23 tháng 1, 2009

LTS: Chữ "Bình An Dưới Thế" đã được đạo Chúa dùng làm khẩu hiệu trong mùa lễ mừng Chúa Giáng Sinh. Thế nhưng, những người đạo Chúa luôn luôn là những kẻ rất nguy hiểm cho nền Hòa Bình của nhân loại? Chính những đạo có gốc Chúa Cha như nhau lại chiến tranh với nhau qua bao thế kỷ. Bài viết ngắn sau đây phân tích một góc cạnh quan trọng của vấn đề, cho thấy cái lý do căn bản mấu chốt làm nền tảng cho biết bao sự xung đột xưa nay.

2637 năm về trước, Lumbini đã xuất hiện một nhân vật lạ thường, con của một nhà vua, nhưng từ lúc sanh cho đến tịch đều gắn liền với thiên nhiên cây cỏ.

Theo huyền sử, Bà Maya phu nhân trên đường về quê sanh nở, ghé nghỉ chân tại hoa viên Lâm Tỳ Ni; lúc đó Thái tử Sĩ Đạt Đa được hạ sanh dưới cây Vô Ưu. Lúc xuất gia tầm đạo, suốt hơn 6 năm Ngài sống trong rừng; lúc nhập định đến khi thành chánh giác, ngài ngồi dưới cội Bồ Đề; khi hành đạo hoằng pháp, ngài cũng ngự nơi rừng trúc hoặc rừng cây của ông Kỳ Đà; tuổi về già, chọn nơi tịch diệt, ngài nằm dưới bóng Sa la.

Cả một giáo đòan trên ngàn người, ngài luôn khuyến cáo tránh làm tổn hại sinh vật cây cỏ. Không thải chất bẩn xuống giòng nước; Rác sinh hoạt hàng ngày không vứt bừa bãi. Đã bao lần ngài ngắm bình minh sông Hằng và hoàng hôn Hy mã.

Với niên đại nhân loại còn bán khai, ngài đã biết bảo vệ môi sinh và gắn liền cuộc sống với thiên nhiên. Ngài cũng từng hoà giải những cuộc xung đột giữa các quốc gia lân bang, từng dùng tâm lý vấn đáp giữa ngài và Anan để cảnh giác vị vua có âm mưu thôn tính nước khác.

Trong giáo đoàn, ngài đưa ra tinh thần Lục hoà, làm cơ sở cho sự hoà hợp trong một tập thể. Trong giao tiếp, ngài dạy Tứ nhiếp pháp. Trong tương quan xã hội, gia tộc, nghiệp vụ, ngài dạy kinh Thiện sanh. Với tự thân, ngài dạy quán chiếu và luật giới. Năm giới cơ bản của cư sĩ tại gia đã hàm tàng tính hoà bình. Cổ đức nói Tâm bình thế giới bình. Giới luật và giáo học đã giúp cho hành giả một trạng thái tâm bình lặng. Tự thân an bình, năng lượng từ hoà thì môi trường chung quanh sẽ được tác hưởng.

Ngay khi Phật còn tại thế, cõi sống của ngài vẫn là cõi tịnh. Suốt hơn 25 thế kỷ, cộng đồng tu sĩ vẫn là cộng đồng an lành hòa bình nhất. Trong đạo tràng tu tập của hàng Bạch y cư sĩ vẫn toát hiện tính tương trợ thân ái. Trong công cuộc hoằng hoá, giáo đoàn Phật giáo vẫn là giáo đoàn mang tính hoà bình thân thiện nhất.

Chính vì thế, Liên Hiệp Quốc đã chọn Phật giáo làm tôn giáo biểu tượng hoà bình của nhân loại. Trong tính chất hoà bình tiềm ẩn lòng từ ái, chính vì thế Phật giáo Bắc truyền đã tôn trọng sự sống mọi loài, nên lấy chay ( trai ) tịnh làm một trong những yếu tố tối cần cho đường tu.

Mình không thể sống bằng mạng sống của kẻ khác. Không an hưởng trên sự khổ đau của sinh vật khác (Cơm ăn chan với máu đào). Phật giáo Tibet ngày nay, cũng kêu gọi ăn chay; một số quốc gia Nam truyền, Phật giáo cũng bắt đầu kiên Tam Tịnh nhục. Ngài Narada Tích Lan vào thập niên 1950 cũng kêu gọi tu sĩ tránh ăn thịt động vật. Nhờ những yếu tố tình thương đó mà tinh thần Phật giáo tránh được bạo động.

Phần lớn các tôn giáo đều nói đến bác ái, nhưng cuộc sống tự thân không nuôi dưỡng lòng nhân nên đưa đến bạo lực suốt nhiều thậrp kỷ. Qua lịch sử tôn giáo, vùng Trung Đông khai sinh ra tam giáo Độc thần. Do Thái giáo- Kitô giáo- Hồi giáo, cùng tin vào Thượng Đế, đấng hằng sinh sáng tạo, tuy danh xưng gán cho Thượng đế khác nhau, nhưng cùng một ý tưởng chung, thế mà nhiều thế kỷ đổ máu với nhau để vinh danh Thượng đế.

Giữa Vatican và Hồi giáo đã có trên 10 cuộc thánh chiến. Gần đây, các Giáo hoàng muốn hoà giải đôi bên, nhưng trong thâm tâm vẫn xem nhau là ngoại đạo, chính vì thế mà có những lời lẽ thường xúc phạm nhau. Benedict XVI cũng như vị Giáo hoàng tiền nhiệm, J.P II, đến đền thờ ở thủ đô Damascus, Syria lễ bái, thì Benedict XVI cũng đến đền thờ Hồi giáo Blue Mosque ở Istambul, Thổ Nhỉ Kỳ để chiêm bái giao tế. Thế nhưng hai bên vẫn có một khoảng cách ngờ vực.

Gần đây, do sáng kiến của Vatican, mời Hồi giáo ký thư chung kêu gọi Tôn trọng tự do tôn giáo, nghĩa là Vatican muốn kết hợp với Hồi giao để làm áp lực những quốc gia cản trỡ đức tin tôn giáo. Mỹ muốn bắt tay với thế giới Hồi giáo, Nga cũng muốn hoà hoản với đạo Hồi, Trung quốc cũng e ngại nhóm tín đồ Hồi giáo trong nước, và Việt nam đã xem Hồi giáo là một trong những tôn giáo được phép sinh hoạt trên lãnh thổ mình, thế nhưng không ai an lòng khi kết giao miễn cưỡng như vậy.

Đối với Phật Giáo, không xem ai là kẻ thù thì không nhất thiết chọn riêng ai làm bạn, ngay cả muôn thú đều có quyền cộng sinh. Trên xứ sở Ấn Độ và Nepal, là thiên đàng cho mọi sinh thú. Bò, dê, cừu, chó nằm ngủ giữa lộ, mà xe và khách bộ hành có bổn phận phải tránh, không quấy nhiễu, xua đuổi hay đánh đập chúng. Bầy chim đủ loại hoà lẫn trong đám người hành hương hay đậu bên bác nông phu để tìm cái ăn.

Do tinh thần tôn trọng mạng sống sinh loại của các tôn giáo Ấn mới có sự hài hoà như thế. So với Trung Đông chỉ có ba tôn giáo thì Ấn Độ sản sinh ra hàng ngàn tôn giáo tín ngưỡng lớn nhỏ khác nhau, nhưng không bao giờ xung đột, tranh chấp nhau. Hồi giáo triệt hạ Phật giáo vì Hồi giáo không khai sinh tại Ấn độ.

Ngay trên đất Việt và Trung quốc, hàng ngàn năm qua, ba tôn giáo: Phật-Lão- Khổng, vẫn sinh tồn trong tư tưởng Tam giáo đồng nguyên để cùng nhau đồng lưu đến ngày nay. Dù là tôn giáo hay học thuyết, thiếu lòng nhân đối với mọi loài, không xây dựng trên Từ bi và bình dẳng, thường đưa đến độc Thần, độc tài, độc tôn, độc đoán . Từ độc tài, độc tôn sẽ là độc ác và độc hại, vì sự bảo thù đưa chúng đến bế tắt.

Với tinh thần Vô ngã, vị tha của Đức Phật, người con Phật không xem cái gì là của riêng mình không có gì vĩnh cữu, vì thế thoát khỏi tính chấp thủ làm khổ nhau. Ngược lại, cũng không vì tính vô thường giả tạm của vạn vật mà người Phật tử thụ động, ngoảnh mặt làm ngơ trước khổ đau của đồng loại. Với lòng từ bi vô điều kiện và tinh thần trách nhiệm của kinh Thiện sanh mà hành giả đã nổ lực góp phần cải thiện xã hội, hổ tương cuộc sống quanh mình. Chính tinh thần đó mà các triều đại lấy Đạo Phật làm quốc giáo, đã oai hùng chiến thắng ngoại xâm.

Ngày nay, Phật giáo đã nổi trội tính hoà bình giữa những cực đoan bề bộn trên thế giới. Đó là lý do Liên Hợp quốc chọn Phật giáo làm biểu tượng tôn giáo hoà bình. Đạo Phật cũng nhanh chóng hoà nhập và phát triển trên các nước một thời Thần học chủ đạo, đã giúp cho người dân Tây âu tìm được điểm tựa tâm linh, giải quyết những bất an trong cuộc sống mà họ từng nghĩ khoa học thực dụng có thể đem lại hạnh phúc.

Trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay, quần chúng Âu Mỹ bị hụt hẩng, một số đến với Đạo Phật đã giữ được tâm an lạc. Một nhà sư Tây Tạng cũng đang rao giảng pháp an tâm để giúp cho cơn khủng hoảng thế kỷ đó.

Tinh thần của Đức Phật gần ba ngàn năm vẫn còn lưu truyền, hy vọng khi năm châu đều thắm đượm Phật giáo thì Hoà bình không còn ngoài tầm tay của nhân loại. Đó là ý nghĩa và giá trị về sự hiện diện của Đức bổn sư nơi cõi ngũ trược ác thế nầy. Mùa Đản sinh là mùa tôn vinh Đức Phật ra đòi cũng có nghĩa mùa tôn vinh tinh thần hoà bình cho nhân loại.

MINH MẪN

09 tháng 1, 2009

Các bài về Tôn Giáo cùng tác giả