[VATICANOLOGY] - Ukraina, Ba Lan Triệu Đại Sứ Chính Quyền Vatican Đến Để “Mắng Mỏ” Giáo Hoàng?

Chính Quyền Vatican Hoạt Động Mạnh Về Chính Trị, Ngoại Giao Theo Học Thuyết Casaroli?

Minh Thạnh

http://sachhiem.net/TONGIAO/tgM/MinhThanh39.php

03-Sep-2022

Hiện nay, Chính quyền Vatican không nói đến Casaroli hay học thuyết của cựu Hồng y Quốc vụ khanh này nữa? Tuy nhiên, những chính khách, nhà ngoại giao Chính quyền Vatican được Chính quyền Vatican đào tạo vẫn trung thành với học thuyết Casaroli? Hầu hết quan chức Chính quyền Vatican từ Trung ương đến địa phương đều là các Casarolian (người của Casaroli, người theo Học thuyết Casaroli?)? Họ vẫn làm chính trị, ngoại giao một cách mạnh mẽ, quyết liệt theo Học thuyết Casaroli?

Trong bài này, chúng ta tìm hiểu một diễn tiến cụ thể mới vừa xảy ra?

Trước thời Casaroli (trước thập niên 1960), Chính quyền Vatican làm chính trị theo quan điểm của Giáo hoàng Piô XII? Ở Việt Nam, biểu hiện cụ thể của quan điểm Piô XII là lực lượng vũ trang Phát Diệm chống Việt Minh? Giám mục Lê Hữu Từ lên sóng phát thanh, phổ biến huấn từ trong các nhà thờ kêu gọi tiêu diệt Việt Minh? Hay hình ảnh “đức cha” “tổng tư lệnh” duyệt hàng quân danh dự những chiến sĩ giáo dân bồng súng chào nghiêm?

Học thuyết Casaroli chủ trương hoạt động chính trị hiệu quả, mềm mại, bề ngoài giữ vị thế “bề trên”, “thiêng thánh”, chứ không cục súc, thô lổ như thời Giáo hoàng Piô XII?

Nhưng theo Học thuyết Casaroli không có nghĩa là Chính quyền Vatican xuất thế, lánh đời, cứ giữ im lặng, làm ngơ như không nghe, không thấy kiểu Phật giáo? Trái lại học thuyết Casaroli chủ trương làm chính trị, ngoại giao, thậm chí tổ chức bạo lực dưới những hình thức khéo léo, tinh vi, dàn dựng công phu, đẳng cấp, uyển chuyển?

Nghĩa là, Chính quyền Vatican không làm chính trị một cách trực tiếp, thô thiển, mà làm chính trị, ngoại giao gián tiếp, nhiều tầng nghĩa (là?) ngụy trang, diễn xuất, nhưng làm sao vẫn đạt kết quả tối ưu?

Trong cuộc chiến ở Ukraina, Chính quyền Vatican thực chất là một bên tham chiến? Nhưng họ khôn khéo ngụy trang vai trò của mình, để thể hiện hình ảnh trung lập, đứng bên trên, chực chờ giành lấy tư cách trung gian hòa giải?

Trong một loạt bài viết Vaticanology đã lâu, chúng ta đã phân tích những động tác ngoại giao “làm xiếc”, “đi dây”, “lộn mèo” tuyệt diệu của Chính quyền Vatican về vấn đề Krưm trước khi xảy ra chiến tranh Ukraina?

Mới đây, Chính quyền Vatican lại diễn xuất một tiết mục ngoại giao “tuyệt kỹ” liên quan đến chiến cuộc Ukraina? Lần này, nhân vật chính “diễn xuất” là Giáo hoàng Phanxicô, hai “diễn viên” phụ là đại sứ Chính quyền Vatican tại Ukraina và Ba Lan (Chính quyền Vatican dùng từ sứ thần – “nuncio”, nhưng giới ngoại giao vẫn dùng từ “đại sứ” nhà nước Vatican, từ đây tôi dùng từ đại sứ để nhấn mạnh yếu tố nhà nước (state) của Vatican?)?

Đối với Chính quyền Vatican, phải chăng, đây là một vở kịch rất khéo, khéo từ khâu biên soạn kịch bản đến khâu đạo diễn, diễn xuất?

Màn 1: Phải Chăng Giáo Hoàng “Lỡ Miệng”, “Nói Nhầm”?

Bà Darya Dugina, nhà báo, nhà triết học Nga, con gái nhà tư tưởng Chính thống giáo dân tộc chủ nghĩa Nga Aleksandr Dugin, bị ám sát bằng bom gài trong xe?

Nạn nhân bị ám sát là người triển khai những quan điểm của triết gia Dugin, vì một nước Nga Chính thống giáo mạnh mẽ và bằng bạo lực? Trong chiều hướng tư duy này, bà Darya Dugina chống Ukraina và chống Ba Lan quyết liệt, dữ dội?

nhà tư tưởng Nga Aleksandr Dugin

Nhưng trước cái chết của nhân vật mà truyền thông Chính quyền Vatican gọi là người tuyên truyền của Điện Kremlin này, Giáo hoàng đã có những phát biểu “thương tiếc”?

Bộ máy tuyên truyền của Ukraina và Ba Lan dậy sóng?

Đến đây, chúng ta thấy có vẻ khó hiểu? Vì sao, Giáo hoàng lại thương tiếc một “người tuyên truyền cho Điện Kremlin”, nghĩa là kẻ thù bên kia chiến tuyến?

Phải chăng, Giáo hoàng muốn đưa Chính quyền Vatican sang quỹ đạo trung lập biểu kiến hơn nữa?

Cũng cần nói thêm, trong truyền thống Chính thống giáo Nga, những nhà tư tưởng không phải chỉ là những giáo sĩ, mà là những tín đồ cầm bút? Trường hợp đại văn hào Dostoievski là một thí dụ tiêu biểu.

Hiện nay, ở Nga, nhà triết học Dugin và con gái cũng thuộc dạng này, tạm gọi là nhà lý luận dân tộc chủ nghĩa Chính thống giáo Nga (dân tộc chủ nghĩa tôn giáo không phải là khái niệm hoàn toàn tiêu cực?)? Dugin viết nhiều sách về tư tưởng thế giới Nga Cơ đốc Chính thống giáo?

Dư luận cho rằng Dugin là “sư phụ” tư tưởng của tổng thống Putin?

Trong khi đó, bà Darya Dugina viết báo, diễn thuyết trên truyền hình Nga, khơi dậy tinh thần dân tộc Nga Chính thống giáo?

Vở diễn không dừng lại ở đây?

Màn 2: Bộ Ngoại Giao Ukraina Và Ba Lan Triệu Đại Sứ Nhà Nước Vatican Tới “Mắng Mỏ” Về Phát Biểu Của Giáo Hoàng Liên Quan Đến Bà Darya Dugina?

Trong hoạt động ngoại giao, hành động triệu đại sứ đến để phản đối (bằng miệng hay bằng công hàm) là điều thường xảy ra, nhất là đối với các nước lớn và các nước trong vùng trung tâm các cuộc xung đột?

Thường thì khi Bộ ngoại giao một nước triệu mời đại sứ nước khác đến để bày tỏ phản ứng, thì lời lẽ phản đối miệng có gay gắt hơn, vì “lời nói gió bay”?

Còn nếu bộ ngoại giao nước sở tại trao công hàm phản đối, thì lời lẽ trong công hàm phản đối có thể dè dặt hơn?

Trong trường hợp mới đây, đối với Chính quyền Vatican, chính quyền Ba Lan và chính quyền Ukraina phản đối miệng, và truyền thông mô tả là rất mạnh mẽ?

Điều đáng chú ý ở đây là, đối với Chính quyền Vatican việc bị triệu đại sứ để phản đối là rất hiếm? Đại sứ nhà nước Vatican chỉ bị triệu đến khi chính quyền nước sở tại cáo buộc Chính quyền Vatican chủ mưu các hoạt động chính trị bạo liệt như lật đổ, bạo loạn (thí dụ trường hợp Mozambique khi chính quyền nước sở tại giận dữ trước hoạt động chống chính quyền của các giám mục?)?

Còn việc Bộ ngoại giao các nước “chư hầu” của Chính quyền Vatican triệu đại sứ Chính quyền Vatican đến để “mắng mỏ” Giáo hoàng là điều hết sức bất thường?

Một số tờ báo phản ứng dây chuyền: hoan nghênh, ủng hộ? Một số tờ báo khác cho rằng Giáo hoàng chỉ lỡ lời thôi, sao mà làm nặng nề quá?

Đáng chú ý hơn nữa, là các đại sứ nhà nước Vatican bị triệu đến để nghe lời phản đối Giáo hoàng? Việc triệu đại sứ đến để phản đối nguyên thủ quốc gia hay thủ tướng là một hành động hết sức căng thẳng?

Giáo hoàng thì lại càng khác với các nguyên thủ quốc gia khác vì tính cách “thiêng liêng” của ông này?

Người ta chờ đợi những cuộc biểu tình chống Chính quyền Vatican, chống Giáo hoàng (vì Giáo hoàng thương tiếc bà Daria Lugina) xảy ra ở Ukraina, Ba Lan, thậm chí Litva và các nước châu Âu khác?

Lầm? Chính quyền Vatican còn “diễn” màn ba ngay sau đó?

Màn 3: Văn Phòng Báo Chí Chính Quyền Vatican Ra Thông Cáo Coi Nga Là Nước “xâm lược”?

Theo Học thuyết Casaroli, quan hệ của Chính quyền Vatican với chính trị không phải là quan hệ tiêu cực, xa lánh, mà phải hành động – “Action in Casarolism style” (“hành động theo phong cách Casaroli”?) như có một tờ báo viết vào thời chiến tranh lạnh?

Trường hợp này, Chính quyền Vatican “action in Casarolism style” như thế nào?

Chính quyền Vatican làm xiếc đi dây?

Trong chiến tranh Ukraina, sau khi Giáo hoàng có phát biểu “thân Nga”, nghiêng về Nga, thì sau đó ắt sẽ có động tác theo hướng ngược lại, chống Nga, bài Nga?

Từ 24/2/2022, ngày nổ ra chiến tranh Ukraina, Giáo hoàng và các quan chức cấp cao Chính quyền Vatican luôn tránh nhắc đến đích danh nước Nga hay Tổng thống Putin? Người hay quốc gia gây ra chiến tranh được Giáo hoàng, các quan chức cao cấp Chính quyền Vatican đề cập phiếm chỉ (dùng thủ pháp không nhắc đến danh từ riêng để ai hiểu sao thì hiểu?)?

Chính quyền Vatican tự tạo cho mình một bài toán khó rồi cũng tự giải bài toán đó?
Như để đáp lại chính quyền Ukraina và chính quyền Ba Lan, Văn phòng báo chí Chính quyền Vatican đã ra một thông cáo, gọi đích danh nước Nga “xâm lược”, kèm những lời lẽ phê phán về mặt đạo đức?

Trong thủ pháp quan hệ ngoại giao, việc nguyên thủ hay người đứng đầu chính phủ quốc gia phát biểu “lỡ lời” rồi cấp dưới đính chính là một thủ pháp không xa lạ (Như trường hợp gần đây Tổng thống Biden “lỡ lời” coi Đài Loan là một quốc gia?)? Nhưng ở đây, Chính quyền Vatican không dùng thủ pháp nói trên?

Bởi, phải chăng, Chính quyền Vatican chủ động tạo ra một cơ hội để họ tiến lên một bước trong hoạt động chống Nga, bài Nga? Chính quyền Vatican cố làm cho bước tiến chống Nga, bài Nga diễn ra một cách hợp lý?

Thông cáo của Văn phòng Báo chí Chính quyền Vatican giải thích phát biểu của Giáo hoàng làm dậy sóng của Giáo hoàng là việc không chấp nhận việc giết người?

Trường hợp phát biểu bị cáo buộc là thân Nga của Giáo hoàng nay được làm cho trở thành một vấn đề đạo đức, nhân đạo nói chung?

Truyền thông Chính quyền Vatican giải thích Giáo hoàng phát biểu không với tư cách một nhà chính trị, mà trong tư cách một “mục tử”, tức là một nhà tu hành?

Cú nghiêng về “thân Nga” được trung hòa, hóa giải như vậy? Còn tuyên bố Nga “xâm lược” là một tuyên bố chính trị?

Nhưng chúng ta chú ý không phải Giáo hoàng, hay Hồng y Quốc vụ khanh, hoặc Tổng giám mục Bộ trưởng ngoại giao ra tuyên bố, mà đây là tuyên bố của Văn phòng báo chí Chính quyền Vatican, do một người mặc áo vest (thường phục, không phải tu phục, không phải là quan chức cao cấp của Chính quyền Vatican) đọc?

Động tác ngoại giao nghiêng về phía ngược lại của Chính quyền Vatican cũng có những giới hạn nhất định của nó? Chính quyền Vatican tuyên bố Nga “xâm lược” Ukraina, phê phán thiên về chiều kích đạo đức, và không phải do Giáo hoàng nói? Giáo hoàng vẫn chưa bao giờ nêu đích danh Nga hay Tổng thống Putin? Chính quyền Vatican vẫn tính một nước cờ nào đó?

Tuy nhiên, như thế, thì dư luận Ukraina, Ba Lan cũng tỏ ra vui lòng? Chính quyền Vatican đã gọi đích danh Nga “xâm lược”?

Trước mắt, Bộ ngoại giao Nga cũng khó mà triệu đại sứ Chính quyền Vatican đến để phản đối?

Cái “hay” (?) của Học thuyết Casaroli chính là ở đây?

Tuyên bố của Văn phòng báo chí Chính quyền Vatican đề cao “thẩm quyền đạo đức” (?) của Chính quyền Vatican, dù đã trực tiếp hành động chính trị? Cũng vẫn là một hình thức làm “xiếc” ngoại giao?

Nếu đại sứ Chính quyền Vatican bị Bộ ngoại giao Nga triệu đến, ông cũng có lý để trả lời kiểu “đi dây”?

Bản chất Học thuyết Casaroli là học thuyết làm xiếc đi dây và đi dây chủ động? Luôn có kịch bản mới được sáng tác, được đưa lên sàn diễn và luôn luôn đem lại cái lợi cho Chính quyền Vatican?

Về phía Nga, mặc dù nhận thức Chính quyền Vatican chính là kẻ thù thật sự, nhưng Tổng thống Nga Putin, Đại giáo chủ Cơ đốc Chính thống giáo Nga Kirill, các quan chức cao cấp Nga vẫn không chỉ trích Chính quyền Vatican cũng như cá nhân Giáo hoàng hay Hồng y Quốc vụ khanh Parolin? Phía Nga vẫn để một cánh cửa tận dụng khi cần?

Nhưng báo chí Nga thì cũng không lầm? Báo chí Nga cũng gọi đích danh đối phương như Chính quyền Vatican?

Đài truyền hình Nga nói tiếng Anh RT – Russia Today thường phát những video hình ảnh Đức Mẹ phù hộ cho quân Ukraina, không bồng Chúa hài đồng mà bồng... súng chống tăng Javelin (một loại súng cỡ một em bé, rất hiện đại do Mỹ viện trợ?)? Bên cạnh đó là hình ảnh quân đội Nga cắm thánh giá kiểu Cơ đốc Chính thống giáo hai thanh ngang trên trận địa pháo? Hay cảnh giáo sĩ Cơ đốc Chính thống giáo Nga ban phép lành cho vũ khí Nga trước khi sử dụng?

Các cơ quan truyền thông của Chính quyền Vatican, đặc biệt VietCatholic News thường phát những video nói về khả năng ám sát Putin, cổ võ quân đội Ukraina tấn công quân Nga xâm lược, có Đức Mẹ phù hộ, ban phép lành?

Lần này thì không chỉ VietCatholic News gọi Nga là kẻ xâm lược, mà là từ Văn phòng Báo chí Chính quyền Vatican?

Nhưng VietCatholic News thì thô tháo, còn Chính quyền Vatican Trung ương thì uyển chuyển, khéo léo, “Action in Casarolism style”, “Vatican Ostpolitik”?

Bài viết đến đây là hết.

 

Minh Thạnh

(vinasat1.132@gmail.com, 0915553610).

____________ COMMENTS ____________

Nguồn @cusiminhthanh ngày 03/9/2022

 

Trang Tôn Giáo