Nhớ một người thầy trên đất Mỹ

Lý Thái Xuân

http://sachhiem.net/LTX/LyThaiXH34_1.php

20-Nov-2019

Tôi đã học với thầy Ken Gentili tất cả các môn Vật Lý ở năm thứ nhất, và đều được điểm A. Thầy là người dạy rất hoạt náo, vui tươi, tận tâm. Thầy luôn mang theo dụng cụ thính thị để giảng bài cho dễ hiểu. Ngày còn là học sinh, thầy đam mê trong phòng thí nghiệm. Rồi một ngày, chất hóa học đã bay thẳng vào con mắt tò mò của thầy. Từ đó, thầy bị mất một bên tròng. Nhưng lúc nào thày cũng yêu đời. Đặc biệt là thầy thích theo dõi các môn thể thao.

Còn tôi, tôi chỉ giỏi về các môn thuộc về hàn lâm (academic) mà thôi, không hiểu gì về thể thao cả. Có lần trong bài thi cuối khóa thầy có hỏi một câu chẳng ăn nhập gì đến học trình:

- Ai thắng trận Super Bowl vừa qua?

Tôi đã trả lời xong hết các câu ở trên, đến câu đó tôi ..."bí lù," và cũng sắp hết giờ. Lúc đó mấy đứa bạn đi ngang nộp bài, thấy tôi ngơ ngác thì la lên "SeaHawks" cho tôi ghi. Tôi còn hỏi lại "How do you spell it?" (đánh vần làm sao?) Một thằng bạn nào đó viết xuống cho tôi luôn. Thật ra, câu hỏi đó thầy ghi cho vui thôi, chứ không cho điểm.

Tựu trường năm thứ hai, khóa đầu tôi không ghi tên lớp nào của thầy Gentili. Có một ngày thầy gặp tôi chuyển lớp ở gần đó, thầy giới thiệu thêm mấy lớp nhiệm ý (elective courses) về điện toán do thầy dạy. Thầy bảo rằng lớp đó có giờ làm thí nghiệm (lab), nên đóng thêm 3 đô la cho phí tổn phòng lab.

Tôi rất vui khi có cơ hội học lại với thầy, nên ngày hôm sau đã sốt sắng ghi tên ngay. Phòng lab bảo tôi đóng 7 đô la. Tôi trả tiền cho họ và không hề thắc mắc, nghĩ rằng có lẽ thầy chỉ đoán hơi sai tí thôi. Ghi tên xong, tôi hân hoan đi tìm thầy để thông báo. Lúc ấy sắp hết giờ nghỉ, thầy chuẩn bị trở lại lớp. Tôi nói vói với thầy, vừa có tính cách tinh nghịch, và cũng là để thầy biết con số đúng để nói với học sinh khác:

- Thầy ơi, thầy sai rồi! Lớp đó đóng 7 đô la tiền lab, chứ không phải 3 đô la nhe thầy.

Không ngờ thầy xem đó là vấn đề nghiêm túc, nghiêm mặt bảo tôi:

- Cô chờ tôi giảng xong lớp này, rồi chúng ta sẽ lên phòng ghi tên (Administration Office) để nói chuyện.

Thật ra, tôi không muốn chờ vì còn nhiều việc phải làm trong thời gian chờ đợi thầy. Vả lại chỉ có mấy đô la mà thôi. Nhưng nể thầy, tôi tìm nơi ngồi đọc sách để đợi. Cuối giờ, tôi trở lại lớp gặp thầy, và lập tức thầy nhớ ra đã hẹn với tôi.

Từ phòng lớp thầy vừa mới dạy, thầy và tôi đi qua thêm một dãy lớp khác, rồi đến cây cầu cạn, và rẻ trái để vào phòng ghi tên. Thầy đi rất hăng hái, tôi chạy lúp xúp theo một bên. Đến nơi, chúng tôi lại phải ngồi ở hàng ghế chờ thêm khoảng 15 phút. Sau cùng, thầy Gentili đứng lên nói với cô thu ngân:

- Cô biết mà, tiền bạc đối với học sinh là quan trọng lắm. Mấy đô la cũng có thể mua được bữa ăn trưa.

Câu nói đó đã làm tôi xúc động vô cùng. Cô thu ngân bảo để xem lại, và hứa sẽ trả lại tôi phần tiền đóng trội. Tôi quay lại cám ơn thầy, ý muốn để thầy yên tâm mà trở về lớp. Nhưng đột nhiên thầy lại ngồi xuống ghế cạnh tôi để chờ và bảo:

- Tao ngồi đây xem chừng nào nó trả tiền cho mầy rồi tao mới đi!

Đến câu nói này thì tôi hoàn toàn mềm người ra, cảm xúc và... hết ý kiến về việc ông thầy đi đòi 4 đô la tiền nợ cho một học sinh! Suốt đời tôi nhớ mãi giờ phút ngày hôm đó.

Rồi sau gần 20 năm bận rộn với công việc, tôi nhớ lại việc cần làm: đi thăm thầy trước khi thầy bị mất liên lạc do về hưu hay chi đó. Và đó cũng là lúc tôi quyết định làm những tấm plaque ghi công cho người thầy gương mẫu.

Tôi trở lại trường, kịp đủ sớm trước khi thầy Gentili về hưu. Tôi chờ ở văn phòng của thầy. Tặng thầy tấm plaque kỷ niệm, tôi nhắc lại chuyện ngày xưa thầy đã làm cho tôi nhớ thầy mãi. Tôi không chắc thầy nhớ chuyện đó, trong đầu nghĩ rằng biết đâu thầy đã từng làm như thế cho nhiều trường hợp rồi, nên không còn nhớ đứa nào là đứa nào. Nhưng tôi đã cảm thấy hài lòng ghi khắc được mấy chữ cho thầy:

"Thầy Kenneth Gentili là ông thầy gương mẫu và tận tâm nhất mà tôi gặp trên xứ Mỹ này."

Ngày nay không biết thầy như thế nào rồi. Tôi vào Google tìm không thấy tin tức về thầy nữa. Cầu mong ở một góc trời nào đó, thầy luôn được an bình. Thầy xứng đáng được hưởng những gì tốt đẹp cho cuộc đời còn lại.

-- o0o --

Và đây là lần thứ hai, gần cuối cuộc đời, con muốn ghi khắc ơn của người lên dòng điện tử. Trong bài hát "Mẹ Tôi" của nhạc sĩ Trần Tiến, mấy chữ "Mẹ ơi con đã già rồi, con ngồi nhớ Mẹ khóc như trẻ thơ" đã từng làm tôi ngơ ngẩn nhớ đến Mẹ tôi trong tuổi già của mình. Hôm nay câu ấy lại hiện ra khi tôi viết cho ân nhân suốt đời trong tâm khảm của mình.

- Thầy ơi con đã già rồi. Con luôn nhớ lời ân cần năm xưa.

Nghề Thầy nằm trong các nghề mà người Á Đông ta nể trọng nhất và đặt hy vọng ở lương tâm nhiều nhất. Tôi đã gặp con người tiêu biểu đó trên mảnh đất mà không ai biết đến câu: Lương sư hưng quốc.

Kính nhớ muôn vàn.

Lý Thái Xuân