núi sông, biển cả trên trái đất này là do Chúa Trời của họ tạo dựng. Còn Tòa Khâm ở Hà Nội, La Vang Quảng Trị, Giáo hoàng học viện Pio X ở Đà Lạt hay một số nơi khác là tài sản, đất đai của nhân dân Việt Nam, một quốc gia độc lập, có chủ quyền, hiến pháp không xây dựng trên nền tảng của Thánh kinh, mà đất đai thuộc sở hữu toàn dân như Hiến Pháp Nước Việt Nam (**) nêu rõ.

Không phải là chúng ta chấp nhặt quá đáng hay quá khắt khe trong cách dùng từ với mục đích để suy tôn hay đề cao ai hay điều gì, mà chỉ muốn mọi thứ phải được gọi đúng như tên gọi của nó, phải danh chính ngôn thuận, không để ai lợi dụng để đánh đồng “cá mè một lứa” như kiểu đạo nào cũng là đạo, làm cho người bình dân khó phân biệt chánh tà.

SG, 12-06-2008

Nguyễn Trí Cảm


 

(*) Danh từ chỉ một người bạn đạo. Trong thời Phật giáo nguyên thủy, danh từ này được dùng để chỉ một vị tăng đầy đủ những đạo hạnh như nắm vững lí thuyết Phật pháp và tinh thông thiền định, có thể giúp đỡ những vị khác trên con đường tu học. (Từ Điển Phật Học Đạo Uyển)

(**) Điều 17

Đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi ở vùng biển, thềm lục địa và vùng trời, phần vốn và tài sản do Nhà nước đầu tư vào các xí nghiệp, công trình thuộc các ngành và lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học, kỹ thuật, ngoại giao, quốc phòng, an ninh cùng các tài sản khác mà pháp luật quy định là của Nhà nước, đều thuộc sở hữu toàn dân.

 



Các bài viết cùng tác giả

- Suy Nghĩ về Việc Thành Lập Uỷ Ban Công Lý và Hoà Bình (Nguyễn Trí Cảm )
Bauxite Tây Nguyên: Té Nước Theo Mưa (Nguyễn Trí Cảm)
Bản tiếng Việt - Vài Tin Tức Các Tu Sĩ TCG Lạm Dụng Tình Dục (Nguyễn Trí Cảm)
Chiến thuật và công cụ truyền đạo thầm lặng (Nguyễn Trí Cảm)
Chuột Chạy Cùng Sào! (Nguyễn Trí Cảm)
Chú Tiểu Không Tên (Nguyễn Trí Cảm)
Con Chiên Cờ Vàng (Nguyễn Trí Cảm)
Công Cuộc Truyền Giáo Ở Bắc Kỳ Trong Thời Thuộc Địa (Nguyễn Trí Cảm chuyển ngữ)
Cải đạo bắt đầu từ trẻ con (Nguyễn Trí Cảm)
Hoa hồng ngày Vu lan (Nguyễn Trí Cảm)
Không gọi là cuồng đạo thì là gì ? (Nguyễn Trí Cảm)
Lại là thầy Thích Không Tánh (Nguyễn Trí Cảm)
Lời Ví Von Của Hồng Y Ivan Dias
Mode chơi “phạm thánh” (Nguyễn Trí Cảm)
Món quà Giáng sinh (Nguyễn Trí Cảm)
Nghĩ Về Đạo Thiên Chúa và Các Lễ Hội Truyền Thống Việt Nam (Nguyễn Trí Cảm)
Nơi Trồng Người (Nguyễn Trí Cảm)
Phiếm luận về chữ “bạn” trong tôn giáo (Nguyễn Trí Cảm)
Susanna Maiolo - Người phụ nữ quay lưng lại với Đức Chúa trời..(Nguyễn Trí Cảm)
Sự “thống hối” của Giáo hoàng (Nguyễn Trí Cảm chuyển ngữ)
Thời mạt đạo (Nguyễn Trí Cảm)
Tin lành, Thiên Chúa giáo có đơn thuần chỉ là tôn giáo ? (Nguyễn Trí Cảm)
Tin Về Thánh địa La Vang (Nguyễn Trí Cảm)
Tại Sao Chúa Trời Lại Để Cho Thảm Họa Thiên Nhiên Xảy Ra? (Nguyễn Trí Cảm)
Vatican và "mùa gặt các linh hồn” (Nguyễn Trí Cảm)
Xin giữ cho đạo Phật được trong sáng (Nguyễn Trí Cảm)
Xâm lược Châu Á: Giáo hoàng thúc dục mở mang nước Chúa (BBC)
Âm Mưu Ngăn Chận Ảnh Hưởng của Phật Giáo (Nguyễn Trí Cảm)
Ăn theo world cup (Nguyễn Trí Cảm)
Đàm Phán Hạt Nhân Giữa Hoa Kỳ và Việt Nam Gây “Mất Ổn Định” (Nguyễn Trí Cảm)
Trang Chính Trị Xã Hội




Đó đây


2025-11-07 - Sự cần thiết phải có Luật bảo vệ sự thật lịch sử - hiện nay, các thế lực thù địch, phản động, lực lượng cơ hội trong nước đã triệt để lợi dụng sự phát triển của mạng lưới truyền thông, nhất là trên không gian mạng để xuyên tạc, bóp méo, phủ nhận lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng

2025-11-07 - Tỉnh táo trước các hành vi xét lại lịch sử nhằm phủ nhận quá khứ - Với cái gọi là nhân danh “đổi mới”, “nhận thức lại”, “tiếp cận lại”, hay “xem xét khách quan”, “cách tiếp cận mới”, “hòa hợp, hòa giải”, họ cố tình tạo ra các tranh cãi để làm phân tán dư luận, tạo ra hai luồng tư tưởng đối nghịch trong xã hội

2025-11-03 - Nên dừng tranh cãi chuyện Tả quân Lê Văn Duyệt -

2025-11-03 - Thì Ra Chính Công Giáo Cổ Động Nhớ Ơn Lê Văn Duyệt -

2025-11-03 - Lịch Sử Là Khoa Học, Không Thể Dựa Theo Niềm Tin Tín Ngưỡng Dân Gian -

2025-10-29 - Phái đoàn BT BCTr Mỹ sắp thăm VN-Mã-Hàn-Nhật an ninh hàng hải Biển Đông-Tt HQ Hùng Cao -

2025-10-24 - Bức Tượng Bán Nước Từng Dựng Trước Nhà Thờ Đức Bà SG -

2025-10-22 - Bolsa bem nhau!NNL: Hậu duệ VNCH THUA hậu M ôn CS! VNCH là tay sai! Ăn bám Mỹ! Trốn lính ?Chửi om ! -

2025-10-19 - Hơn 2.500 cuộc biểu tình phản đối TT Donald Trump được lên kế hoạch vào thứ Bảy 18/10/2025 - trên tất cả 50 tiểu bang trong vòng thứ hai của cuộc biểu tình "No Kings", nhằm mục đích bác bỏ rộng rãi những gì mà ban tổ chức mô tả là chương trình nghị sự "độc đoán" của Trump.

2025-10-19 - Hàng triệu người biểu tình phản đối Trump tại các cuộc biểu tình "Không có Vua" trên khắp nước Mỹ, - những người tổ chức cho biết. Đây là lý do tại sao những người biểu tình nói rằng họ đã tham dự.



▪ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 >>>




Thư, ý kiến ngắn
● 2025-11-08 - Thiên Chúa Giáo La Mã Và Thờ Cúng Tổ Tiên Ông Bà - Ngọc Minh Hp -

● 2025-11-08 - Vatican Luôn Bao Vây Kiểm Soát, Phá Hoại Cố Vấn, Trợ Lý Lãnh Đạo Cấp Cao Nước Ta! - Hồng Thất Công -

● 2025-11-06 - BẢN ÁN mà CT HỒ CHÍ MINH tuyên bố đối với Nguyễn Triều - Mathieu Le Anh -

● 2025-11-03 - Có Nhiều Bằng Chứng Vatican thực hiện chiến dịch Tôn Vinh Lê Văn Duyệt - Zalo MH -

● 2025-10-29 - Tên nước Việt Nam có từ bao giờ? - Nguyễn Thanh Tuấn -

● 2025-10-24 - Khi Con Chiên Nhận Xét Về Lịch Sử - Nhân Clip Về Tượng Bán Nước Trước Nhà Thờ Đức Bà SG - Mảng Lich Sử Chưa Viết -

● 2025-10-23 - TÓM TẮT CÁC GIÁO PHÁI TÁCH KHỎI GIÁO HỘI CÔNG GIÁO - Fr Martino Nguyễn Bá-Thông -

● 2025-10-21 - Lê Văn Duyệt không phải công thần của Đại Việt - Quang Xuan Nguyen/ Võ Hiếu -

● 2025-10-14 - Xuyên tạc về đa nguyên, đa đảng - chiêu trò cũ trong vỏ bọc mới - Dangbodanang.vn -

● 2025-10-13 - Logic Ngược Ngạo Của Một Tín Đồ Đạo Chúa Đang Được Nửa Nước Mỹ Khóc Thương - Lê Thị Kim Hoa -

● 2025-10-13 - Đừng “nhận vơ” hoặc đồng hóa “ông Trời” của người Việt là Thiên Chúa của TCG ! - Lê Thị Kim Hoa -

● 2025-10-13 - Người đàn ông tiểu tiện trên bàn thờ ở nhà thờ St. Mary. Vương cung thánh đường Thánh Phêrô! - Reason & Theology -

● 2025-10-12 - Cảnh giác với hai chữ “Si-on”, hay "Zi-on", đọc là “Xi on” - FB Nguyễn Trung Kiên -

● 2025-10-12 - Linh mục chánh xứ Phương Lạc gây tai nạn ch.ết người, trong tình trạng say rượu. Nạn nhân là thanh niên 15 tu - FB Lộc AnHà -

● 2025-10-11 - Vatican đã chấp nhận đơn từ chức của Đức cha Ciro Quispe Lo'pez ,51 tuổi, giám mục giáo phận Juli ở Peru - FB Hồ Văn Sơ -

● 2025-10-02 - Hôn nhân khác đạo - Đối phó với nhà cha mẹ chồng cuồng đạo - Em tức quá mọi người ơi. Nhà chồng cứ lén - Anon- Những người từ bỏ niềm tin thiên -

● 2025-10-01 - Hai người lính: Bắc Nam - Hai con người con nước Việt - Võ Hiền -

● 2025-10-01 - Nhật là một trong hai nước hiếm hoi ở Châu Á không trở thành thuộc địa của thực dân Châu Âu - FB Võ Hiền -

● 2025-09-24 - Thành phần "đón gió" tận trời Tây: Nhóm thanh niên tụ tập với hình ảnh Charlie Kirk - Tổng Cam - Lý Thái Xuân -

● 2025-09-24 - CHỐNG BẠO LỰC CHÍNH TRỊ - Lý Thái Xuân -


▪ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 >>>