Nhật Ký Biển Đông:

Tình Hình Syria Sẽ Phức Tạp Hơn

Đào Văn Bình

https://sachhiem.net/DAOVB/CT/DaovBinh49.php

30-Sep-2015

A. Những chuyển biến quan trọng:

Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Mười ghi nhận những chuyển biến quan trọng như sau:

- Washington Post ngày 15/10/2015: “Theo Everytown- một nhóm vận động giảm bớt bạo lực vì súng đạn tại Hoa Kỳ cho biết đã có ít nhất 209 trường hợp vô tình nổ súng liên quan đến tuổi 17 và dưới tuổi này tại Hoa Kỳ năm nay. Christopher Ingraham của Washington Post đã làm bản tường trình về những cuộc nổ súng như vậy, đã có ít nhất 43 trường hợp liên quan đến trẻ em ba tuổi hoặc nhỏ hơn vào năm 2015 - hay nói cách khác mỗi tuần xảy ra một vụ.”

- Sputnik News ngày 21/10/2015: “Kể từ ngày 30 Tháng Chín, theo yêu cầu của Tổng Thống Bashar al-Assad, Nga bắt đầu cuộc không kích vào các cứ điểm của Nhà Nước Hồi Giáo ở Syria. Trong thời gian này, lực lượng Không Quân Vũ Trụ Nga đã tiến hành khoảng 750 cuộc không kích.”

- CBS News ngày 21/10/2015: “Tướng TQLC Joseph Dunford - Tham Mưu Trưởng Liên Quân Hoa Kỳ nói với các nhà lãnh đạo Iraq rằng Iraq phải hứa không được yêu cầu các cuộc không kích từ Nga hay hậu thuẫn cho cuộc chiến chống lực lượng ISIS.” (Marine Gen. Joseph Dunford, chairman of the Joint Chiefs of Staff, said Tuesday that the Iraqis had promised they would not request any Russian airstrikes or support for the fight against ISIS.) Đây là lời cảnh cáo bởi vì nếu Iraq nhờ Nga không kích tức là đuổi Mỹ. Dù Mỹ đã rút hết quân và Ô. Obama đã tuyên bố “The Iraq war is over” nhưng Mỹ vẫn muốn kiểm soát vùng Trung Đông.

- AP ngày 22/10/2015: “Qua đêm, Bộ Quốc Phòng Nga đã dùng máy bay đưa một vài ký giả các hãng thông tấn quốc tế từ Moscow tới Căn Cứ Không Quân Heimeimeem để lần đầu tiên được quan sát việc phòng vệ căn cứ cũng như việc tiến hành các đợt không kích tại đây.”

- AFP ngày 22/10/2015: “Trong buổi nói chuyện với 900 nhà khoa học chính trị của cộng đồng thế giới tại Valdai Club ở Sochi , Ô. Putin nói rằng khó lòng đánh bạc bằng cách đặt tiền ở cả hai bên (double game): trong khi tuyên bố chống khủng bố nhưng cùng lúc lại sử dụng một vài nhóm khủng bố như những quân cờ để mưu đồ lợi ích riêng ở Trung Đông.” (It's always difficult to play a double game: declaring a fight against terrorists while simultaneously trying to use some of them to arrange the pieces on the Middle East chess board in one's own interests," Putin said at a meeting of political scientists known as the Valdai Club.)

- Reuters ngày 23/10/2015: Cuộc họp tay tư giữa Hoa Kỳ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia tại Vienna diễn ra chỉ để thăm dò một giải pháp cho vấn đề Syria vì lập trường hai bên như nước với lửa. Mỹ-Thổ-Saudi muốn Ô. Assad phải ra đi. Trong khi Nga kiên quyết cho rằng số phận của Syria phải do dân Syria quyết định và Ô. Assad phải là trọng tâm để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria. Ba Tư không được mời tham dự cuộc họp này. Nhưng ngày 27/10/2015, các giới chức Hoa Kỳ cho biết sẽ mời phái đoàn Ba Tư trong kỳ họp tới mà các nhà quan sát quốc tế nói rằng đó là sự thay đổi chiến lược của Hoa Kỳ và đồng minh nhằm giải quyết cuộc chiến Syria và cũng là lần đầu tiên hai đối thủ Ba Tư và Saudi ngổi chung bàn hội nghị.

- Theo Sputnix News ngày 23/10/2015, Ngoại Trưởng Nga Lavrov nói rằng, “Đồng thời với quá trình chính trị, chúng tôi tin tưởng vào sự cần thiết phải tăng cường nỗ lực trong cuộc chiến chống lại ISIL và các tổ chức khủng bố khác.” Như vậy theo Nga, dù giải pháp chính trị có xảy ra, thì các cuộc không kích tiêu diệt phe ISIS/ISIL vẫn cứ tiếp diễn, bởi vì Syria không thể có hòa bình khi lực lượng khủng bố hay ISIL tiến vào Thủ Đô Damascus. Phức tạp thêm tình hình, Reuters ngày 24/10/2015 cho biết thêm Tổng Thống Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ tố cáo lực lượng người Kurd mưu toan chiếm giữ vùng bắc Syria và Thổ sẽ không thể chấp nhận điều này. Ô. Erdogan cũng công kích việc Nga đã tiếp đón Tổng Thống Assad của Syria.

- AFP (Mạc Tư Khoa) ngày 24/10/2015: “Nga tuyên bố sẵn sàng yểm trợ không quân cho phe nổi loạn ôn hòa do Tây Phương huấn luyện, trả lương và trang bị vũ khí đang chống lại ISIS và Tổng Thống Assad trong lúc Mạc Tư Khoa thúc đầy cuộc tấn công ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng.” Phe nổi dậy đã bác bỏ đề nghị này và yêu cầu Nga ngưng không kích vào họ.

- Reuters ngày 24/10/2015: “Ngoại Trưởng Nga Lavrov nói rằng Điện Kreimlin mong muốn Syria chuẩn bị cho cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống trong lúc Moscow gia tăng nỗ lực để chuyển hóa ảnh hưởng mạnh mẽ của mình lên Damascus để giàn xếp chính trị.” Cũng theo Reuters cùng ngày, Tổng Thống Assad nói rằng ông sẵn sàng tham dự cuộc bầu cử tổng thống nếu người dân Syira ủng hộ ý định này.” Ô. Assad đã phát biểu như vậy khi gặp gỡ các nhà lập pháp Nga hiện đang thăm viếng Syria.

- AFP (Mạc Tư Khoa) ngày 26/10/2015: “Các chiến đấu cơ của Nga tiến hành 94 cuộc không kích tại Syria, con số cao nhất trong một ngày kể từ khi Điệm Kremlin bắt đầu các cuộc ném bom kéo dài đã một tháng. Các cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu ở Hama, Idlib, Latakia, ngoại ô Damascus, Aleppo và Deir Ezzor.” Theo Sputnix News, “Tập Đoàn Vũ Khí Tên Lửa Chiến Lược của Nga đã phải làm việc ba ca (ba buổi) do nhu cầu gia tăng cung cấp vũ khí cho hoạt động tại Syria.”

- Business Insider ngày 26/10/2015: “Theo tờ Wall Street Journal Nga xác nhận đã gửi lực lượng đặc nhiệm Delta Force tới Syria cách đây vài tuần với sứ mạng giúp đỡ quân chính phủ Syria của Ô. Assad.”

- Sputnik News ngày 26/10/2015: “Phi cơ Nga đã tiến hành không kích vào một kho chứa đạn dược lớn của nhóm khủng bố "Dzhebhat en Nusra", nằm trong hai nhà chứa máy bay bằng kim loại ở ngoại vi khu dân cư Đông Guta (Tỉnh Damascus)", thiếu tướng Konashenkov cho biết.”

- Bloomberg News ngày 27/10/2015: “Theo một giới chức quân sự của Tehran, Ba Tư đã mở rộng việc trợ giúp quân sự cho Syria bao gồm việc huấn luyện, trợ giúp tuyển mộ và giúp chấn chỉnh lại quân đội theo yêu cầu của Tổng Thống Asssad.” Tin mới nhất cho biết Nga chuẩn bị giao hệ thống hỏa tiễn phòng không S-300 tối tân nhất cho Ba Tư sau khi lệnh cấm vận của Tây Phương được dỡ bỏ.

- AP ngày 30/12/2015: “Bộ Quốc Phòng Nga cho biết Nga đã tiến hành một loạt những cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đạn đạo và tên lửa hành trình phóng đi từ trên biển, trên không và đất liền - từ những vị trí khắp đất nước Syria- một đợt biểu dương sức mạnh lớn nhất của một quốc gia mới trỗi dậy về quân sự.” Điều này cho thấy khi hòa đàm mở ra ở Vienna, chiến trường sẽ trở nên ác liệt ơn không ngoài mục đích tranh thắng trên bàn hội nghị.

- Reuters ngày 30/10/2015: Từ Veinna, phóng viên Reuters cho hay, Ngoại Trưởng Sergei Lavrov nói rằng, “Cuộc họp đa phương vào ngày 30/10/2015 để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria đã không đạt được thỏa thuận về số phận của Tổng Thống Bashar al-Assad.”

B. Nhận Định:

Cuộc khủng hoảng Syria không đơn giản như người ta tưởng. Nếu không nhìn rõ vấn đề thì không sao giải quyết được mà tình hình mỗi lúc mỗi trở nên trầm trọng hơn. Vào ngày 20/10/2015, viết trên tờ Wall Street Journal, Henry Kissinger nhận định, “Sự can thiệp của Nga có thể giúp tái lập trật tự tại Trung Đông mà trước đây hoàn toàn bị khống chế bởi Hoa Kỳ và…sự tiêu diệt lực lượng ISIS khẩn cấp hơn là lật đổ Bashar Assad. (The destruction of ISIS is more urgent than the overthrow of Bashar Assad.) Trong khi đó The Washington Free Beacon cho biết, “Cựu Tổng Thống Jimmy Carter đã cung cấp bản đồ vị trí của IS cho Tòa Đại Sứ Nga ở Hoa Thịnh Đốn - một hành động đối nghịch với bộ tham mưu của Ô. Obama là không hợp tác với Nga trong cuộc chiến Syria.”

Russia Bombs I.S. Targets In Syria- Video Oct 20, 2015

Ông “cáo già ngoại giao” Kissinger này nói đúng. Nếu Ô. Obama và bộ tham mưu của ông nhận biết ISIS nguy hiểm hơn là sự tồn tại của một nhà nước độc tài Syria thì Mỹ sẽ hợp tác với Nga để thanh toán lực lượng ISIS trước rồi “tiến hành dân chủ” trong hòa bình cho Syira …thì tình hình sẽ sáng sủa hơn.

Nhưng nếu Mỹ và đồng minh cương quyết hỗ trợ cho phe nổi dậy và ngấm ngầm trợ cho al-Queada để lật đổ Ô. Assad thì cuộc chiến sẽ kéo dài và ISIS sẽ vẫn tồn tại do mâu thuẫn Nga-Mỹ.

Đứng trên mặt thực tế mà nói, sự can thiệp quân sự của Nga tại Syria đã tạo thiện cảm nơi Iraq và Jordan. Theo cảnh cáo của Mỹ, Iraq không chính thức yêu cầu Nga không kích lực lượng ISIS/ISIL nhưng cho phép Nga không kích nhóm này trên lãnh thổ Iraq. Còn Quốc Vương Abdullah của Jordan trong cuộc gặp gỡ Tổng Thống Putin vào 20/10/2015 đã nói rằng Nga có vai trò trọng yếu trong việc đưa các bên ngồi lại với nhau để tìm giải pháp cho cuộc chiến khiến 250,000 người chết. (King Abdullah of Jordan told Russian President Vladimir Putin on Tuesday Moscow had a vital role to play bringing together rival sides in Syria to seek a solution to a war that has killed a quarter of a million people.). Chính Quốc Vương Addullah nhận thấy một sự đổ vỡ của Syria lập tức gây thảm họa cho Jordan, Li-băng và sau đó cho Do Thái.

Hiện nay Nga đang tiến hành chiến dịch ngoại giao và chính trị, vừa đề nghị hợp tác với Mỹ, vừa đề nghị giúp không-yểm cho lực lượng Syria Tự Do hay Nhóm Nổi Loạn Ôn Hòa, đồng thời đề nghị Syria tiến hành cuộc bầu cử tự do đề bầu quốc hội và tổng thống. Nếu cuộc bầu cử diễn ra trong lúc này sẽ bị Tây Phương lên án là gian lận và độc diễn. Nhưng chắc chắn Ô. Assad sẽ đắc cử vì người dân Syria đã chán ngấy chiến tranh. Trên thế giới này biết bao cuộc bầu cử gian lận hay độc diễn nhưng người trúng cử vẫn cứ làm tổng thống khơi khơi năm, mười năm mà chẳng ảnh hưởng tới nền hòa bình thế giới, kẻ yêu thì công nhận, kẻ ghét thì tẩy chay. Đời là vậy. Dù Ô. Assad có độc tài nhưng người dân vẫn có quyền làm ăn buôn bán và sống yên ổn còn hơn là bị chặt đầu và đất nước chia năm xẻ bảy như Lybia.

Vào ngày 27/10/2015, phóng viên AFP tại Damascus ghi nhận, một số dân trong vùng do chính phủ còn kiểm soát đã tính chuyện di chuyển đi nơi khác nhưng nay hy vọng và quyết định ở lại xem tình hình diễn biến như thế nào. “Nhiều người nghĩ rằng Nga đã giúp (quân chính phủ) lấy lại được đà, tại các quán và phê, quảng trường và công viên ở Damascus, đàn ông, thanh niên và người lớn bàn tán về cuộc chiến và về những máy bay mới nhất của Nga.” (Many feel Moscow has now shifted the momentum, and in the cafes, squares, and parks of Damascus, men, young and old, discuss the war and details of the newest Russian warplanes.) Cách đây không lâu, một vị tổng giám mục Thiên Chúa Giáo ở Syria và một số Bà Sơ cũng đã lên tiếng bênh vực chính phủ Syria dù độc tài nhưng bảo vệ họ là sắc dân thiểu số và lên án Tây Phương bóp méo tin tức về Syria.

Qua cách tuyên bố và ứng xử, chúng ta thấy Nga cương quyết theo đuổi mục tiêu của mình nhưng không quá khích, cường điệu và ngổ ngáo như Trung Quốc. Những lời tuyên bố của Tổng Thống Putin và Ngoại Trưởng Lavrov không chọc giận và né tránh chỉ trích đích danh Mỹ. Nga hiểu sức mạnh của Mỹ và theo tôi Nga không muốn đương đầu với Mỹ nhưng chỉ muốn Mỹ tôn trọng quyền lợi sinh tử hay quyền lợi cốt lõi của mình. Nga nể Mỹ nhưng chắc chắn Nga không sợ Mỹ. Mới đây, theo Reuters, trong buổi thuyết trình của Học Viện Bang Giao Quốc Tế tại Moscow, cựu Tổng Thống Pháp Sarkozy nói rằng, “Tôi không bao giờ là một trong số những người lo sợ sự trở lại của Nga trên trường quốc tế, bởi vì tôi đã luôn tin rằng số phận của Nga là trở thành một cường quốc vĩ đại của thế giới, chứ không chỉ là một cường quốc khu vực. Cô lập Nga là vô nghĩa, cần phải nói chuyện với họ.“

Cuộc can thiệp quân sự vào Syria, qua cách triển khai lực lượng, phối hợp đồng minh, vũ khí tối tân, tiếp vận cũng như cơ sở tiện nghi cho binh sĩ …mời ký giả thế giới viếng thăm…thế giới đã phải công nhận Nga là siêu cường quân sự toàn cầu. AFP ngày 20/10/2015 đưa tin, “Tổng Thống Putin nói rằng cuộc can dự quân sự vào Syria cho thấy Nga có thể đối phó đúng mức và hữu hiệu với tất cả các mối đe dọa từ khủng bố hay bất cứ ai- trong lúc Nga phô diễn sức mạnh quân sự trên chính trường quốc tế.”

Theo tôi, tình hình Syria sẽ phức tạp thêm trong những ngày sắp tới và có thể dẫn tới nguy hiểm hơn do Ô. Obama và bộ tham mưu ra lệnh gửi 50 lính biệt kích tới giúp phe nổi dậy đang chống lại chính quyền Syria. Cái phức tạp và nguy hiểm ở chỗ Mỹ tăng cường hỗ trợ cho lực lượng nổi dậy, trong khi Nga không kích lực lượng nổi dậy và ISIS/ISIL để hỗ trợ cho chính quyền Damascus, tức Nga-Mỹ trực tiếp đụng nhau. Tin mới nhất cho biết thứ trưởng ngoại giao Nga tuyên bố việc triển khai bộ binh của Mỹ vào Syria mà không có sự đồng ý của chính phủ Syria là điều không thể chấp nhận được. Ngoài ra các yếu tố Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và Kurd cũng có thể tạo nhiều biến động không thể lường trước

Đào Văn Bình

(California ngày 31/10/2015)

(*) Theo Wikipedia, vào Tháng 11 năm 2011, Tòa Án Tội Ác Chiến Tranh tại Mã Lai (Kuala Lumpur War Crimes Tribunal) đã xử khiếm diện, kết án cựu Tổng Thống George W. Bush và cựu Thủ Tướng Anh Tony Blair với tội phạm chống lại nền hòa bình thế giới vì cuộc xâm lăng trái phép Iraq. (In November 2011 the tribunal purportedly exercised universal jurisdiction to try in absentia former US President George W. Bush and former British Prime Minister Tony Blair, convicting both for crimes against peace because of what the tribunal concluded was the unlawful invasion of Iraq)