●   Bản rời    

Kết cục bi thảm của vị sĩ phu Bắc Hà - bộ não kiệt xuất nhất triều Tây Sơn

Kết Cục bi Thảm Của Vị Sĩ Phu Bắc Hà -Bộ Não Kiệt Xuất Nhất Triều Tây Sơn

Trần Như Khánh

http://sachhiem.net/LICHSU/FB/FBTranNhuKhanh.php

06-Nov-2025

Ngô Thì Nhậm là người hết lòng vì sự nghiệp của nhà Tây Sơn đuổi quân xâm lược Xiêm La, và dẹp quân xâm lược nhà Thanh. Sau khi Tây Sơn Nguyễn Huệ mất đột ngột, Ngô Thì Nhậm đã từ quan về quê. Nhưng ông và các quan văn võ bị xử phạt bằng đánh roi ở Văn Miếu. Chủ trì cuộc phạt đánh đòn đó lại là Đặng Trần Thường. Ông không chỉ bị đánh bằng roi ở Văn Miếu, mà thông tin khắc trên bia đá của ông trong Văn Miếu năm Cảnh Hưng 36 (1775) cũng bị đục bỏ.

Bài này nói lên một trong nhiều câu chuyện trả thù cực ác độc thời Nguyễn Ánh.

 

Ngày 25/10 là ngày sinh của một trong những "bộ não" vĩ đại nhất lịch sử Việt Nam: Ngô Thì Nhậm

Ông là người làng Tả Thanh Oai, ngày nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội. Ông sinh ra, đỗ đạt, làm quan dưới triều Lê - Trịnh và từng gọi Nguyễn Huệ là giặc. Nhưng sau này, ông lại được Quang Trung - Nguyễn Huệ hết mực trọng dụng. Sử cũ viết khi được Thì Nhậm, Nguyễn Huệ mừng mà rằng: “Thật là trời để dành ông cho ta vậy”. Chỉ riêng chi tiết đó cũng đủ nói lên tài năng Ngô Thì Nhậm xuất chúng thế nào.

Khi quân Thanh xâm lược nước ta, ông có kế lui binh về giữ phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn (Ninh Bình) góp phần làm nên chiến thắng của nhà Tây Sơn. Ông nhận định: “Nay, ta giữ quân mà rút về chỗ hiểm Tam Điệp, không bị mất một mũi tên. Cho giặc vào Thăng Long ngủ trọ một đêm, rồi tung quân ra đánh, đuổi chúng đi, có mất gì đâu?”.

Dù là quan văn, nhưng với tư duy chiến lược của mình, ông được Hoàng đế Quang Trung tin tưởng giao giữ chức Binh bộ Thượng thư (tương đương Bộ trưởng Quốc phòng ngày nay). Và ông là một trong những người đầu tiên trong lịch sử Việt Nam có tầm nhìn gắn chặt quốc phòng với ngoại giao. Tuy làm ở Bộ Binh, nhưng ông chính là người chủ trì về các chính sách và giao dịch ngoại giao với Trung Hoa. Ông là người đứng đầu một trong những sứ bộ ngoại giao sang Trung Hoa.

Vốn là người văn chương nức tiếng, phần lớn các thư từ bang giao giữa Đại Việt và nhà Thanh đều do chính tay ông soạn thảo. Những văn kiện ngoại giao của Ngô Thì Nhậm thể hiện rõ nguyên tắc về chủ quyền lãnh thổ, danh dự quốc gia với các chính sách mềm dẻo, linh hoạt, cứng rắn. Chỉ bằng ngòi bút, ông đã viết nên những bức thư ngoại giao được coi là kiệt tác, vừa mềm dẻo, vừa cương quyết, không chỉ giữ được thể diện cho “Thiên triều” mà vẫn bảo toàn được danh dự và độc lập của nước ta, giúp dân chúng không phải chịu can qua. Đó là đỉnh cao của nghệ thuật ngoại giao!

Nhưng cuộc đời của một bộ óc thiên tài như vậy lại kết thúc bi thảm đến không tưởng.

Sau khi triều Tây Sơn sụp đổ dưới tay Gia Long, ông bị triều Nguyễn bắt. Và ông đã bị một đối thủ cũ (Đặng Trần Thường) lôi ra đánh đòn thù hằn công khai ngay tại VĂN MIẾU – chính nơi đã từng vinh danh học vị Tiến sĩ của ông. Ông đã qua đời vì những trận đòn đó.

Một nhà ngoại giao đã “dùng bút thay gươm” để giữ hòa bình cho dân tộc. Một thiên tài phải chịu cái chết oan nghiệt ngay tại nơi vinh danh trí tuệ.

Nhân ngày sinh của ông, hãy cùng nghiêng mình trước Ngô Thì Nhậm - một bộ óc kiệt xuất, một cuộc đời đầy bi tráng và một nhân cách lớn mãi mãi được lịch sử ghi công..

Ảnh VOV2

Nguồn: FB Trần Như Khánh, ngày 26 tháng 10, 2025

____________

Xem thêm:

- Trả lại vị trí lịch sử xứng đáng cho Ngô Thì Nhậm

- Danh sĩ Ngô Thì Nhậm từng bị đánh roi, đục tên trong Văn Miếu

- Câu đối để đời và cái chết nghiệt ngã của danh sỹ Ngô Thì Nhậm

 

Trang Lịch Sử




Đó đây


2025-12-11 - Giữa lúc bão lũ tang thương khắp nơi, nhà Chúa dốc hết toàn lực CHƠI TRỘI XA HOA tới đỉnh! - Dịp Giáng sinh năm nay, Nhà thờ Đức Bà (Q.1, TP.HCM) khoác lên mình "chiếc áo" vô cùng lung linh. Những bóng đèn LED với ánh sáng màu vàng bao trùm toàn bộ nhà thờ, rực rỡ cả một góc phố. Khác với dịp Giáng sinh năm ngoái, năm nay toàn bộ Nhà thờ Đức Bà đều được thắp sáng. Trước sự lung linh này, nhiều người đã thốt lên: "Đẹp quá"

2025-12-07 - Toang! Khai ra … Bắt thêm 1 CTV nằm vùng ở Hà nội liên quan, tuồn tài liệu cho Bị can LTK … 117 BLHS -

2025-12-06 - Phụng sự Tổ quốc phải là sứ mệnh của văn chương - Điều đó dẫn đến phản ứng của một số cựu chiến binh-những bạn đọc dễ bị tổn thương trước sự “viết lại” lịch sử. Có thể đưa ra một biện giải rằng, đó là yêu cầu “hòa hợp dân tộc” trong bối cảnh mới. Nhưng có nhất thiết phải lấy sự “mờ hóa lịch sử” làm cầu nối “hàn gắn” vết thương chiến tranh?

2025-12-05 - Vụ kiện một bé gái 8 tuổi bị các học sinh khác tấn công tình dục tại một trường tư thục ở Los Angeles. - Cô bé theo học trường Sierra Canyon ở Chatsworth, nơi em đã bị các bạn khác bắt nạt trong một "câu lạc bộ hôn hít" diễn ra trong nhà vệ sinh của trường. Mẹ của nạn nhân, bà Pantea Kipnis, cho biết bà đã báo cáo vụ việc cho nhà trường vào năm 2023, nhưng không có hành động nào được thực hiện.

2025-12-03 - Vụ tài liệu 88 trang: Bắt tạm giam Đoàn Văn Sáng, tiết lộ lời khai và hình ảnh tại cơ quan công an -

2025-12-02 - Trưởng thôn "gây sốt" mạng vì thuộc tên 3.000 người dân - Đăk LăkKhông cần sổ sách, anh Phạm Văn Long, 42 tuổi, cầm loa gọi chính xác tên, hoàn cảnh của từng người trong 800 hộ dân đến nhận quà cứu trợ sau lũ. Không chỉ nhớ đầy đủ tên họ của 3.000 người trong thôn, năng lực của anh Long còn được thể hiện trong đợt lũ lịch sử giữa tháng 11 vừa qua.

2025-12-01 - Bình luận quốc tế: Cam chơi dao hai lưỡi, Trung tiếp tay, Việt Nam dựng chắn đa tầng Vịnh Thái Lan -

2025-12-01 - CDBHB4658. Tạ Duy Anh quá tầm thường khi mượn chuyện Triều Tiên để xỏ xiên Việt Nam -

2025-12-01 - CDBHB4660. Một sự xuyên tạc của “lều” văn Bảo Ninh không thể dung thứ -

2025-11-30 - Kẻ hạ độc 4 người thân khai "nhận tiền bảo hiểm" sau cái chết của chồng - Đồng Nai-Nguyễn Thị Hồng Bích khai đã mua bảo hiểm cho chồng và con trai trước khi họ chết, thừa nhận hành vi đầu độc 2 người cháu bằng xyanua "là bất nhân".



▪ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 >>>




Thư, ý kiến ngắn
● 2025-12-08 - Thánh Lễ Tưởng Niệm nạn nhân của nạn đói Holodomor 1932–1933 ở Ukraine do TGM Marek Zalewski, Đại diện thường t - Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam -

● 2025-11-20 - Nỗi cô đơn của Hoàng hậu Nam Phương là do CHÍNH BÀ TẠO RA. - Lý Thái Xuân -

● 2025-11-18 - Giáo hội La mã, kể từ giáo hoàng trở xuống không thể trả lời. - Lý Thái Xuân -

● 2025-11-15 - Anh Hùng Ở Cả Hai Miền Nam Bắc 1 Nhà - Những vần thơ lịch sử đã biến mất - Người Cần Thơ -

● 2025-11-15 - Việc PhongThánh Cho LM Trương Bửu Diệp Nói Lên Điều Gì??? - Lý Thái Xuân -

● 2025-11-13 - THÍCH NHẤT HẠNH - đoạn trích trong tài liệu CIA. - Lý Thái Xuân -

● 2025-11-08 - Thiên Chúa Giáo La Mã Và Thờ Cúng Tổ Tiên Ông Bà - Ngọc Minh Hp -

● 2025-11-08 - Vatican Luôn Bao Vây Kiểm Soát, Phá Hoại Cố Vấn, Trợ Lý Lãnh Đạo Cấp Cao Nước Ta! - Hồng Thất Công -

● 2025-11-06 - BẢN ÁN mà CT HỒ CHÍ MINH tuyên bố đối với Nguyễn Triều - Mathieu Le Anh -

● 2025-11-03 - Có Nhiều Bằng Chứng Vatican thực hiện chiến dịch Tôn Vinh Lê Văn Duyệt - Zalo MH -

● 2025-10-29 - Tên nước Việt Nam có từ bao giờ? - Nguyễn Thanh Tuấn -

● 2025-10-24 - Khi Con Chiên Nhận Xét Về Lịch Sử - Nhân Clip Về Tượng Bán Nước Trước Nhà Thờ Đức Bà SG - Mảng Lich Sử Chưa Viết -

● 2025-10-23 - TÓM TẮT CÁC GIÁO PHÁI TÁCH KHỎI GIÁO HỘI CÔNG GIÁO - Fr Martino Nguyễn Bá-Thông -

● 2025-10-21 - Lê Văn Duyệt không phải công thần của Đại Việt - Quang Xuan Nguyen/ Võ Hiếu -

● 2025-10-14 - Xuyên tạc về đa nguyên, đa đảng - chiêu trò cũ trong vỏ bọc mới - Dangbodanang.vn -

● 2025-10-13 - Logic Ngược Ngạo Của Một Tín Đồ Đạo Chúa Đang Được Nửa Nước Mỹ Khóc Thương - Lê Thị Kim Hoa -

● 2025-10-13 - Đừng “nhận vơ” hoặc đồng hóa “ông Trời” của người Việt là Thiên Chúa của TCG ! - Lê Thị Kim Hoa -

● 2025-10-13 - Người đàn ông tiểu tiện trên bàn thờ ở nhà thờ St. Mary. Vương cung thánh đường Thánh Phêrô! - Reason & Theology -

● 2025-10-12 - Cảnh giác với hai chữ “Si-on”, hay "Zi-on", đọc là “Xi on” - FB Nguyễn Trung Kiên -

● 2025-10-12 - Linh mục chánh xứ Phương Lạc gây tai nạn ch.ết người, trong tình trạng say rượu. Nạn nhân là thanh niên 15 tu - FB Lộc AnHà -


▪ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 >>>