Hỏi chuyện đời bà “thứ phi” Mộng Điệp
với Cựu hòang Bảo Đại
Nguyễn Đắc Xuân
https://sachhiem.net/NDX/NDX005.php
tác giả gửi ngày 12 tháng 10, 2008
Bà “thứ phi” Mộng Điệp nói về chuyện ông Ngô Đình Diệm
phản bội Cựu
hòang Bảo Đại như thế nào?
Chuyện ông Ngô Đình Diệm phản bội Cựu hòang Bảo Đại đã được báo chí nói
đến nhiều. Lần đầu tiên nhà văn nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân được nghe
chính “người trong cuộc” là bà Mộng Điệp “thứ phi” của Cựu hòang Bảo Đại
đề cập đến vấn đề đó tại Paris. Câu chuyện lịch sử ấy đã được xuất bản
trong cuốn Hỏi chuyện đời bà “thứ phi” Mộng Điệp với Cựu hòang Bảo
Đại do Nxb Thuận Hóa ấn hàng vào tháng 6-2008 vừa qua. Được sự đồng
ý của tác giả, chúng tôi xin trích hai đọan từ tr.47 đến 52 và từ tr.132
đến tr.139 sau đây.
NĐX.- Có dư luận nói rằng, Cụu hoàng bị áp lực của Mỹ nên mới
mời ông Ngô Đình Diệm về làm Thủ tướng ?

Hỏi chuyện bà “thứ phi” Mộng Điệp tại Paris (1999). Ảnh NĐB
Bà Bùi Mộng Điệp.- Không có lửa thì làm sao có khói. Dư luận đó có
phần nào đúng. Tôi xin kể chuyện nầy: Trong thời gian sắp ký Hiệp định
Genève, John Foster Dulles gặp ông Bảo Đại ở nhà hàng gần hồ Léman (Thụy Sĩ). Hai
người không dám ngồi ăn trong nhà vì sợ gián điệp thu âm, phải dọn ăn ở
ngoài vườn. Hai người Pháp theo hầu Bảo Đại cũng cho ăn riêng ở một chỗ
xa. Lúc về ông Bảo Đại bảo tôi :
- “Thằng Dulles bảo đại ý là Ngài lùi đi, Ngài đi đi. Ngài đừng về VN
nữa. Ngài cứ ngồi im ở bên nầy. Mỹ sẽ đuổi Pháp ra và lấy Việt Nam lại
cho. Mỹ cần một người không cần giỏi lắm, miễn là dân chúng cho là
trong sạch, ghét Tây là được. Còn vấn đề sinh sống của Ngài bên Tây,
Ngài đừng lo !”

Cựu hòang Bảo Đại
NĐX.- Thế sau người Mỹ có giữ lời hứa giúp Cựu hoàng không ?
Bà Bùi Mộng Điệp.- Đầu năm 1955 ông Tôn Thất Hối và
ông Ngô Đình Luyện có đem tiền qua, gặp ông Ngài ở bờ biển Cannes. Nhưng
ông Ngài không nhận. Nếu ông Bảo Đại nhận số tiền ấy là mắc bẫy của Mỹ
và ông Diệm rồi ! Chuyện nầy ông Trần Văn Đôn cũng biết đã ghi trong
Việt Nam Nhân Chứng [1].
NĐX.- Cũng có dư luận nói rằng Ngô Đình Diệm định mời Hoàng hậu
Nam Phương về làm “Phụ chánh” cho chính phủ của Diệm, theo bà chuyện đó
có không ?
Bà Bùi Mộng Điệp:Trước khi lên đường về Sài Gòn nhận chức Thủ
tướng, người ta nói ông Diệm hứa, sau khi cầm quyền sẽ mời Hoàng hậu Nam
Phương về làm Phụ chánh và sau đó sẽ cho Hoàng thái tử Bảo Long lên nối
ngôi và sẽ thiết lập quân chủ lập hiến giống như Anh quốc. Nghe người
Pháp nói lại, sau đó bà Nam Phương chuẩn bị khăn áo để về làm Phụ chánh.
Chuyện đó ông Bảo Đại hoàn toàn không hay biết. Chồng làm một đường, vợ
làm một nẽo. Do ai gây ra chuyện chia rẽ ấy? Có lẽ do mấy ông chịu ảnh
hưởng của Vatican lúc đó mà thôi. Nhưng rồi sau đó ở bên nhà xảy ra bao
chuyện rắc rối, bà Nam Phương chưa về được bèn cử ông Phạm Bích về.
Trong một bữa cơm trưa tôi nói cho ông Bảo Đại biết Đức Từ gởi thư cho
biết ông Phạm Bích đã nói với Đức Từ rằng Ngài hoàng sắp về VN”. Ông Bảo
Đại nói:
- “Tôi có biết gì đâu !”.
Sáng hôm sau ông Nguyễn Đệ đi tàu đêm về Cannes bảo tôi:
- “Có chuyện rất quan trọng cần phải gặp Quốc trưởng gấp”.
Tôi phôn tìm ông Bảo Đại, ông đi vắng, đến 10 giờ mới gặp được
ông. Có tin ông Bidault của Pháp muốn ngăn chận việc bà Nam Phương đơn
phương về Việt Nam. Từ đó tôi mới hiểu. Trước đó những người giúp việc
trong nhà xa Việt Nam lâu nhớ nhà, tranh nhau để được theo Hoàng hậu Nam
Phương về thăm nhà một chuyến. Như vậy là chuyện bà Nam Phương được ông
Diệm mời về là có thật. Có lẽ đây là một âm mưu của Hồng y Francis Spellman với
Mỹ bày ra và không có ý kiến của Thiên chúa giáo ở Pháp. Cho nên sự thể
mới ra như thế. Có lẽ vì Pháp chận lại nên bà Nam Phương lần đó không về
VN và không bao giờ bà về Việt Nam nữa. Cái trò nầy do các ông cố đạo
bên Mỹ sắp xếp, chính bà Nam Phương cũng không hiểu hết ý nghĩa chính
trị của nó. Về sau, một mặt Pháp không muốn bà Nam Phương về tiếp tay
cho Mỹ và phía Mỹ thấy ông Diệm đã làm chủ được tình thế nên cũng không
cần đến vai trò hiệu triệu của bà Nam Phương nữa nên họ đã lật lọng mọi
lời hứa ban đầu. Cũng may bị lật lọng sớm không thôi bà Nam Phương chuốc
phải một cái nhục suốt đời. Nhưng mà lúc đó bà Nam Phương rất ghét ông
Nguyễn Đệ.

Thủ tướng Ngô Đình Diệm
Tôi hỏi ông Nguyễn Đệ:
- “Bà Nam Phương là người của Tây, tại sao Tây không cho bà đi ?”
Ông Nguyễn Đệ kể lại:
- “Tôi được tin của chính phủ Pháp cho biết là bà Nam Phương cả tin quá,
nghe tụi Ngô Đình Diệm nên định đi về. Ông Diệm hứa về trước quét sạch
rác rưởi rồi rước bà Nam Phương về tôn lên làm Phụ chánh đại thần. Bảo
Long sẽ lên ngôi.”- Nguyễn Đệ nói tiếp: “Bà Hoàng là người Nam bộ thật
thà không hiểu hết cái thâm ý của bọn Diệm. Tây cho biết ngày bà Nam
Phương về đến Sài Gòn thì sẽ có một cuộc biểu tình phản đối hạ nhục bà
và qua đó hạ nhục ông Bảo Đại”.
Đó là lý do tại sao Bidault bắt ông Nguyễn Đệ là Đổng lý văn phòng phải
cấp báo không cho bà Nam Phương đừng về Việt Nam nữa.
Chuyện ông Diệm viết thư cúc bái ông Ngài để được trao quyền, cả ông Trần
Văn Đôn và ông Đỗ Mậu đều biết. Nhưng không ai được biết cái thư đó cụ
thể nói gì. Đây là một cái thư lịch sử do chính tay Ngô Đình Diệm viết
bằng tiếng Pháp. Nhân đây tôi công bố cái thư ấy để cho lịch sử biết bộ
mặt thật của ông Diệm. (Xem phần Phụ Lục ở sau kỳ cuối cùng) .
NĐX.- Lúc ấy làm sao bà có thể biết chuyện ở bên nhà ?
Bà Bùi Mộng Điệp.- Lúc ấy tình hình hết sức phức tạp, tôi phải bỏ
khá nhiều tiền mua báo chí để lấy tin, nhất là báo chí Anh quốc. Họ đòi
năm chục ngàn mình phải trả năm chục, đòi một trăm phải trả một trăm với
một cái tin. Nhờ thế mà chúng tôi biết được tin tức bên nhà.
NĐX.- Thưa bà, qua Pháp, nhất là giai đoạn sau khi bị ông Diệm
trịch thu hết tài sản của ông Bảo Đại, bà sinh sống ra sao ?
Bà Bùi Mộng Điệp.- Sang bên Tây tôi buôn bán nhà cửa, tôi mở hiệu,
tôi làm đủ thứ để sống. Tôi cho rằng mình cần tiền để sinh sống mình
buôn bán để kiếm tiền, có chuyện gì nhục đâu. Sau khi bị bọn Diệm lấy
hết tiền, người ta bảo tôi:
- “Sao bà không xin một cái dommage de guerre (thiệt hại do chiến
tranh) ? Tại sao con cái bà học giỏi thế mà bà không xin
bourse (học bổng) của chính phủ Pháp cho chúng ?”
Tôi đáp:
- “Tôi xin cám ơn nước Pháp đã cho gia đình ông Bảo Đại, cho
mấy mẹ con tôi ở đây được yên thân là quý lắm rồi ! Tôi không dám xin gì
nữa !”.
Trong việc buôn bán kinh doanh tôi nạp thuế nạp má đàng hoàng. Tôi biết
tôi xin các thứ ấy chính phủ Pháp sẽ cho ngay nhưng tôi không xin. Bởi
vì khi người ta đã cho mình một cái gì là mình thiếu nợ họ cái ấy. Đời
tôi không trả được thì đời sau con tôi cũng phải trả. Mà chưa trả được
nợ cho người ta thì đừng có hòng mà ngẩng đầu lên. Sống mà phải cúi mặt
thì tôi không muốn. [….]
NĐX.- Nhắc đến một việc hệ trong liên quan đến ông Ngô Đình Diệm,
hôm trước bà có nói:“Chuyện ông Diệm viết thư cúc bái ông Ngài để được
trao quyền, cả ông Trần Văn Đôn và ông Đỗ Mậu đều biết. Nhưng không ai
được biết cái thư đó cụ thể nói gì. Đây là một cái thư lịch sử do chính
tay Ngô Đình Diệm viết bằng tiếng Pháp. Nhân đây tôi công bố cái thư ấy
để cho lịch sử biết bộ mặt thật của ông Diệm”. Thưa bà,
hôm nay bà có thể cho tôi công bố cái thư lịch sử ấy được chưa ?
Bà
Bùi Mộng Điệp - Vâng, tôi đã hứa thì tôi phải thực hiện chứ ! Đây là
lá thư viết tay bằng tiếng Pháp của ông Diệm gởi cho ông Ngài, lần đầu
tiên tôi đưa cho anh và anh có thể đem về lưu trữ ở Việt Nam.

Trang cuối lá thư 5 trang viết tay của ông Ngô Đình Diệm
gởi Quốc
trưởng Bảo Đại. Tài liệu do NĐX sưu tập.
Bản
dịch nguyên văn lá thư do ĐDTB thực hiện:
Kính gởi Hoàng thượng Bảo Đại
Quốc trưởng Việt Nam
Kính thưa Ngài,
Tôi thật vô cùng cảm kích trước những lời tin cậy và khích lệ đầy
thương mến mà Ngài đã chỉ thị cho bào đệ Ngô đình Luyện truyền lại cho
tôi.
Ngài đã biết rõ sự bất vụ lợi và lòng trung thành của dòng họ
chúng tôi, trong quá khứ, đã phục vụ Tổ quốc và Hoàng triều như thế nào.
Xin Ngài hãy tin tưởng rằng đến lượt tôi, tôi sẽ cố gắng tiếp tục phục
vụ với tất cả sức lực và tâm hồn để xứng đáng với lòng tin cậy thân yêu
mà Ngài đã dành cho.
Trong lúc có những giải thích đầy xuyên tạc của dư luận về sự mở
rộng thành phần Nội các đã gây cho tôi quá nhiều phiền muộn, tôi muốn
nói lên đây lòng tri ân của tôi về sự tín nhiệm của Ngài vẫn dành cho
tôi.
Thật ra hoài bảo thân thiết nhất của tôi là nhận được sự chấp
thuận của Quốc trưởng trong các đại sự của Quốc gia, về Binh bị, Ngoại
giao, Xã hội, Tài chánh hay Hành chánh.
Chỉ có sự chỉ đạo khôn khéo và chỗ dựa vững chắc ở Quốc trưởng,
tôi mới có thể thực thi được những quyền lực đầy đủ để giải quyết tất cả
vấn đề có tầm vóc liên quan đến sự sống còn và tương lai của đất nước.
Những cải cách về Hiến pháp và Dân chủ phải được nhanh chóng thực
thi theo đúng những lời tuyên bố của Ngài khi Ngài trở về sau chuyến lưu
vong.
Nhưng quyền lực của Hoàng triều phải thật sự cứng rắn để bảo đảm
trật tự và công bằng xã hội, kỷ luật quân đội, tôn trọng quyền lợi và tự
do của dân.
Trình Ngài, chính trong tinh thần nầy mà tôi đã nhờ bào đệ Luyện
thỉnh cầu Ngài hồi loan càng sớm càng tốt, miễn là không trở ngại đến
việc chữa bệnh của Ngài ở Pháp.
Tiếc thay khi được tin nầy thì những xáo trộn những âm mưu chính
trị không tránh được khi đất nước bị chia cắt, đã tăng lên gấp bội, vì
những tham vọng và quyền lợi riêng tư đó đã lo sợ sự hiện diện của Hoàng
thượng và sự củng cố chánh quyền của Ngài.
Là người chủ xướng sự hồi loan nhanh chóng của Ngài, thế mà tôi
phải đau lòng thỉnh cầu ngài dời hoãn ngày về nước để cho tôi có đủ thời
gian cần thiết để san bằng những trở ngại khó khăn và đánh tan một vài
thái độ mâu thuẫn.
Sự
mong đợi chuyến về của Hoàng thượng càng lớn khi tôi cần dựa vào sự minh
triết của Hoàng thượng để giúp tôi, ngoài những việc khác, tái tổ chức
và phát triển Hoàng Triều Cương Thổ mà Hoàng thượng đã tức thời quyết
định cho sát nhập về với Việt Nam. Việc nầy đã được sự tán thành của
toàn dân.
Tôi
nghỉ rằng, thật ra các miền Cao nguyên đó, từ lâu đã được sự chăm lo ưu
ái của Hoàng thượng, rồi đây sẽ được hưởng những lợi ích to lớn về một
tổ chức xã hội, kinh tế và quân sự mà các ngành Hành chánh cao cấp sẽ
được chính phủ bổ nhiệm sau khi được sự chấp thuận của Ngài.
Để
kết thúc, tôi xin đươc phép nhắc lại sự cảm tạ của tôi về sự tiếp tục
tín nhiệm mà Ngài đã dành cho.
Tình trạng đất nước, bị xâu xé và tàn phá bởi cuộc chiến lâu ngày nầy đã
gây quá nhiều lo âu cho tôi, vì vậy những bằng chứng về lòng tin tưởng
thương yêu của Hoàng thượng sẽ là một niềm khích lệ vô giá đối với tôi.
Xin
được phép nhắc Ngài rằng khi nhận chức Thủ tướng chính phủ, tôi đã có
xin Ngài hứa cho là trong trường hợp chính sách của tôi, nếu xét có bằng
chứng có thể phương hại cho Tổ quốc, thì Hoàng thượng sẽ không để những
tình cảm tốt đẹp dành cho tôi chi phối, mà sẽ cương quyết chối từ chính
sách đó để cứu quốc dân.
Xin
phép Ngài cho tôi được tin vào lời hứa đó, vì tôi phải có một chính sách
cứng rắn và dũng cảm để đối phó với các sự xáo trộn chính trị và các
liên hệ chằng chịt quá phức tạp của những quyền lợi lớn của cá nhân hay
ngoại quốc gây ra.
Tôi
sẽ làm chuyện nầy với lương tâm thanh thản vì tôi biết trước, nếu trường
hợp gặp thất bại, Ngài sẽ sẵn sàng điều chỉnh tay lái khi cần.
Tôi
trao thư nầy cho bào đệ Luyện để đệ trình lên Ngài với lòng trung thành
tôn kính và thâm sâu của tôi.
Sài gòn, ngày 10
tháng 11 năm 1954
Ngô Đình Diệm”
NĐX.- Bà có nhận xét gì về lá thư lịch sử nầy của ông Ngô Đình
Diệm ?

Người
của ông Ngô Đình Diệm tổ chức mít-tin truất phế cựu hòang Bảo Đại bà
giật bỏ ảnh Cựu hòang treo tại Tòa Đô chính Sài Gòn. Ảnh tài liệu của Trần
Văn Đôn
Bà
Bùi Mộng Điệp.- Trước tiên người đọc thấy ông Diệm viết chữ đẹp,
viết tiếng Pháp giỏi, tự nhận mình là người xuất thân trong “dòng họ
trong quá khứ, đã phục vụ Tổ quốc và Hoàng triều Nguyễn” rất tận
tụy, được ông Bảo Đại “tin cậy và khích lệ”; ông ta hứa sẵn sàng
ra đi “nếu ông Bảo Đại xét thấy có bằng chứng có những hành động chủ
trương có thể phương hại cho Tổ quốc”.v.v.Qua lá thư nầy chứng tỏ
ông Diệm là người được ông Bảo Đại tin cẩn giao phó cho việc phụng sự tổ
quốc và triều Nguyễn và đáp lại ông Diệm hứa cúc cung tận tụy với ông
Bảo Đại và đất nước. Nhưng ngay sau đó ông Diệm đối xử với ông Bảo Đại
với đồng bào và đất nước như thế nào các sử gia trong và ngoài nước đã
biết rõ [2].
NĐX.- Thưa bà, vẫn biết như thế nhưng xin bà cho một vài ví dụ ấn
tượng nhất đối với bà.
Bà
Bùi Mộng Điệp.- Sự phản trắc của ông Diệm có nhiều, như ông Diệm
không chịu thi hành Hiệp định Genève để thống nhất đất nước năm 1956,
tuyên bố cải tổ chính phủ rồi nuốt lời quay lại đàn áp cuộc đảo chính
11.11.1960, đặc biệt là không thi hành Thông Cáo Chung ký với Phật giáo
tháng 6.1963. Riêng việc phản trắc của ông Diệm đối với người đứng đầu
họ hàng Nguyễn Phước tộc là ông Bảo Đại gây cho chúng tôi đau đớn nhất.
Sau khi được ông Bảo Đại trao quyền và được Mỹ (đại tá CIA Lansdale) hậu
thuẫn, ông đã “trả ơn” ông Bảo Đại bằng cuộc “Trưng cầu dân ý” bịp bợm
truất phế ông Bảo Đại một cách hèn hạ chưa từng có trong lịch sử Việt
Nam. Ông Diệm cho thực hiện cuộc “trưng cầu dân ý” đó như thế nào anh
hãy xem một đoạn của “người trong cuộc” với ông Diệm lúc ấy là tướng
Trần Văn Đôn viết trong hồi ký Việt Nam Nhân Chứng sau đây thì sẽ rõ: “Ngô
Đình Diệm tổ chức trưng cầu dân ý vào ngày 23 tháng 10 năm 1955 để lật
đổ Bảo Đại. Kết quả là Bảo Đại bị truất phế. Trong phong bì bỏ phiếu
trưng cầu dân ý, nhiều cán bộ phụ trách đã bỏ sẵn phiếu ủng hộ Ngô Đình
Diệm, người dân không cần chọn lựa gì, chỉ cầm lá phiếu đó bỏ vào thùng
nên Ngô Đình Diệm thắng 99%.” [3]
NĐX.- Thưa bà, lúc ấy tôi còn là cậu học sinh mới vào trường
trung học, tôi cũng đã nhiều lần được trường dẫn đi biểu tình mít-tin hô
hào truất phế Bảo Đại, nên tôi có biết sự kiện mà bà vừa kể. Nhưng đó
là vấn đề chính trị, ngoài chuyện ấy ra ông Diệm còn có hành động gì
nghiệt ngã đối với Cựu hoàng nữa không ?
Bà
Bùi Mộng Điệp.- Ông Diệm cho tịch thu nhiều tài sản riêng của ông
Bảo Đại, trong đó có chiếc du thuyền. Hành vi tàn nhẫn nhất của ông Diệm
là việc ông lấy ngôi biệt thự của Đức Từ Cung ở Sài Gòn
[4] và đuổi Đức
Từ về Huế. Những chuyện phản trắc ấy đã làm cho ông Bảo Đại “phát điên”
như hôm trước tôi đã kể với anh. Tinh thần của ông Bảo Đại tuột dốc từ
đó và không cứu vãn được. Tôi trao cho anh sử dụng lá thư nầy: Đây là
một tư liệu lịch sử chính thức cùng với những hành động phản trắc của
ông Diệm từ 1955 đến 1963 mà lịch sử đã viết bộc lộ cái bản chất lá mặt
lá trái của ông Diệm. Một người phản trắc như thế mà lãnh đạo miền Nam
làm sao đồng bào mình không khổ, không chết chóc ! May mà chế độ Diệm
chỉ tồn tại đến cuối năm 1963 thôi. Nếu không ….không biết chuyện gì sẽ
xảy ra nữa !
Chú thích:
[1] “Trong hiệp định
Genève, phía Việt Nam tự do và Mỹ không ký nên Ngô Đình Diệm viện cớ đó
không thi hành tổng tuyển cử thống nhứt Nam Bắc Việt Nam vào năm 1956
như văn kiện kết quả hội nghị quy định.
Ngô Đình Nhu cho tôi (Trần Văn Đôn) biết trước khi tổ chức trưng cầu dân
ý, để có phương thức dân chủ, Ngô Đình Diệm tự tay viết một lá thư dài
cho Bảo Đại, giải thích tình hình, yêu cầu Bảo Đại về nước tiếp tục lãnh
đạo Việt Nam. Ngô Đình Diệm sẽ trả lại toàn quyền lãnh đạo cho Bảo Đại.
Tôi không được đọc là thư lịch sử đó, nhưng Ngô Đình Nhu cam đoan với
tôi là có lá thư như vậy. Ngô Đình Nhu không cho tôi biết Bảo Đại có trả
lời hay không. Ngô Đình Nhu cũng tiết lộ là nếu Bảo Đại điều đình với
Ngô Đình Diệm hàng tháng gửi cho một số tiền để chi tiêu thì chắc Ngô
Đình Diệm cũng thu xếp chu toàn, nhưng Bảo Đại không đòi tiền chu cấp
hàng tháng mà đòi một triệu Mỹ kim. Ngô Đình Luyện hứa nhưng Bảo Đại
không nhận được tiền mà chỉ nhận tin kết quả trưng cầu dân ý truất phế
đưa Ngô Đình Diệm lên chức Tổng Thống mà thôi”. (Trần Văn Đôn, Sđd, Nxb
Xuân Thu (Mỹ), 1989, tr. 133)
[2] Trưng cầu dân ý bịp
bợp như thế nào, Tiến-sĩ Nguyễn Đình Tuyến, trong cuốn “Những Biến Cố
Lớn trong 30 Năm Chiến Tranh tại Việt Nam 1945-1975”, do “Đại Học
Đông Nam” ở Houston, TX, USA, xuất-bản năm 1995, đã viết (nơi trang 39)
như sau:
Ngày 6 tháng 10 năm 1955
Bộ Nội Vụ của Thủ
Tướng Diệm tuyên bố sẽ có cuộc Trưng Cầu Dân Ý được công bố với kết quả
là 98,2% chống Quốc Trưởng Bảo Đại, đồng ý bầu Thủ Tướng Diệm làm Quốc
Trưởng.
Cuộc Trưng Cầu Dân Ý này là màn đạo diễn của Đại-tá Landsdale đã
đóng vai trò quan trọng trong việc ủng hộ Thủ Tướng Diệm. Ở nhiều nơi
trong thành phố Saigon, số phiếu bầu cử cho ông Diệm bằng 130% con số cử
tri (vì binh sĩ của Lữ Đoàn Phòng Vệ Phủ Thủ Tướng và Đoàn Viên Phong
Trào Cách Mạng Quốc Gia của ông Diệm đã được phép đi bầu lại nhiều lần).
[3]
Việt Nam Nhân Chứng, Trần Văn Đôn, tr.133