Giá trị chiếc ấn vàng của Vua Minh Mạng dưới mắt 1 người Việt Nam

Lý Thái Xuân

http://sachhiem.net/LTX/LyThaiTS19.php

10-Nov-2022

 

Kính gửi:

- Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron,
- Bạn đọc người Việt,

 

Kính thưa quí vị

Tôi là một công dân Việt Nam hiện sống ở Hoa Kỳ, có chút trăn trở về một món đồ liên quan đến lịch sử thuộc địa của Pháp ở Việt Nam.

Thưa Ngài Macron,

Đọc thư của Bác sĩ Gérard Chapuis ở Marseille, Pháp quốc, gởi ông Nguyễn Đắc Xuân, Chủ tịch "Hội Nghiên Cứu và Phát Triển Di Sản Văn Hóa Huế'' ngày 23 tháng 10 năm 2022, (tham khảo số 3) tôi có nhiều suy nghĩ về giá trị thật của chiếc ấn vàng đối với hiện trạng ngày nay.

Bác sĩ Gérard Chapuis nói:

"Và có vẻ như những người Việt Nam lại ''chơi chiếu dưới" (Vét tiền trong ngăn kéo, tìm kiếm Mạnh Thường Quân)."

Thưa quí vị,

Muốn đánh giá đúng cho chiếc ấn vàng của Vua Minh Mạng, xin tóm tắt vài thông tin về chiếc ấn này.

Trong bài Về Chiếc ấn vàng quyền lực 'Hoàng đế chi bảo' đăng ở trang điện tử Trung Tâm Lưu Trữ Quốc Gia ngày 10 tháng 11, 2022 tác giả Nguyễn Thu Hoài viết như sau:

..."Ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” là biểu tượng quyền lực của triều Nguyễn trong suốt hơn 120 năm từ thời vua Minh Mệnh đến hết thời vua Bảo Đại. Ngày 30 tháng 8 năm 1945 tại lầu Ngũ Phụng trên Ngọ Môn Huế, lễ tuyên cáo thoái vị của vua Bảo Đại đã diễn ra long trọng. Hai vật báu truyền quốc là ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” cùng với thanh bảo kiếm của vua Khải Định đã được chọn làm biểu tượng để chuyển giao quyền lực giữa hai chế độ từ quân chủ nhà Nguyễn cho chính quyền Việt Minh."...

Vâng, chiếc ấn trước lúc đó là biểu tượng quyền lực của nhà Nguyễn hơn trăm năm dài. Nhưng lúc chiếc ấn được trao lại cho chính quyền Việt Minh thì nó tượng trưng cho sự chia tay quyền lực.

Chính quyền Việt Minh đang đi tìm cái chiếc ấn khác, chiếc ấn "độc lập" đang nằm trong tay của giặc Pháp, và chuyền sang giặc Mỹ. Chiếc ấn đó cân nặng bằng cả một giang san từ Bắc xuống Nam chứ không phải 10.7 kí lô vàng!

Nhưng tại sao bây giờ chiếc ấn vàng đó lại nằm trong tay người Pháp?

Theo bài Về Số phận ly kỳ của kim ấn “Hoàng đế chi bảo” đăng trên báo điện tử Công An Nhân Dân ngày 31 tháng 10, 2022 thì cuộc hành trình gian nan của chiếc ấn vàng bắt đầu như sau:

..."Hôm sau, khi được Cựu hoàng Bảo Đại trao lại cho đại diện Cách mạng, bộ ấn kiếm được đem ra Hà Nội để kịp dự lễ độc lập vào ngày 2/9/1945. Cuối năm 1946, khi Pháp quay trở lại Việt Nam và đưa quân vào Hà Nội, đơn vị làm nhiệm vụ cất giữ bộ ấn kiếm trên trước khi rút lên Việt Bắc trường kỳ kháng chiến đã đem giấu chúng vào vách một ngôi nhà trong làng ở ngoại thành Hà Nội."...

Đến đây, chiếc ấn chẳng những không còn là biểu tượng cho quyền lực nữa, mà nó chỉ còn là một tiêu biểu của một thứ tài sản bằng kim tiền của một quốc gia, của chung nhân dân Việt Nam. Tiếc rằng vì quốc biến, ta phải chôn giấu dưới lòng đất cho khuất mắt giặc cướp.

Thế rồi, khi Pháp trở lại chiếm Việt Nam, và toàn quốc kháng chiến bắt đầu, tất cả đều tập trung tranh đấu để đòi lại độc lập vừa mới có được trong tầm tay.

Bỗng nhiên, vào năm 1952 “báu vật” của triều Nguyễn được phát hiện tại xã Nghĩa Đô.
Báo cáo của Quận trưởng quận hành chính Quảng Bá – Yên Thái gửi Đại lý Hành chính Hoàn Long ghi:

..."Hồi quá trưa ngày 28/2/1952 hôm nay, được tin mật báo là công nhân của tiểu đoàn nhảy dù 2è BBC đóng tại Liễu Giai đi tìm gạch vỡ tại một ngôi nhà tàn phá trong Nghĩa Đô, tìm kiếm đào chân móng đã thấy một ống kẽm và một hộp kẽm trong đựng một thanh kiếm và một cái ấn vàng. Tôi thân đến liên lạc với vị chỉ huy là thiếu tá Toce Raymond thì vị võ quan này nói là cũng sắp báo tôi biết về việc đó”...

Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I cung cấp thêm, báo cáo ngày 28/2/1952 có ghi: “Nơi tìm thấy quốc bảo là chân móng ngôi nhà bị tàn phá hết cả tường của Hà Văn Dô (Hà Văn Đô/ Hà Đô?) mà Đô hiện nay còn ở Hậu phương, có lẽ là một nhân viên quan trọng của Việt Minh… bộ đội Việt Minh có đóng ở nhà đó ít lâu, rồi sau quân đội Pháp tấn công, họ rút lui.

Căn nhà bị chính quyền quân sự Pháp phá hủy năm 1947. Chính quyền quân sự Pháp đã thu được một số lượng nhỏ vàng và một số máy in....

Sau khi lấy được bộ ấn kiếm trên, ngày 3/3/1952, Pháp đã tổ chức một nghi lễ khá long trọng tại “Hoàng triều cương thổ” để trao lại ấn kiếm cho Bảo Đại"....

Như vậy, chiếc ấn khốn khổ dù được chôn giấu ở một ngôi nhà cũng bị Pháp tàn phá, và lại đem tặng lại Quốc trưởng Bảo Đại, nhân vật bù nhìn do chính Pháp lập ra.

Kể từ đây, chiếc ấn đó trở thành "vật cướp" và "quà tặng của quân xâm lăng" biếu tặng lại cho phe nhóm. Chiếc ấn từ đó không còn giá trị tinh thần nào tốt đẹp. Nó chỉ còn là giá trị của hiện kim, một bảo vật tính ra bằng cân ký đã bị phe nhóm của chính quyền thuộc địa chuyền tay nhau ra khỏi đất nước chúng tôi.

Thưa quí vị,

Cái quí hơn hàng triệu lần chiến ấn vàng đó là "nền độc lập" mà chúng tôi đã mua lại bằng máu xương của biết bao người.

Hơn nửa thế kỷ qua, chúng tôi không hề có chiếc ấn hay cây kiếm, chúng tôi vẫn sống hạnh phúc trong một quốc gia độc lập, thống nhất, và được sánh vai cùng các nước trên thế giới, và đang lo làm ăn, phát triển kinh tế.

Chuyện đau buồn về những năm tháng nước tôi bị giày xéo dưới gót giày xâm lược của Pháp, của Mỹ cũng đã qua. Người dân chúng tôi đã bỏ qua tất cả những hận thù ngày xưa, để bước tới trong nền văn minh chung của nhân loại. Nước Pháp hay Mỹ trở thành đối tác của Việt Nam trên nhiều phương diện, thương mại, giáo dục, nghệ thuật,...

Vài lời riêng cho Tổng Thống Pháp, Emmanuel Macron:

Người dân chúng tôi chỉ mong rằng nước Pháp cũng nên buông bỏ những báu vật có lịch sử không hay của một thời xa xưa. Giữ nó trong tay, hoặc buôn bán vật đó, thì tiếng tăm của thủ đô Paris một kinh thành ánh sáng sẽ bị hoen ố.

Không trả chiếc ấn của Vua Minh Mạng chúng tôi về nơi mình nhặt được thì nó sớm biến thành tang chứng của thời ăn cướp, nói cho nhẹ nhàng là của thời thuộc địa.

Chúng tôi vẫn xem Pháp là một quốc gia văn minh bậc nhất trên thế giới, nên hy vọng nhà nước Pháp chủ động mang trả lại cho chủ của nó là Việt Nam, mặc dù báu vật đó chúng tôi đã xem nó không còn là tượng trưng cho quyền lực hay thiêng liêng gì cho toàn dân chúng tôi nữa.

Mong lắm thay!

 

Lý Thái Xuân

một công dân Việt Nam, sống tha hương vì di lụy của các cuộc chiến trên xứ tôi.

__________________

Nguồn tham khảo:

1. Về Chiếc ấn vàng quyền lực 'Hoàng đế chi bảo' (Trung Tâm Lưu Trữ Quốc Gia)

2. Về Số phận ly kỳ của kim ấn “Hoàng đế chi bảo” (Công An Nhân Dân)

3. Thư của Bác sĩ Gérard Chapuis gởi ông Nguyễn Đắc Xuân, Chủ tịch "Hội Nghiên Cứu và Phát Triển Di Sản Văn Hóa Huế'' ngày 23 tháng 10 năm 2022, (FB Nguyễn Đắc Xuân):

Marseille ngày Chủ Nhật 23 tháng 10 năm 2022,

Quý gởi ông Nguyễn Đắc Xuân, Chủ tịch
''Hội Nghiên Cứu và Phát Triển Di Sản Văn Hóa Huế''
Cùng Quý hội viên của Hội,

Tôi là BS Gérard Chapuis sống ở Marseille (Pháp), với tư cách là thành viên Tán Trợ ''Hội Nghiên Cứu và Phát Triển Di Sản Văn Hóa Huế'' sau cuộc bầu chọn nhất trí của BCH Hội ngày thứ ba 04 tháng 01 năm 2022, tôi vinh dự được trình bày tâm tư, nổi lòng của tôi đến ông chủ tịch Hội Nguyễn Đắc Xuân cùng các thành viên Hội về việc hãng đấu giá Millon ở Pháp sẽ cho lên sàn đấu giá 2 món cổ vật được cho là có liên quan đến triều Nguyễn, lô 100(Bát bằng vàng triều đại vua Khải Định/Giá ướt lượng 20.000-50.000 e) và lô 101, một ấn bằng vàng đúc năm 1823 triều Minh Mạng (1820 – 1841)//Giá ước lượng 2.000.000-3.000.000 e).
Theo thông tin nghe đây đó, nếu coi đây là một cuộc buôn đấu trí thì hãng đấu giá Millon ''chơi'' trên cơ(họ đăng trong báo tuần san ''Gazette de Drouot'' ngày 21 tháng 10 năm 2022 trang 66-67 quản cáo trân trọng ấn vua Minh Mạnh, một vị vua mà nước Đại Nam cho là kiệt xuất nhất).
Và có vẻ như những người Việt Nam lại ''chơi chiếu dưới''(Vét tiền trong ngăn kéo, tìm kiếm Mạnh Thường Quân).
Thưa ông Nguyễn Đắc Xuân,mong ông thông cảm và hiểu cho tôi; tôi viết theo kiểu ''Khích tướng'' vì "Nước đã tới trôn mới nhảy/ Mất bò mới làm chuồng''? Chỉ còn 8 ngày nữa trước khi đấu giá, thời gian không còn nhiều nữa, thưa ông Nguyễn Đắc Xuân...
Pháp quốc có luật, có lệ thì những luật lệ đó phải được nước Việt Nam yêu cầu họ áp dụng!
Nếu nhát búa đã đập xuống rồi, Ngự phẩm đã vào tay tài phiệt Trung Quốc, Đài Loan, Hong Kong thì bất cứ động thái nào nữa cũng là vô bổ.
Trên một bàn cờ như vầy, tôi có cảm giác như phía Việt Nam thiếu kinh nghiệm tác chiến, thực chiến rõ rệt!
Không lẽ để một người con ''ghẻ'' sống tại hải ngoại như tôi, ''ách giữa đàng tôi phải mang vào cổ''? Và đường đi nước bước ở Việt Nam, cách thức tác động hay báo động cho những người nắm chức quyền làm sao tôi thông hiểu được chuyện nầy? Tôi xin đặt câu hỏi và mong được câu trả lời từ ông mau nhất có thể?
Tôi cần nhắc lại quá khứ để ông tường...
Nhà đấu giá Millon chính là nhà đấu giá tấm ''Chiều tà'' năm 2010...
Tôi đã từng mua được 2 tấm tranh của Hàm Nghi(trong đó có tấm Chiều tà''). Dư luận không thể phản ứng vì Hàm Nghi, đối với người Pháp, đã trở thành Hoàng tử xứ Trung Kỳ lưu vong và vật dụng trong gia đình ông trở thành vật dụng tư nhân vì đã được tặng biếu cho các quan hệ cá nhân.
Nhà đấu giá Rouillac đã từng bán Long sàn Thành Thái và xe kéo Hoàng Thái Hậu ngày thứ sáu 13 tháng 06 năm 2014 nhưng họ có hồ sơ đầy đủ chứng thực nguồn góc, giấy bán vật phẩm ngự dụng ký từ tay vua Thành Thái cho ông Prosper Jourdan.
Tôi có một kinh nghiệm mà tôi xin chia sẻ cho phía Việt Nam: tôi là chủ sở hữu sách viết tay phân loại các loài cá ở Đông Dương chừng 40 trang; tôi giao bán cho một nhà buôn Pháp.
Họ từ chối nhận hàng chỉ vì ở trang đầu có con dấu của một thư viện tỉnh vô danh tại Pháp, họ viện cớ có thể là vật phẩm ăn cắp.
Ngày nay, nhà đấu giá Millon đang bán ấn vua Việt Nam, một Quốc Bảo một cách vô thưởng vô phạt. Họ chưa từng đưa ra bất kỳ giấy tờ gì chứng minh họ có quyền giao lưu ấn ngự dụng vì giản dị đó là Quốc Bảo không được quyền giao lưu.
Chúng ta, những người con đất Việt sao đành ngồi yên, khoanh tay ngước nhìn mây trôi?
Tôi xin tặng các chư vị bài thơ của Ngô Viết Thụ, Kiến Trúc Sư Dinh Thống Nhất:

Lòng rào rạt tơi bời không thể ngủ,
Buồn non sông đất nước vẫn chia hai,
Xưa tiên tổ sao lắm kẻ anh tài,
Mà nay để cháu con đành tủi phận.
Đã ráng học bao năm trời lận đận,
Mà trổ tài thấy thẹn với non sông,
Vì hoa ơi, hoa trót nở mùa đông,
Công việc lắm mà anh tài chẳng đủ,
Để điểm tô cho non sông cẩm tú,
Thêm huy hoàng sáng lạng giống người ta...

Mong các vị không tìm được giấc ngủ yên như tôi trong vài đêm qua.
Như vậy thì phía Việt Nam phải có động thái phản đối, nếu có sự phản đối, có ý thức ''để phản đối'' như tôi mong thì xin coi đây là tiền đề để các thế hệ nhà sưu tập hậu bối biết cách xử lý để ''Bảo tồn Di tích Cố đô Huế''.
Cùng đường phía Việt Nam phải đi đến Interpol, tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế, về việc Buôn lậu vật phẩm nghệ thuật Quốc Gia trên đất Pháp.
Nay Kính.
Gérard Chapuis

[Xin xem bản dịch tiếng Pháp ở http://sachhiem.net/LTX/LyThaiTS19a.php]

___________________

COMMENTS:

Đuc Tam Tran

Rất thích bài viết này. Qua đó, góp phần vạch trần âm mưu diễn biến hòa bình

Phan Hữu Kinh

Không có gì quý hơn độc lập tự do

Đuc Tam Tran ->Phan Hữu Kinh

Đây mới chính là Bảo Vật Quốc Gia.

Phan Hữu Kinh

Nguyễn Viết Khương

Tuyệt quá cô ạ ❤❤❤

Phan Hữu Kinh

Đây mới là Bảo vật Quốc gia. Hồn thiêng sông núi VN 🇻🇳

Lý Thái Xuân -> Phan Hữu Kinh

Đây là chiếc ấn không ai mua được.

Trang Thời Sự