Tuyển Tập II: NGUYỄN TRƯỜNG TỘ - 12 bài biện chính

Bùi Kha

http://sachhiem.net/BUIKHA/BuiKha31l.php

29-Aug-2016

Bài 12

TỔNG LUẬN

Trong lịch sử Việt Nam cận đại, vấn đề Nguyễn Trường Tộ hầu như tốn rất nhiều giấy mực. Chúng ta có thể khó để biết được thâm ý của NTT nếu không lồng tư duy của ông vào trong niềm tin tôn giáo mà ông theo đuổi thì cũng khó có thể biết.

Khoa học chứng minh, quả đất có cách đây khoảng 4.5 tỉ  năm. Như theo Kinh thánh Cựu ước, thì  quả đất do Chúa sinh ra khoảng từ 6-10 ngàn năm. Nguyễn Trường Tộ trong bài chiêu dụ “Lục lợi từ” cũng viết con người và sinh vật  được Chúa sinh ra cách đây 7.000 năm (bảy ngàn năm).

Ông được sinh ra và lớn lên trong thời kỳ mà đạo Ki tô bắt đầu bành trướng mạnh vào phía Đông và phía Tây thế giới do sắc chỉ của Giáo hoàng Alexander VI, năm 1493. Theo giáo lệnh nầy, Giáo hoàng chia thế giới làm hai, phía Đông gồm các quốc gia Á châu trong đó có Việt Nam trực thuộc Bồ Đào Nha, còn phía Tây bán cầu thuộc Tây Ban Nha. Hai quốc gia nầy có bổn phận đi truyền đạo. Dân trong hai vùng đã  được phân chia phải tự ý hoặc bị cưỡng bách vào đạo mới có quyền được ở và sinh sống trên một mãnh đất. Ngược lại, họ sẽ bị tù đày hoặc bị bắt làm nô lệ suốt đời.

Từ niềm tin sai lầm là quả địa cầu do Chúa sinh ra, nên những người theo đạo, thường có những cử chỉ “xấc sược ngạo mạn” và khinh rẽ người lương. Cũng từ niềm tin  sai lầm Chúa là chủ nhân của quả đất, và Giáo hoàng là người được chọn để thay thế Chúa trên trần gian, nên Giáo hoàng là chủ nhân ông của cả Thế giới. Đi xa hơn một bước nữa, Pháp là trưởng nữ của Tòa thánh Vatican. Do đó, phục vụ nước Pháp và Giáo hội Pháp được xem là con chiên ngoan đạo là con cưng của Chúa.

Trong Kinh thánh Cựu ước, cuốn:

- Phục Truyền luật lệ ký (Deuteronomy12:2-7) viết: phải phá hủy, đập vỡ, vằm nát, đốt cháy tất cả những bàn thờ, những hình tượng, những nơi thờ tự của các dân tộc. Xóa tên các “ông thần” mà họ thờ. Rồi đến các nơi có thờ Chúa mà phụng sự và đóng thuế 10% lợi tức. 

Đó cũng là lý do giải thích tại sao nhiều đình chùa lăng tẫm tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác như Mễ Tây Cơ (trên 300 cơ sở văn hóa) bị đập phá rồi xây nhà thờ lên trên đó.

- Thi Thiên [Psalm, 137: 9]: Phúc cho những ai bắt con trẻ của người Ba-bi-lon mà đập vào đá cho chết.

- 1 Samuel [15: 2-3]:Hãy đánh dân A-me-léc và phải giết mọi súc vật của chúng, nam nữ giết hết, con trẻ còn bú, bò, chiên, lạc đà phải giết hết. Và còn vô số những điều dạy độc ác trong 5 cuốn Cựu Ước. Nhà Thờ Công Giáo đường Kỳ Đồng, TP HCM có in và bán.

Đây không phải là bài viết về Kinh thánh, nên tôi chỉ trích dẫn vài đoạn trong vô số lời dạy cức ác của Cựu ước để dùng làm luận cứ khảo sát các hành động của Nguyễn Trường Tộ nhằm tìm lý do tại sao ông núp bóng sau bấc màn canh tân để phục vụ cho Thực dân Pháp?

Lồng nội dung các bản chiêu dụ của Nguyễn Trường Tộ vào trong ý niệm của Kinh thánh và, tình hình chính trị quân sự của Pháp chúng ta sẽ có một bấc tranh khá chính xác về ông.

  1. Về kiến thức : NTT tự khoe "Về việc học không môn nào tôi không để ý tới, cái cao của thiên văn, cái sâu của địa lý, cái phiền toái của nhân sự, cho đến luật lịch, binh quyền, tạp giáo, dị nghệ, các môn cách trí, thuật số, không môn nào tôi không khảo cứu, nhất là để nghiên cứu về sự thế dọc ngang, tan hợp trong thiên hạ" (di thảo số 3) [TBC, NTTCNVADT, sđd, tr.120 ].

 Nhưng trong những bài chiêu dụ đã và sẽ cho thấy kiến thức của ông đến đâu!

2. Về tâm huyết: Vì mê muội về tín ngưỡng nên NTT cho rằng việc Pháp đánh chiếm Việt Nam là do ý Trời. Chống lại là làm sai ý Chúa. Ông viết “Tôi thường nghiên cứu sự thế trong thiên hạ mà biết rằng hòa với họ là thượng sách”. Quân ta mới nghe thanh thế họ đã phách lạc hồn xiêu rồi.” [TBC “Thiên hạ đại thế luận”, sđd. Viết khoảng tháng 3-4.1863. Tr.107 ].

Trong lúc đó, tình hình quân Pháp có thể tan theo mây khói. Dưới đây là hai chứng cứ:

  1. Văn thư đề ngày 21/9/1859, Đô đốc R. de Genouilly viết:

"Càng đi sâu vào tình hình vương quốc An Nam, các bức màn càng vén lên, những lời khẳng định dối trá (của các giáo sĩ, BK) càng tan biến, không thể không thừa nhận rằng, cuộc chiến tranh chống lại xứ này còn khó hơn cuộc chiến tranh chống lại thiên triều..." [ Bùi Kha, sđd. tr. 57].

  1. Thư Bonard đề ngày 18/12/1862 cũng cho thấy:

"Các tàu tôi hiện có, trừ hai chiếc Forbin và Cosmao, đều không thể ra khơi... Đoàn quân viễn chinh bị bệnh tật, chết chóc, sự giảm quân làm cho yếu kém, đang bị sử dụng quá sức: Tôi hoàn toàn bị tê liệt về các phương tiện hành động; tàu bè thì thiếu và bị hư... Tình trạng thảm hại đó nếu không sửa chữa sẽ đưa thẳng chúng ta đến một tai họa không xa! Tôi thấy có bổn phận phải báo cho ngài biết... Thật là đau đớn, sau bao cố gắng quá sức con người mà tôi đã làm từ 15 tháng nay, bây giờ thì mọi thứ đều phải xem xét lại, do sự bỏ rơi các vấn đề của Nam Kỳ... các cuộc khởi nghĩa đồng loạt nổi lên khắp nơi... Tôi bị đẩy vào thế tự vệ, không có phương tiện để lập một đoàn quân chỉ 200 người... Tôi yêu cầu Đô đốc Jaurès gởi ngay cho một số viện quân. Nếu lực lượng tăng viện đến ngay, tôi có thể làm chủ được tình hình, nếu không thì đành bất lực" (Thư khố Bộ Ngoại giao châu Á, kỷ yếu và tài liệu, tập 28, tr. 221-224 [ Bùi Kha, sđd. Tr. 53& 54 ] .

Đối chiếu bài chiêu dụ THĐTL viết vào thảng 3  hoặc 4, năm 1863 và hai thư kêu cứu của Đô đốc Genouilly và Bonard viết các năm 1859-1862, nghĩa là tình hình quân sự của Pháp tại Việt Nam đang kiệt quệ  trước thời gian NTT viết tờ tấu nhận định sai lạc tình hình quân Pháp với hậu ý gì chúng ta có thể tiên đoán ? Nếu cho rằng ông ta không biết, vậy những điều tự khoe như trên là dối trá.  Tôi nghĩ, NTT biết rất rõ vì ông ăn ở với một tên tình báo cao cấp của Pháp và Vatican là Gm Gauthier đến suốt 20 năm trường. Không phải chỉ có một điều mâu thuẩn nầy mà còn rất nhiều điều mâu thuẩn trong bài THDTL cũng như hầu hết các bài chiêu dụ khác, NTT cũng viết theo tình hình và sự lợi ích của thực dân Pháp và Giáo triều La Mã.

3. Làm tay sai cho Pháp :

3.1. Ngày 16.10. 1858 ông cùng với Giám mục tình báo Gauthier, Linh mục Nguyễn Hoằng, Nguyễn Điều và 4 người khác đến Đà Nẵng trước giờ Pháp đánh chiếm để chào mừng, và làm áp lực để quân Pháp đánh thẳng Huế cho chóng dứt điểm. Nhưng bị Đô đốc Genouilly đuổi đi Hồng Kông.

3.2. Năm 1861, vâng lời của phó Đô đốc Charner để cùng với Giám mục tình báo Gauthier về lại Đại Nam để mở rộng vùng chiếm đóng tại Sài Gòn, Nguyễn Trường Tộ được giao phó công việc từ hàn (phiên dịch) cho tổng hành dinh Pháp.

3.3. Dối trá, kê khai gian khả năng của 4 thầy giáo về việc mở trường kỹ thuật tại Huế. Theo tờ phúc trình của Giám mục Gauthier ngày 23/2/1868 gởi cho vua Tự Đức về khả năng chuyên môn của 4 ông thầy giáo nguyên văn như sau:

"Theo một tờ phúc trình của Giám mục Gauthier ngày 30 tháng 2 năm Tự Đức 21 (23/02/1868):

– Linh mục Thông (tức Montrouzies) biết phép toán, bản đồ các nước thiên hạ, in bóng (quang học), điện khí, phân ngũ kim; biết nói có thứ đất thứ đá ấy thì có những giống chi.

Nhưng theo ký sự của Hội Truyền giáo Paris, thì Linh mục Montrouzies trước khi nhập Hội Truyền giáo Paris, ngày 01/5/1867 đã đậu cử nhân văn chương.

– Linh mục Đồng (tức Renauld) biết phép toán, thiên văn, đo độ số mặt trời mà họa đồ bản, đo thiên xích cho được đi biển, biết phép cầu cao cầu viễn, biết đo đất cho biết nơi nào cao nơi nào thấp, biết bản đồ các nước thiên hạ, biết dùng truyền tin thẳng, biết làm thu lôi trụ.

Nhưng cũng theo ký sự của Hội Truyền giáo Paris thì sau khi học xong chủng viện, Linh mục Renauld gia nhập Hội Truyền giáo Paris 14/10/1866 và theo học một khóa đặc biệt về kiến trúc và họa đồ một năm trước lúc lên đường sang Việt Nam.

– Giáo sĩ (tức bác sĩ Hernaiz) không phải linh mục hay tu sĩ mà chỉ là một nhân sĩ tôn giáo nên gọi giáo sĩ như Nguyễn Trường Tô cũng được gọi là giáo sĩ, thì không dạy học trò được vì nặng tai, nhưng cũng giúp Linh mục Thông mà phân tích các tính ngũ kim ngũ hành. Lại biết làm thuốc. Nhưng tới Việt Nam chưa được mấy ngày giáo sĩ này do bệnh cũ tái phát đã xin về Pháp trở lại.

– Còn Ca Xanh (nguyên tên là Ca Sa Nhi) là một người thợ máy, trước đã giúp việc tàu Thuận Thiệp, có lẽ do giám mục gặp ở Sài Gòn đem về giới thiệu với triều đình, nhưng Ca Xanh đòi lương quá cao (320 đồng/tháng, tính ra tiền là 1.760) và đòi hỏi nhiều điều kiện, nên không dùng" (TBC, Sđd, tr. 49-50). Các đối chiếu nên trên chứng tỏ vua quan triều Tự Đức bị thầy trò Nguyễn Trường Tộ dối trá lừa bịp có hậu ý.

3. 4. Mô tả sai lầm tư cách và hành động sai của các giáo sĩ. NTT viết: Còn như các giáo sĩ thì họ chỉ lấy việc mở rộng đạo giáo chống lại gian tà, làm trách nhiệm, chẳng liên quan gì đến những việc tranh thành tranh đất cả...".

NHƯNG, mật thư đề ngày 24/7/1862, Đô đốc Bonard gởi cho Chasseloup Laubat như sau:

"Ai (các giáo sĩ, BK) cũng ôm ấp lý tưởng trở lại thời kỳ mà Giám mục Bá Đa Lộc được xem như ông vua thực sự của xứ An Nam, thời kỳ mà mọi việc chỉ có thể được thực hiện theo lời khuyến cáo của ông giám mục này, hoặc được ông cho phép. Để đạt mục đích đó, các nhà truyền giáo đã dùng kế hoạch sau đây: Nếu những ai nối vị vua Gia Long mà không theo ý của các ông giáo sĩ, thì họ sẽ tìm cách phủ nhận tính chính thống của vua này, và khi lật đổ được triều đình hiện tại thì sẽ bầu lên một ông vua khác theo ý họ". ”[Phần tiếng Pháp vui long xem Bùi Kha, Sđd, tr.73].

Một đoạn khác trong thư đó, Bonard viết về hành động của các giáo sĩ dòng tu Đô-Mi-Níc người Tây Ban Nha như sau:

"Còn tu sĩ dòng Dominique Tây Ban Nha thường chiếm cứ nhiều vùng miền thượng du Bắc Việt, họ lại còn bất trị hơn: Hăng hái và quá cuồng tín, đa số trong bọn này phát xuất từ các đoàn du kích và phe Carlistes, họ rời bỏ Tây Ban Nha và sẵn sàng mang gươm, súng và thánh giá chữ thập, dốc toàn lực tham dự vào các cuộc nổi loạn gây tai họa cho xứ Bắc Kỳ". [Phần tiếng Pháp, xem Bùi Kha, sđd, tr. 74].

Trên đây chỉ ôn lại vài điều trong vô số mâu thuẩn trong các bài chiêu dụ của NTT.

KẾT LUẬN :

Đọc hết 58 bản chiêu dụ của Nguyễn Trường Tộ, một vài chỗ cho thấy ông tỏ ra thành khẩn, có lòng yêu nước và vài đề nghị hợp lý như cải cách phong tục, chỉ huy đào Thiết Cảng. Về kiến thức, so với những thanh niên Việt Nam khác lúc bấy giờ vào tuổi khoảng 35, thì Nguyễn Trường Tộ là người xuất sắc nhờ chu du nhiều nước. Nhưng về những đề nghị cái gọi là cải cách của Nguyễn Trường Tộ, thì dưới đây là một bức tranh khá chính xác về ông ta:

1. Ý thức hệ chủ đạo: Tạo vật (Chúa trời) đã định như vậy, không thể cưỡng được. ”

2. Lúc đất nước lâm nguy: tình trạng quân Pháp suy thoái rất trầm trọng muốn rút về, thì NTT khuyên triều đình cho lính nghỉ ngơi (đầu hàng vô điều kiện).

3. Về thế Quốc tế: Thương hiếu với Giáo hoàng La Mã, để dễ Công giáo hóa nước ta và Pháp dễ đồng hóa dân tộc Việt.

4. Cố vấn: Ông Giám mục tình báo Gauthier có thể giúp. ”

5. Trường kỹ thuật: Được điều hành bởi 3 ông linh mục không có khả năng trong ngành, còn ông Ca Xanh đòi lương quá cao và nhiều điều kiện không thể dùng.

6. Nhà giữ trẻ, viện mồ côi: giám mục tình báo sẽ cử người coi sóc nhằm tạo một mạng lưới gián điệp cùng cả nước.

7. Canh tân đất nước: Có 4 ông linh mục Việt gian phụ trách: Nguyễn Huấn, Nguyễn Hoằng, Nguyễn Điều và Nguyễn Lâu.

Như thế, từ tư tưởng chủ đạo, từ thượng tầng kiến trúc đến hạ tầng cơ sở, từ ông có thế lực đến gã cố vấn, nhân viên thừa hành đều do ngoại bang, gián điệp và các tên giáo sĩ Việt gian điều khiển hết!

Chúng ta có thể nói mà không sợ sai lầm rằng, Nguyễn Trường Tộ cũng như Giám mục Gauthier là hai tên tình báo song hành, đồng tác giả của 58 bản chiêu dụ, trong đó, ý của Gauthier nhưng lời là của Nguyễn Trường Tộ. Thông qua Gauthier, Pháp và Vatican muốn ông Tộ phải viết như thế nào, lộng giả thành chơn và ngụy trang để có thể dụ được triều đình Đại Nam lọt vào các bẫy sập của chúng. Vì thế, nên chúng ta không lấy làm lạ là tại sao những ý kiến trong các bài khuyến dụ của NTT lại vừa thuận lợi cho tình hình quân đội Pháp tại Đại Nam và nhiều bài lại mâu thuẫn với nhau (tiền hậu bất nhất), lộng giả thành chơn, núp dưới chiêu bài canh tân đổi mới, thực dụng để bủa một mạng lưới gián điệp cùng cả nước nhằm Công giáo hóa và Pháp hóa toàn cõi nước ta.

Công giáo hóa toàn cõi Đại Nam thì sao? Có gì sai trái? Tôi mượn nhận xét của những người Pháp có thẩm quyền để trả lời câu hỏi ấy một cách rõ ràng như sau:

Giám Mục Puginier: Lúc nào Bắc Kỳ trở thành Công giáo thì nó cũng trở thành một nước một Pháp nhỏ, và không có các giáo sĩ và giáo dân thì người Pháp như cua bị bẻ gãy hết càng.

Đô đốc Page: Không có một người Công giáo An Nam nào lại không muốn làm lính dưới cờ Pháp. ”

Công Sứ Bonnal: Khi một ông giáo sĩ lập được một họ đạo thì giáo dân từ chối không đóng thuế, ... không thừa nhận chính quyền của nước họ. ”

Đô đốc Paul Bert: Nếu tất cả dân An Nam đều là Công giáo, thì chúng ta sẽ lãnh đạo họ một cách dễ dàng theo ý muốn của chúng ta.

Nguyễn Trường Tộ, "một người yêu nước nồng nàn”, “một nhà canh tân lớn”, “một kiến thức vượt thời đại"đã hăm hở thập thò núp sau bấc màn sa mù canh tân để đưa dân tộc ta vào kế hoạch mà 4 ông thực dân, gồm đô đốc, công sứ và giám mục đã cho thấy như trên!

CÔNG VÀ TỘI :

* Công:

1. Chỉ huy đào Thiết cảng,

2. Làm được hai nhà thờ mặc dầu thời bấy giờ là chỗ ở của các giáo sĩ gián điệp.

3. Có vài tư tưởng tiến bộ, có thể sử dụng được, ở rải rác trong một số bài như Cải cách phong tục, Thư gởi Tây Soái, Về việc chỉnh đốn quân đội và quốc phòng.

* Tội:

1. Ngày 16/10/1858 cùng với các linh mục, giám mục Việt và ngoại quốc làm áp lực để quân Pháp chiếm đánh thẳng Huế cho chóng dứt điểm,

2. Năm 1861 làm thư ký và thông dịch cho Tổng hành dinh của quân thực dân Pháp để mở rộng vùng chiếm đóng tại Sài Gòn,

3. Vai kề vai lòng cạnh lòng với tên tình báo Gauthier suốt gần 20 năm, cùng với tên này, thập thò núp bóng sau bức màn canh tân và cùng nhau viết 58 bài chiêu dụ để lừa dối nhân dân và phỉnh gạt triều đình nhằm phục vụ cho ước vọng của thực dân Pháp,

4. Nhận định tình hình sai lạc để cứu vãn cảnh lâm nguy của quân đội Pháp từ 1858,

5. Dối trá trong việc mở trường kỹ thuật ở Huế,

6. Âm mưu đề nghị đào kênh từ Hải Dương vào Huế để toàn dân nổi loạn,

7. Đề nghị thương hiếu với giáo hoàng để thúc đẩy tiến trình Công giáo hóa nước ta.

8. Đề nghị dùng các linh mục Việt gian vào việc canh tân đất nước, đòi mở mỗi tỉnh một nhà nuôi trẻ và viện dưỡng lão do các giám mục thực dân cử người coi sóc. Lúc các ông linh mục và giám mục có mặt khắp nơi, họ sẽ biến những người Việt hiền hòa thành những kẻ ly khai với tổ quốc, rồi hô hào một cuộc tổng nổi dậy cướp chính quyền toàn cõi Đại Nam,

9. Năm 1868, ngăn cản triều đình cử phái bộ đi Pháp khiếu nại để lấy lại 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ,

10. Trì hoãn việc đánh Pháp: thay vì phải đánh gấp để đuổi giặc về nước vào những tháng cuối năm 1870. Vì sợ Pháp bại trận, nên Nguyễn Trường Tộ khuyên phải dùng con đường ngoại giao, thay vì vũ lực. Và nếu sử dụng vũ lực, thì không nên thực hiện ngay mà phải hai năm sau.

VÀI DÒNG CUỐI.

Theo Nguyễn Trường Tộ:

 - Việt Nam là một tổng thể của vạn vật do Chúa an bày, nên phải chịu số phận bị khai hóa.

- Cố vấn có ông Gm tình báo Gauthier.

- Quốc phòng : hoàn toàn giao cho Pháp, còn Việt nam thì cho lính nghỉ ngơi từ lâu thay vì tổng động viên.

- Nhân sự để canh tân : có 4 ông linh mục Việt gian là Nguyễn Huấn, Nguyễn Hoằng, Nguyễn Điều và Nguyễn Lâu.

KHỎE RE !

                           BÙI KHA

            25.5.2016

Trang Đối Thoại