Các lời kể về cái chết của Voltaire trên giường bệnh rất nhiều và khác nhau, và người ta không thể xác định chi tiết chính xác những gì đã xảy ra. Những kẻ t h ù của ông lan truyền rằng ông ăn năn và chấp nhận những nghi lễ cuối cùng từ một linh mục Công giáo, hoặc ông chết trong đau đớn về thể xác và linh hồn(*), trong khi những người môn đồ của ông kể về sự bất chấp của ông đến hơi thở cuối cùng.
Theo một câu chuyện về những lời cuối cùng của ông, khi vị linh mục thúc giục ông từ bỏ Satan, ông đã trả lời:
"Đây không phải là lúc để tạo ra những kẻ thù mới." Tuy nhiên, điều này dường như bắt nguồn từ một câu chuyện cười trên một tờ báo Massachusetts trong 1856, và chỉ được quy cho Voltaire trong những năm 1970.
Vì những lời chỉ trích nổi tiếng của ông đối với Nhà thờ, mà ông đã từ chối rút lại trước khi chết, Voltaire đã bị từ chối chôn cất theo nghi lễ kito giáo ở Paris, nhưng bạn bè và họ hàng đã tiến hành chôn xác ông một cách bí mật tại Tu viện Scellières ở Champagne(**), nơi anh trai của Marie Louise đã ở. Trái tim và bộ não của ông được ướp riêng.
Vào ngày 11 tháng 7 năm 1791, Quốc hội Pháp, coi Voltaire là tiền thân của Cách mạng Pháp, đã đưa hài cốt của ông về Paris và an táng tại Điện Panthéon. Có một buổi lễ công phu, bao gồm cả âm nhạc do André Grétry sáng tác cho sự kiện này.
________________
(*) Cùng một cái chết của Voltaire có hai mô tả khác nhau:
1. Bài mô tả cái chết ghê rợn của Voltaire (ý muốn nói bị Chúa trừng phạt): https://2sao.vn/bi-an-chuyen-dai-van-hao-phap-nhin-thay-quy-du-phut-lam-chung-n-117986.html
2. Bài mô tả phút cuối đời, ông đã từ chối nhận lễ xức dầu và lễ giải tội: https://www.dslamvien.com/2021/05/nha-triet-hoc-phap-voltaire-1694-1778.html
(**) Một trong các nguồn tham khảo: https://www.geneticmatrix.com/voltaire--human-design-chart.html
Đó đây
2025-11-07 - Sự cần thiết phải có Luật bảo vệ sự thật lịch sử - hiện nay, các thế lực thù địch, phản động, lực lượng cơ hội trong nước đã triệt để lợi dụng sự phát triển của mạng lưới truyền thông, nhất là trên không gian mạng để xuyên tạc,
bóp méo, phủ nhận lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng
2025-11-07 - Tỉnh táo trước các hành vi xét lại lịch sử nhằm phủ nhận quá khứ - Với cái gọi là nhân danh “đổi mới”, “nhận thức lại”, “tiếp cận lại”, hay “xem xét khách quan”, “cách tiếp cận mới”, “hòa hợp, hòa giải”, họ cố tình tạo ra các tranh cãi
để làm phân tán dư luận, tạo ra hai luồng tư tưởng đối nghịch trong xã hội