“Trả lời phỏng vấn của Cha Giám đốc Vietcatholic, ông (Nguyễn Xuân Vinh) nói rằng tôn giáo và mệnh đề toán học có điểm giống nhau: chấp nhận mà không cần chứng minh, giải thích.”
Dưới đây là một vài tìm hiểu của tôi về vấn đề này.
I. Tìm hiểu những từ thông dụng.
Trong các từ điển Hán Việt có giải thích:
- mệnh 命: Sai khiến, ra lệnh.
- định 定: Yên ổn, không bị lay động.
- đề 題: Câu nói ngắn gọn .
- lý 理: Câu nói có thứ tự, mạch lạc như một quy tắc.
- luật 律: Câu nói mang tính phép tắc, quy tắc.
Theo đó:
1) mệnh đề (命題; E: clause): Đó là câu nói ngắn gọn biểu đạt một phán đoán (luận lí học).
2) định đề (定題; E: postulate) # tiên đề (先题; E: axiom): Đó là câu nói ngắn gọn đầu tiên, biểu đạt một một quy tắc xuất phát từ con người, nhằm đề xuất ra những điều kiện cần thiết để xây dựng một một lý thuyết nào đó. Sự đề xuất này được coi như đúng và không cần chứng minh.
Từ định đề trước đây và tiên đề ngày nay thường được dùng trong toán hoc hay vật lý lý thuyết.
3) định luật (定律; E: law): Đó là câu nói ngắn gọn đầu tiên biểu đạt một quy tắc xuất phát từ kinh nghiệm thực tế nơi thế giới tự nhiên.
Từ định luật trước đây và ngày nay thường được dùng trong vật lý thực nghiệm
4) định lý (定理; E: theorem): Đó là câu nói ngắn gọn thường được dùng diễn đạt qui tắc sau khi đã chứng minh bằng một chuỗi lập luận.
Từ định lý trước đây và ngày nay thường được dùng trong toán học.
II. So sánh tìm hiểu giữa Khoa học và Tôn giáo.
Có thể nói rằng có nhiều khác biệt giữa Khoa học và Tôn giáo như 2 điểm chính dưới đây:
1) Trong khi Khoa học thuộc phạm trù lý trí biểu hiện bằng thực tế luân biện để tránh sai lầm, thì tôn giáo lại thuộc phạm trù tình cảm biểu hiện bằng đức tin vâng phục. Lịch sử các tôn giáo hữu thần đã cho thấy biết bao mê tín và lỗi lầm đã xảy ra vì thiếu nhận thức đúng đắn. Ví như gần đây cố Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã công khai xin lỗi:
2) Trong khi Khoa học thể hiện Chân lý khách quan (ở Khoa học thực nghiệm) hay Chân lý chủ quan tương đối (Khoa học lý thuyết như Toán hay Vật lý lý thuyết), thì Tôn giáo lại áp đặt bằng thứ Chân lý chủ quan tuyệt đối.
- Chân lý chủ quan tương đối: Một tiên đề dù được xem như đúng và không cần chứng minh thì cũng chỉ có tính cách tương đối và tạm thời, bởi khoa học không có cái ngã tuyệt đối. Khoa học càng tiến bộ thì cái tiên đề cũ ngày càng co cụm lại trước các tiên đề mới. Ví như tiên đề hình học Euclid ngày xưa, ngày càng khiêm tốn hơn sau khi các tiên đề về hình học Phi Euclid ra đời.
- Chân lý chủ quan tuyệt đối: Trái với các tiên đề ở Khoa học, tiên đề trong Tôn giáo được áp đặt lên phần lớn những người có tâm lý yếu đuối, lười suy tư hay lòng còn nhiều ham muốn: “Tham sống sợ chết, Tham sướng sợ khổ”.
Một điểm trái với Khoa học vô cùng quan trọng khác, đó là tiên đề trong Tôn giáo bị ràng buộc tuyệt đối. Tôn giáo tuyệt đối chấp vào cái ngã “Thượng đế” hay “Đại Ngã”, bằng không thì Tôn giáo sẽ tự sụp đổ.
Như vậy, qua phân tích trên, chúng ta thấy rằng không thể đánh đồng mệnh đề toán học (tức định đề toán học hay tiên đề toán học) với tín điều tôn giáo. Nói cách khác, Chân lý chủ quan tương đối của Khoa học khác hẳn với Chân lý chủ quan tuyệt đối của Tôn giáo vậy,
HT
____________________
Vào 00:20:55 GMT-7, Thứ Tư, 24 tháng 10, 2018, Thai Hoang đã viết:
Sent: Tuesday, October 23, 2018, 1:40:20 PM PDT
Subject: [PSXH] Bác học NGUYỄN XUÂN VINH
BÁC HỌC NGUYỄN XUÂN VINH
Tư lịnh không quân nước Việt mình
Anh hùng đại tá Nguyễn Xuân Vinh
Vang danh thế giới không gian học
Nổi tiếng năm châu vũ trụ hình
Đức độ cao ngời đời kính nễ
Tài năng xuất chúng đạo quang minh
Người người ngưỡng mộ và khâm phục
Một bậc thiên tài vượt trọng khinh !
M.Đ
....
Ông đã theo học Giáo lý và lãnh Bí tích Thánh Tẩy gia nhập Giáo Hội Công giáo cách đây hai năm, vào ngày 19/10/2016.
Trả lời phỏng vấn của Cha Giám đốc Vietcatholic, ông nói rằng tôn giáo và mệnh đề toán học có điểm giống nhau: chấp nhận mà không cần chứng minh, giải thích..
2025-12-11 - Giữa lúc bão lũ tang thương khắp nơi, nhà Chúa dốc hết toàn lực CHƠI TRỘI XA HOA tới đỉnh! - Dịp Giáng sinh năm nay, Nhà thờ Đức Bà (Q.1, TP.HCM) khoác lên mình "chiếc áo" vô cùng lung linh. Những bóng đèn LED với ánh sáng màu vàng bao trùm toàn bộ nhà thờ, rực rỡ cả một góc phố.
Khác với dịp Giáng sinh năm ngoái, năm nay toàn bộ Nhà thờ Đức Bà đều được thắp sáng. Trước sự lung linh này, nhiều người đã thốt lên: "Đẹp quá"
2025-12-06 - Phụng sự Tổ quốc phải là sứ mệnh của văn chương - Điều đó dẫn đến phản ứng của một số cựu chiến binh-những bạn đọc dễ bị tổn thương trước sự “viết lại” lịch sử. Có thể đưa ra một biện giải rằng, đó là yêu cầu “hòa hợp dân tộc” trong bối cảnh mới.
Nhưng có nhất thiết phải lấy sự “mờ hóa lịch sử” làm cầu nối “hàn gắn” vết thương chiến tranh?
2025-12-05 - Vụ kiện một bé gái 8 tuổi bị các học sinh khác tấn công tình dục tại một trường tư thục ở Los Angeles. - Cô bé theo học trường Sierra Canyon ở Chatsworth, nơi em đã bị các bạn khác bắt nạt trong một "câu lạc bộ hôn hít" diễn ra trong nhà vệ sinh của trường.
Mẹ của nạn nhân, bà Pantea Kipnis, cho biết bà đã báo cáo vụ việc cho nhà trường vào năm 2023, nhưng không có hành động nào được thực hiện.
2025-12-02 - Trưởng thôn "gây sốt" mạng vì thuộc tên 3.000 người dân - Đăk LăkKhông cần sổ sách, anh Phạm Văn Long, 42 tuổi, cầm loa gọi chính xác tên, hoàn cảnh của từng người trong 800 hộ dân đến nhận quà cứu trợ sau lũ.
Không chỉ nhớ đầy đủ tên họ của 3.000 người trong thôn, năng lực của anh Long còn được thể hiện trong đợt lũ lịch sử giữa tháng 11 vừa qua.