Câu Chuyện Đình Chỉ Giỗ Vua Quang Trung ở Miếu Đôi - Phần 1
Nguyễn Đắc Xuân
https://sachhiem.net/NDX/NDX037.php
LTS: Chuyện Giỗ Vua Quang Trung bị Chủ Tịch Phường Thủy Vân bất ngờ ra công văn đình chỉ đã làm sửng sốt những người dân hiểu biết về lịch sử của vị anh hùng vĩ đại của đất nước, từng nhiều phen làm khiếp vía quân giặc. Câu chuyện đầu đuôi ra sao sẽ được bác Nguyễn Đắc Xuân kể lại như dưới đây. Ông là nhà nghiên cứu Di Sản Văn Hóa Huế và cũng là người đã bỏ nhiều thời gian và công sức đi tìm mộ của Vua Quang Trung nhiều năm trước đây. Xin được ghi lại các bài của bác đã viết tuần tự theo thứ tự thời gian để các bạn đọc tìm hiểu. (SH)
Để Hướng Đến Lễ Giỗ Vua Quang Trung Lần Thứ 231
Từ sau ngày tọa đàm khoa học 24.6 về Miếu Đôi, làng Dã Lê Chánh được Hội Nghiên Cứu Và Phát Triển Di Sản Văn Hóa Huế đồng tình với làng thờ cúng hai vua Thái Đức và Quang Trung ở Miếu Đôi.
Những lý lẽ Hội đồng tình với làng đã được trình bày rõ ràng cụ thể. Những lý lẽ đó chưa có ai đánh đổ, phủ nhận. Trên báo Thừa Thiên Huế có đăng bài “Đôi điều về miếu làng Dã Lê Chánh” của Nguyễn Đình Đính, lấy 2 ngôi miếu xây dựng từ đời Nguyễn Phúc Chu áp đặt vào Miếu Đôi thời Minh Mạng, cho nên không ảnh hưởng gì đến những lý lẽ chứng minh 2 vua Thái Đức và Quang Trung thờ ở Miếu Đôi.
Bài phản biện đã được đăng trên báo Thừa Thiên Huế ngày 8.9.2023. Và báo của Đảng bộ đã “tạm dừng cuộc tranh luận” mọi công việc dành cho lễ giỗ vua Quang Trung lần thứ 231 vào ngày 13.9 tại Miếu Đôi.
Xin mời dân làng Dã Lê Chánh và những người quan tâm đến vua Quang Trung về dự.

Sau lễ giỗ, những ai muốn tìm hiểu, nghiên cứu xin về tận Miếu Đôi, những người quản lý Miếu Đôi sẽ hướng dẫn.
Nguồn: FB Nguyễn Đắc Xuân ngày 9 tháng 9, 2023
UBND Phường Thuỷ Vân Có Văn Bản Số 129 Ngày 11/9/2023 Do Chủ Tịch Phường Nguyễn Thành Trung Ký
Thông Báo Ngừng Hoạt Động Của Việc Làm Giỗ Hoàng Đế Quang Trung Tại Miếu Đôi

Sau khi nhận được văn bản trên tôi đã đến UBND phường Thủy Vân trao đổi với ông Chủ tịch phường tôi trình bày những thông tin mà Hội đã nghiên cứu để đồng tình với làng Dạ Lê Chánh thực hiện việc thờ phụng 2 vua ở Miếu Đôi. Những thông tin ấy tôi đã gửi đến UB.
Ông Chủ tịch nói những thông tin đó của Hội chưa đủ để công nhận Miếu Đôi là nơi thờ 2 vua. Cho nên trong thời gian chờ đợi sự công nhận của nhà nước, UB phường quyết định "đề nghị Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản Huế, TDP Dạ Lê, trưởng làng Dạ Lê ngừng hoạt động việc làm giỗ Hoàng đế Quang Trung tại Miếu Đôi - TDP Dạ Lê, trên địa bàn phường Thủy Vân cho đến khi được làm rõ và được cơ quan có thẩm quyền công nhận".
Thực hiện chủ trương của UB chúng tôi thực hiện việc ngưng lễ giỗ vào sáng ngày 13.9 (29.7 AL).
Việc tổ chức lễ giỗ đã bị hủy, xin thông báo với tất cả những thân hữu, bạn bè, những người yêu quý 2 vua Tây Sơn đã hứa về dự lễ thôi không về nữa. Xin cáo lỗi cùng các bạn.
Xin cảm ơn phường đã thông báo kịp thời để chúng tôi hủy buổi lễ tránh được những bất trắc có thể xảy ra.
Việc nghiên cứu Miếu Đôi là việc của làng nhưng cũng có giá trị đối với đất nước. Câu chuyện Miếu Đôi còn dài rất mong phường theo dõi để công việc nghiên cứu và phát triển Miếu Đôi của dân làng Dạ Lê Chánh được tốt đẹp.
Huế, 8h ngày 12 tháng 9 năm 2023
Để những người quan tâm hiểu rõ chuyện ngưng tổ chức này tôi kèm theo đây 2 văn bản:
1. Công văn về việc liên quan tại Miếu Đôi - Dạ Lê, phường Thủy Vân (đăng ở trên)
2. Chuyện Miếu Đôi làng Dã Lê Chánh
Nguyễn Đắc Xuân




Nguồn: FB Nguyễn Đắc Xuân ngày 11 tháng 9, 2023
(Xin xem tiếp Phần 2)
PHỤ ĐÍNH 1:
NIỀM VUI HẠNH PHÚC CUỐI ĐỜI
Nguyễn Đắc Xuân
Tôi đã di chúc cho con cháu tôi mộ bia của tôi sau này khắc dòng chữ “Nguyễn Đắc Xuân – người tìm ra dấu tích cung điện Đan Dương/sơn lăng của hoàng đế Quang Trung” tôi cho đó là sự nghiệp có giá trị, có ý nghĩa lớn nhất trong cuộc đời cầm bút của tôi. Không ngờ trong năm qua làng tôi nhờ Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế mà tôi là Chủ tịch khám phá “Hai vò xương sọ của anh em Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ được giải thoát ra khỏi Ngục thất đưa về chôn gần Miếu Đôi”. Căn cứ trên thông tin của những người đi trước (PGS.TS Đỗ Bang và thầy giáo Trần Viết Điền) là hai vò xương sọ được chôn gần Miếu Đôi, con cháu của cụ Phó Vệ úy Nguyễn Đắc Đạo cho biết đó là sự thật, căn cứ trên Miếu Đôi được trùng tu từ năm Duy Tân thứ 5 bỏ trống cho đến ngày nay.

Chúng tôi thấy có những biểu hiện: Thứ nhất, hai ngôi miếu có chiều cao khác nhau, thứ hai khang trang nhất so với tất cả các am miếu đã có trên làng Dã Lê xưa nay và thứ ba tuyệt đối giữ bí mật với nhà Nguyễn. Những biểu hiện đó là phù hợp với anh em Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ mà thông tin của người làng Thanh Thủy Chánh và con cháu cụ Nguyễn Đắc Đạo đã cung cấp. Hội chúng tôi đồng tình với dân làng Dã Lê Chánh cúng giỗ hai ngài hằng năm tại Miếu Đôi.
Kết luận cuộc tòa đàm khoa học Miếu Đôi làng Dã Lê Chánh ngày 24-6-2023, Hội chúng tôi tỏ đồng tình với dân làng về việc thờ phụng, cúng giỗ hai ngài. Hội xem như đã hoàn thành công việc mà dân làng Dã Lê nhờ. Bản thân tôi là người nghiên cứu Cung điện Đan Dương trên 1/3 thế kỷ, một người đam mê dâng hiến lại là dân làng Dã Lê Chánh, cái tên Miếu Đôi không rời dòng tư duy lịch sử trong đầu tôi. Chuyện hai vò xương sọ chôn gần miếu Đôi quá đơn giản, nó đã được dân làng Thanh Thủy Chánh giúp cho PGS.TS Đỗ Bang gióng lên trong cuốn sách Những khám phá về hoàng đế Quang Trung cách đây 35 năm trước. Đối với tôi Miếu Đôi là dấu tích của “một trời lịch sử”.
1.- Cho đến ngày Thất thủ Kinh đô, hai vò xương sọ của anh em Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ bị giam cầm vô cùng nghiệt ngã trong ngục thất vừa tròn 85 năm. Sau ngày Thất thủ Kinh đô, tù nhân và quan quân giữ ngục thất (Tây Bắc, Kinh thành Huế) giải thoát ôm hai vò xương sọ về phía Đông Nam thành phố Huế và táng tại Miếu Đôi gần làng Dã Lê Chánh. Sau giờ phút đó vua Quang Trung đã được làm vị Hoàng đế tự do.
2.- Từ ở một nơi gần Miếu Đôi vua Quang Trung đã được sống trong lòng dân và được dân bí mật bao bọc chứ không còn thân phận là một người tù giam mình trong ngục tối.
3.- Hai vò xương sọ chôn gần Miếu Đôi. Miếu Đôi chứng kiến thân xác anh em Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ vào những năm tháng cuối cùng còn lại trên cõi đời này trước khi lũ lụt cuốn trôi vào trời cao biển rộng.
Tôi rất hạnh phúc phát hiện được những ý nghĩa lịch sử đã diễn ra ở Miếu Đôi. Tôi nhớ lại Phủ Dương Xuân thời các chúa Nguyễn-tiền thân của Cung điện Đan Dương/sơn lăng của Hoàng đế Quang Trung diễn ra ở ấp Bình An toàn những chuyện buồn (quật mồ, mổ xăng, bỏ đầu lâu vào các vò, v.v…). Ngược lại, cuối đời tôi lại được nghiên cứu Miếu Đôi với toàn những chuyện vui. Niềm vui ấy đã giúp cho dân làng Dã Lê Chánh, câu lạc bộ người Dã Lê chuẩn bị tổ chức lễ giỗ vua Quang Trung lần thứ 231 vào ngày 13/9/2023. Tôi nghĩ sau này niềm vui về Miếu Đôi sẽ được nhân lên gấp bội. Được chứ?
Huế, ngày 28 tháng 8 năm 2023
(Hoài Linh ghi)
Nguồn: FB Nguyễn Đắc Xuân ngày 28 tháng 8, 2023
PHỤ ĐÍNH 2:
Phù Điêu Tưởng Niệm Hai Vua Thái Đức – Quang Trung Đã Về Đến Miếu Đôi Làng Dã Lê Chánh
Nguyễn Đắc Xuân
Sau 10 tháng, Công-ty Điêu khắc Mỹ Hảo ở Bình Dương tạo tác phù điêu tưởng niệm hai vua Thái Đức và Quang Trung, chiều ngày 12/8/2023, đã đem về an vị tai Miếu Đôi làng Dã Lê Chánh, P. Thủy Vân, Tp Huế.

Công trình gồm hai phần:
Phần trên phiến đá sa thạch, mặt trước khắc chìm hình ảnh hai vua, mặt sau trích đoạn thơ Ai Tư Vãng của Bắc cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân khóc chồng.


Phần đế là khối đá hoa cương.
Công trình nặng gân 3 tấn nên phải nhờ xe cẩu đưa vào vị trí giữa hai ngôi miếu thờ hai vua trùng tu từ cuối năm Duy Tân thứ V (1912).


Công trình vừa an vị trời lắc rắc mưa.
Người tham dự chắp tay cảm ơn trời đất chiều.


Nguồn: FB Nguyễn Đắc Xuân ngày 12 tháng 8, 2023
___________________
Trang Lịch Sử