28 tháng 8, 2009

Sydney 26-08-2009 - Ánh đuốc cuối cùng của dòng họ Kennedy vừa tắt... Edward Moore Kennedy, đắc cử Thượng Nghị Sĩ Quốc Hội Mỹ ngay khi vừa đúng 30, mức tối thiểu do Hiến Pháp quy định và rồi giữ chức vụ đó trong suốt 47 năm  đã tạ thế, thọ 77 tuổi, để lại đàng sau một ước nguyện cao vời có người cho là mênh mông bao la như Tòa Bạch Ốc chưa chắc đã đủ chỗ chứa...

Việt Nam có cụm từ hủ mắm đầu dàn hay con út trút gia tài... Edward Moore Kennedy, hay Ted, là hủ mắm hay cậu út đó. Hủ mắm giờ đã vỡ. Cậu út đã từ giã cõi trần vì bạo bệnh ung thư não.

Hơn một năm nay kể từ ngày các bác sĩ thượng thặng phát hiện ra ác chứng từ tháng 05-2008, nghĩa là từ 15 tháng nay Ted đã can đảm thỏa hiệp với những con vi trùng ung thư quái ác mà y khoa tiến bộ và tiền bạc đã bó tay chào thua để tận hưởng những ngày cuối cùng của đời với hi vọng âm thầm sẽ có phép lạ. Ted đã xin thân nhân bè bạn đừng nhắc đến bệnh, vẫn sáng sáng hong nắng nơi hiên nhà, nhâm nhi cà-phê, nhẩn nha đọc tin đầu tiên trên báo hàng ngày, vuốt ve nựng nịu cặp chó cưng giống Bồ Đào Nha rồi đi làm. Bắt đầu một ngày như mọi ngày mặc cho bệnh hoạn... Phép lạ không xảy ra, hay phép lạ đó chính là cái chết...

Có thể nói Ted đã sống với nỗi ám ảnh là những kẽ đã giết hai ông anh mình sẽ không bao giờ để yên cho mình. Nỗi ám ảnh nhổ cỏ nhổ tận gốc có thể mong manh bàng bạc sau cái chết của JFK, nhưng chắc chắn phải trở thành kinh hoàng bức xúc sau cái chết của Bob. Ted hình như đã tìm cách nhận chìm ám ảnh ghê rợn ấy trong men rượu.... Có lần trong cơn say,Ted đã buộc miệng nói ra lòng lo sợ ấy bằng câu: Tụi hắn sẽ bắn bể đít tớ như chúng bắn tét đít Bobby vậy. Nguyên văn: They're going to shoot my ass off the way they shot Bobby's, nhật báo của Anh The Independant ngày 27-08-2009.

Tây phương thường gọi những hoàn cảnh trớ trêu bi đát cùng cực là Bi Kịch Hy Lạp. Đời sống của Ted và thế gia vọng tộc Kennedy của Ted đúng là một bi kịch Hy Lạp với đầy đủ thất tình mà nổi bật nhất là những cái chết sớm hay vì bệnh điên. Điều nghịch thường là Ted là người duy nhất tỉnh táo và biết trước giờ chết của mình chừ không chết đột ngột hay chết với tâm bệnh như các phần đông các anh chị, cháu khác! 

Trưởng tộc Kennedy, ông cụ Joseph Patrick Kennedy mà con cháu thường gọi là Joe, kết hôn với bà Rose Fitzgerald. Ông bà có chín người con cà trai cả gái, Ted là út. Út nhưng không hưởng hết gia tài, hay đúng ra hưởng rất sớm vì được bố mở cho một chương mục riêng 10 triệu MK giao cho vợ chồng ông anh rể kinh doanh kiếm lời cho mà tiêu vặt.

Nhờ có tiền túi rủng rẻng như thế nên thời còn đi học Văn Khoa rồi Luật ở Đại học Harvard, Ted có rất nhiều bạn và có người còn gồng mình xung phong làm bài thi ngoại ngữ Tây Ban Nha cho Ted. Rủi nhà trường phát hiện, cả hai bị đuổi nên Ted phải chạy đi trường khác. Phải chăng Ted tốt nghiệp luật, nhưng là bằng của Đại Học Virginia là vì vậy?

Gia tộc Kennedy là di dân gốc Ái Nhĩ Lan sùng đạo đến lập nghiệp ở Brookline, vùng Boston, bang Massachussetts trên bờ Đại Tây Dương là nơi có nhiều cộng đồng gốc Ái Nhĩ Lan lập nghiệp chuyên nghề sản xuất rượu gốc Ái Nhĩ Lan nổi tiếng với danh hiệu Scotch whisky, Irish whiskey hay American whisky đang bị cấm gắt gao ở Mỹ và phải làm lậu...Báo chí không ngại gọi thẳng ông cụ Joe là một kẻ kiếm tiền bằng nghề rượu lậu bootlelegger, theo tài liệu dẫn thượng.

Người ta thường nhắc lại lời nguyền hình như của ông nội Ted Kennedy rằng ông phải bồng bế gia đình tha phương cầu thực nhưng rồi thế nào cũng có một ngày vương triều Anh sẽ trải thảm đón ông. Lời nguyền ấy đã được cụ Bố Ted Kennedy thực hiện. Lời nguyền ấy đã được bà chị Eunice của Ted nhắc lại sau đây: Bài học lớn nhất mà anh chị em chúng tôi học được của bố là về đầu. Đừng về hai hay ba. Nhì hay ba là vứt di. Phải chiến thắng, chiến thắng, về nhất. Nguyên văn: The big thing we learnt from Daddy was win. Don't come in second or third – that doesn't count – but win, win, win.  Bài học mà ông cụ dạy con cháu hay gánh nặng?

▪ Ông cụ Joseph sinh năm 1888 nổi tiếng trong giới đồng hương là người có tham vọng ngất trời không có chuyện gì không làm. Điều này giải thích nguồn gốc số gia tài kếch xù 400 triệu mà ông bà làm chủ. Có lẽ nhờ số tài sản đó mà năm 1938 ông đã thực hiện được lời nguyền của dòng Kennedy khi được cử làm Đại Sứ Mỹ ở Anh năm 1938 trong lúc Thế Chiến 2 sắp sửa bùng nổ và Anh phải dựa vào Mỹ. Phải chăng tiền bạc đã khai lộ cho gia đình Kennedy vào chính trường của Đảng Dân Chủ thời Franklin D.Roosevelt 1933-1945- và rồi Harry Truman khi F.D Roosevelt chết trong lúc tại vị năm 1945?

Nhưng tham vọng của cụ Joseph không chỉ dừng lại đó. Tất cả kỳ vọng ông cụ đặt vào những người con, nhất là người con cả Joe Jr.

▪ Chẳng may năm 1944 Joe Jr đã bỏ mạng trong một tai nạn phi cơ ngay trên trời quê cũ khi đi hành quân ở Đức trở về. Lời nguyền gia tộc được trao qua cho người con trai kế là John Kennedy hay JFK.

▪ Năm 1960 JFK đánh bại Nixon trở thành Tổng Thống công giáo La Mã đầu tiên của một nước Mỹ đa số Tin Lành. JFK bị bắn chết trong khi công du Texas ngày 22-11-1963 ba năm sau ngày nhận chức. Ai giết JFK? Tại sao? Những câu hỏi đó cho đến bây giờ vẫn chưa có giải án.

▪ Năm 1968, anh của Ted là Bob bị ám sát khơi khơi trong một khách sạn ở Los Angeles sau khi dự mít tinh mừng chiến thắng được đại hội Đảng Dân Chủ ở California chỉ định làm ứng cử viên Tổng Thống. Nói thế khác, nếu Bob không bị bắn chết thì chức vụ TT đã thuộc về dòng họ Kennedy.

Bob là Bộ Trưởng Tư Pháp thời anh JFK làm Tổng Thống, nghĩa là ít nhiều quen thuộc với chuyện điều tra moi móc. Nếu đắc cử, có thể Bob sẽ tìm cách khui lại vụ ám sát JFK ở Dallas. Đáng lo cho những kẻ tay có dính máu JFK là chỗ đó và đáng nguy cho Bob Kennedy là chỗ đó...Nhưng cái bí mật mà Bob muốn tìm ra đã theo Bob về cõi không tên khi Bob bị một phát đạn vào gáy... 

▪ Điều đáng ghi nhận là con cháu dòng họ Kennedy không chỉ chết thảm như anh trưởng Joe, hay như JFK, Bob...Năm 1948, Kathleen Kennedy, chị thứ tư của Ted đã chết trong một tai nạn máy bay ở Pháp khi mới 28 tuổi. Chưa kể, bà chị Rosemary bị bênh tâm thần bẩm sinh và bị bố ép phải cưa xương sọ, gọi là phẫu thuật lobotomy, nhưng không khỏi, suốt đời toàn thân bại liệt chết năm 2005.

▪ Năm 1999, George, con trai đầu của JFK chết trong một tai nạn máy bay ở tiểu bang quê nhà Massachusetts cùng với vợ.  George từng làm cho cả nước Mỹ và thế giới rơi lệ qua hình ảnh một chú bé đứng bên mẹ mặc đồ tang ngây thơ bắt chước người lớn nghiêm chào theo lễ nghi quân cách khi quan tài của bố đi qua... Bob Kennedy bị ám sát khi chức vụ Tổng Thống đang ở trong tầm tay.

▪ Gánh nặng và lời nguyền dòng họ rơi hết vào tay Ted Kennedy với người con trai là Dân Biểu Quốc Hội, Patrick J. Kennedy. Thiên hạ thường nhắc lại lệnh truyền của tộc trưởng Joe: Giờ đến phiên Ted, tao sẽ lo cho hắn muốn gì được nấy. Nguyên văn: Now it's Ted's turn, and whatever he wants, I'm going to see he gets it, theo tài liệu đã dẫn. Ông cụ từ trần năm 1969, có lẽ không kịp thấy hệ lụy của vụ Chappaquiddick làm khựng đà tiến thân và hoài vọng theo chân anh vào Tòa Bạch Ốc của Ted Kennedy.

Chappaquiddick là tên một hòn đảo trong địa phương của gia đình Ted. Hòn đảo này liên lạc với đất liền bằng một bến phà trên bến phà có một cầu tàu. Chappaquiddick đã đi vào lịch sử chính trị Mỹ sau tai nạn xe cộ một đêm khuya tháng 7-1969. Trên xe chỉ có Ted và với cô bạn gái Mary Joe Kopechne. Không hiểu Ted lái sao mà xe rơi tuột xuống nước.Ted thoát ra được nhưng thay vì báo động người ta đến cứu, Ted lại bỏ chạy về nhà, sáng ngày ra trục xe lên thì cô Kopechne đã không còn sống. Nếu gia đình Ted không phải là chỗ quen lớn thì Ted đã ở tù nếu không vì tội cố sát thì cũng tội ngộ sát.   

Ted sinh năm 1932. Năm 1962, Ted vừa đúng 30 tuổi thì đắc cử Thượng Nghị Sĩ qua cuộc bầu cử bổ túc điền khuyết chân Thượng Nghị sĩ của anh là JFK. Hai năm sau, năm 1964, Ted chính thức đắc cử TNS và rồi liên tiếp giữ ghế TNS Massachusetts cho đến ngày tạ thế nổi tiếng là Con Sư Tử của Thượng Viện với đường lối tiến bộ về chống kỳ thị, phát triển nhân quyền, giáo dục, nâng đỡ di dân, đẩy mạnh y tế công cộng, chú trọng bảo vệ sức khỏe cho trẻ em, bệnh tâm thần, bệnh AIDS...

Chuyện gì đã xảy ra bến phà Chappaquiddick đêm tai nạn tháng 7-1969 với cái xác không quần lót của cô Kopechne chết ngộp trong xe? Câu trả lời giờ đây hình như đã theo Ted về bên kia thế giới, nhưng điều chắc là cơ may làm TT của Ted đã vĩnh viễn theo cô Kopechne. Thật vậy, chiếc ghế TNS Massachusetts có thể coi như ở trong túi cậu út Ted nhưng cái ghế TT ở Tòa Bạch Ốc thì không. Năm 1980, Ted đã bị Jimmy Carter đánh bại trong cuộc chạy đua để được Đảng đề cử ra tranh cử tổng thống với Ronald Reagan. Carter thắng Ted nhưng rồi thua Reagan sau đó.

Con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh. Bà cụ Rose mẹ Ted là một người sùng đạo suốt đời chỉ biết gia đinh và đàn con 9 đứa. Nhưng ông cụ Joe thì hình như không...Trong thập niên 1930, thiên hạ đã rù rì khi ông cụ lăng nhăng với cô đào Gloria Swanson ở Hollywood. Câu chuyện tình tay ba gìữa hai anh em JFK-Bob và Marilyn Monroe hình như chỉ kết thúc với cái chết của Marilyn vì thuốc ngủ Seconal ngày 08-04-1962. Và cậu út Ted suốt đời bị bòng ma Mary Joe Kopechne ám ảnh...   

Quốc Hội Mỹ đã tống biệt một đồng viện 47 năm và chính quyền Mỹ đã gián tiếp ghi nhận công lao của dòng họ Kennedy bằng cách dành cho Ted một mộ phần bên cạnh hai anh trong nghĩa trang quốc gia Arlington.

Nhắc lại sự nghiệp của cậu út Ted Kennedy một đồng viện và là đồng chí của Ted là TNS Chris Dodd đã nói: Một đôi người sinh ra với cái tên dòng họ danh tiếng rồi xài tận mạng danh tiếng đó. Một số khác làm cho dòng họ vang danh. Teddy đã làm cho dòng họ vang danh. Nguyên văn: Some people born with a famous name live off it. Others enrich names. Teddy enriched his.

Điều mà Dodd không nhắc tới là không biết có khi nào Teddy phát bực vì phải suốt đời đội bóng hai anh, hết John rồi tới Bob, vốn là những kẻ nổi danh không chỉ khắp nước Mỹ mà cả thế giới?

Cứ thử tưởng tượng cảnh Hương Lan hay Ý Lan hát hay được thiên hạ vỗ tay rần trời  khen hay thì có một cô ca sĩ ganh tị xía dzô: Xì! Hay gì mà hay!? Ai dám bảo con gái Hữu Phước, con cưng bà Thái Thanh là hát dở há!? Trường hợp đó dám xảy ra cho các hậu duệ của Văn Chung, Tùng Lâm, Thanh Việt khi những người này theo nghề bố chọc thiên hạ cười!?

Nổi danh như thế thì có ham không? Nhưng hỏi ai đây?

Edward [Ted hay Teddy] Moore Kennedy đi rồi, đi thật rồi...

Anthony Darlic