Nhân Vật từ Thế Chiến II được Vinh Danh

Một Người Bạn Thiết Của Cụ Hồ Chí Minh

Nguyễn Mạnh Quang phỏng dịch

http://sachhiem.net/NMQ/NMQ008.php

17 tháng 5, 2008

nguồn: The Seattle Post Intelligencer Ngày 10/05/2008

 

Ông Mac Shin trong chiếc lăn được vinh danh vào ngày Thứ Bảy vì đã chiến đấu chống quân Nhật chíếm đóng Việt Nam trong thời Đệ Nhị Thế Chiến. Bị tàn phế do việc đứt mạch máu não gây ra, ông Shin có bà Shin tên là Rose đi theo với cái walker và hai viên chức của Tòa Đại Sứ Việt Nam tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn  đi theo: Bên trái là ông Nguyễn Tiến Minh, người đẩy xe lăn là ông Nguyễn Bá Long.

Sống ở Seattle cả nửa thế  kỷ, Mac Shin không muốn nói  nhiều về sự cộng tác và tình bạn của ông với cụ Hồ Chí Minh, nhà cách mạng cha đẻ nền độc lập của Việt Nam mà   phần lớn người Mỹ chỉ biết cụ Hồ là nhà lãnh đạo của lực lượng Cộng Sản trong cuộc Chiến Tranh Việt Nam.

Ông Shin đã nhiều lần giải thích với bạn bè và gia đình ông rằng “nhiều người ở đây không thích Bác Hồ.”

Nhưng nhiều người không biết rằng, mấy chục năm trước chiến tranh, trong thời Đệ Nhị Thế Chiến, cụ Hồ Chí Minh đã cộng tác với quân đội Mỹ chiến đấu chống quân Nhật. Ông Shin là một trong những quân nhân Mỹ còn sống đã cùng cụ Hồ Chí Minh và đạo quân nhỏ bé  lặn lộn vào trong rừng sâu để huấn luyện đạo quân kháng chiến chống Nhật cho Đồng Minh.

Phó Đại Sư Việt Nam tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn là ông Nguyễn Tiến Minh nói, “Ông Shin là một trong một vài người đã chứng kiến giờ phút vĩ đại của lịch sử. Ông đã có cái đực ân đưiợc làm việc và sống với vị lãnh đạo trứ danh của chúng ta.”

Ngày Thứ Bẩy, Ông Nguyễn Tiến Minh và  một người khác cùng làm việc ở Tòa Đại Sứ Việt Nam ở  Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn là ông Nguyễn Bá Long gặp ông bà Shin và bạn bè của ông bà tại một nhà hàng trong khu International District để dự buổi lễ riêng. Họ trao tặng ông Shin huân chương bội tinh cao quý nhất gọi là “Huân Chương Hòa Bình và Hữu Nghị giữa các Quốc Gia”

Ông Shin năm nay đã 84 tuổi, bán thân bất toại vì bị đứt mạch máu não (đột quy) gây nên. Đáp lời khách trao tặng huân chương cao quý này, ông Shin  vừa nâng ly trà vừa nghẹn ngào nói, “Hoa Kỳ muôn năm. Việt Nam muôn năm. Và Bác Hồ muôn năm.”  

Bác-sĩ David Christie  nói rằng ông Shin lúc nào cũng tràn đầy sức sống hồn nhiên. Bác-sĩ Christie là người làm việc chung với ông Shin từ khi ông Shin di cư đến Hoa Kỳ vào thập niên 1950 và trở thành chuyên viên kỹ thuật về quang tuyến.

Ông Giebel nói, tổ chức OSS, tiền thân của Cơ Quan Tình Báo Trung Ương Hoa Kỳ, tuyển mộ ong Shin ở Trung Hoa để thành lập một liên minh về triết lý và chính trị giữa Hoa Kỳ và phong trào độc lập đang phát triền của Việt Nam. Ông nói, nhiều người trong tổ chức OSS thực sự  mê thích cụ Hồ Chí Minh.

Vị giáo sư này nói, “dù rằng cụ Hồ thường bị coi như là hình tượng của cộng sản một cách đơn giản. Chính xác hơn hãy nghĩ rằng cụ Hồ một người quốc gia nhiệt thành do động lực chống lại ách thống trị của người địa Pháp và cụ đã cảm hứng bởi những lời viết của ông Thomas Jefferson và cuộc chiến của người Hoa Kỳ giành lại chủ quyền độc lập từ trong tay  người Anh.

Giáo sư Giebel  nói, Cụ Hồ là một người mà ông Shin biết và yêu mến với một tinh thần huynh đệ. Nhà viết sử này của Đại Học Washington đã biết ông Shin từ hơn mười năm qua, và năm 2001, ông đã cùng ông Shin đến thăm mấy người đồng bào cũ còn sống  ở Việt Nam. Ông  Giebel nói, “Lý do duy nhất khiến cho vai trò của ông Shin đã trở thành một sư kiện lịch sử là vì điều đã xẩy ra sau đó.”

Ông Cristoph Giebel, vị giáo sư sử chuyên về  về Đông Nam Á tại Đại Học Washington nói rằng, ngày nay ít người nhận thức được “sự kiện lịch sử” này.

Sau  khi Đệ Nhị Thế Chiến chấm dứt, Cụ Hồ đọc Bản Tuyên Ngôn Độc Lập cho Việt Nam trước nhân dân Hà Nội với những lời trích dẫn từ trong tài liệu Tuyên Ngôn Độc Lập của Hoa Kỳ vào năm 1776. Nhưng dù là có sự tin cậy và mối quan hệ chặt chẽ  được xây dựng trên sự liên hệ OSS và thành phần Việt Minh để chiến đấu chống lại quân chiếm đóng Nhật Bản, các cường quốc Đồng Minh sau đó không còn ủng hộ nền độc lập của Việt Nam nữa.

Nước Pháp được phép tái lập quyền thống trị trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Cụ Hồ và quân đội của cụ cảm thấy  bị các cường quốc Tây Phương bỏ rơi.

Nếu những biến cố đã xẩy ra một cách khác, nếu ông Shin đã một lần gọi của Hồ là “Grandpapapa” mà không cảm thấy bị phản bội, một sỗ chuyên viên  về sử học tin rẳng sau đó thảm trạng chiến tranh  giữa một quốc gia nhỏ bé ở Đống Nam Á và siêu cường Hoa Kỳ đã chẳng bao giờ xẩy ra.

Giáo-sư Giebel nói, nói một cách vắn tắt, ông Shin  là  một hiệu thính viên hàng đầu của cụ Hồ. Ông sống kế bên cụ Hồ và hai người đã  trở nên đôi bạn thân thiết.

Ông Shin và những đồng đội của ông trong toán OSS đã băng rừng, ẩn nấp trong hang núi, liều thân chiến đấu với niềm tin rằng họ đang giữ một vai trò  nghiêm trọng  kết tụ tình thân hữu lâu dài giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. 

Sau  hơn 50 năm, một vài khía cạnh của mối quan hệ thân hữu này đã bị tan vỡ tai hại lại được phục hồi  vào ngày Thứ Bẩy vừa qua trong một nhà hàng tại góc đường 5 và đường Jackson ở Seattle..

 

---

Local man honored: Helped U.S. in WWII

Last updated May 10, 2008 6:16 p.m. PT

By TOM PAULSON - P-I REPORTER

 

Mac Shin, in wheelchair, was honored Saturday for fighting the Japanese occupation of Vietnam in World War II. Disabled by a stroke, Shin is accompanied on Jackson Street by his wife Rose, with walker, and officials from the Embassy of Vietnam Nguyen Tien Minh, left, and Nguyen Ba Long, pushing the wheelchair. (Tom Paulson / P-I)

For the half century or so he has lived in Seattle, Mac Shin didn't want to draw much attention to his collaboration and friendship with Ho Chi Minh, the revolutionary father of Vietnamese independence largely known to most in the U.S. simply as the leader of the communist forces in the Vietnam War.

"Many people here don't like Uncle Ho," Shin would repeatedly explain to friends and family.

But many don't know that Ho Chi Minh, decades before the Vietnam War, worked with agents of the American military to fight against the Japanese during World War II. Shin was one of those agents who, in the 1940s, tramped through the jungles with Ho's small army to train the resistance forces for the Allies.

"He is one of the few men alive who witnessed this great moment in history," said Nguyen Tien Minh, deputy chief of the Vietnamese Embassy in Washington, D.C. "He had the privilege to work and live with our legendary leader."

On Saturday, Nguyen Tien Minh and another colleague from the embassy, Nguyen Ba Long, met with Shin, his wife Rose and friends in a restaurant in the International District for a small, private ceremony. They presented Shin with one of Vietnam's highest honors known as "The Commemorative Medal For Peace and Fellowship Among Nations."

Shin, 84, who is deaf and also partially disabled by a stroke, lifted his teacup in response and in a tearful voice said: "Long live the United States. Long live Vietnam. And long live Uncle Ho."

"Mac has always just sparkled with his enthusiasm for life," said Dr. David Christie, a Seattle physician who used to work with Shin (who became an X-ray technician when he emigrated to the United States in the 1950s). It's wonderful, Christie said, that Shin is being recognized for his daring work in the resistance during World War II.

Few today are aware of this "footnote in history," said Cristoph Giebel, a University of Washington expert on Southeast Asia.

The OSS, the agency that preceded the CIA, recruited Shin in China to help forge a close philosophical and political alliance between the U.S. and the growing Vietnamese independence movement, Giebel said. "A lot of the OSS people were really enamored with Ho Chi Minh," he said.

Though he is often viewed simply as Vietnam's iconic communist, the UW professor said it is more accurate to think of Ho as a fervent nationalist originally motivated by opposition to French colonial rule of Vietnam -- and inspired by the writings of Thomas Jefferson and the American fight for independence from Britain.

This was the man that Shin knew and loved as a kindred spirit, said Giebel. The UW historian has known Shin for more than a decade and in 2001 accompanied him to visit with some of his surviving former compatriots in Vietnam. "The only reason Mac's role has become a footnote of history is because of what happened later," he said.

After World War II was over, Ho read a new declaration of independence for Vietnam to a massive crowd in Hanoi with direct quotes taken from the 1776 American document of the same name. But despite the strong relationship and expectations built up from this OSS-Viet Minh partnership to fight against the Japanese occupiers, the Allied powers no longer supported Vietnam's independence.

Rather, France was allowed to restore its colonial rule over the nation. Ho and his army felt abandoned by the Western powers

Had things played out differently, had the man Shin once called "grandpapa" not felt betrayed, some experts believe the tragic collision to come years later between this tiny Southeast Asian nation and the American military might never have happened.

Shin, for a brief time, served as Ho's primary radio operator. He lived in close proximity with the revolutionary leader, Giebel said, and the two clearly became close friends.

Shin and others with OSS snuck through the jungle, hid in caves and risked their lives based on the belief that they were playing a critical role in cementing a strong, lasting bond between America and Vietnam.

On Saturday, after more than 50 years, some of this bond once broken so badly was restored in the corner of a small restaurant on 5th Avenue and Jackson Street.

---

P-I reporter Tom Paulson can be reached at 206-448-8318 or tompaulson@seattlepi.com.

 

Trang Lịch Sử