10-Sep-2012

LTS: Thông thường, theo sau các cuộc cách mạng thường có những làn sóng dội ngược do các thành phần còn luyến tiếc thế lực của họ do chế độ cũ dung dưỡng. Cộng với các yếu tố ngoại lai tranh giành ảnh hưởng kinh tế, chính trị, ảnh hưởng vào thành phần dân chúng mà họ có thể tác động, gây nên cảnh xáo trộn liên tục, và đẫm máu cho đến khi nào một phe nắm được thế lực có thể áp chế các phe khác mới yên. Tùy theo bối cảnh lịch sử mỗi nước, các thành phần dân chúng có thể bị phân hóa theo xu hướng khác nhau: sắc tộc, tôn giáo, thế lực, ảnh hưởng ngoại bang,... Nhân danh dân chủ, tự do gì đi nữa cũng không bằng có được đông đảo dân chúng tin tưởng hay không mà thôi. (SH)

---

Kể từ khi chế độ của Kadhafi bị sụp đổ kể từ tháng mười 2011, tình hình ở Libye vẫn chưa trở lại tình trạng bình thường, nhiều cuộc đụng chạm giữa những thị tộc đã xảy ra, gây ra nhiều thiệt hại về nhân mạng. Phần lớn các cuộc đụng chạm xảy ra ở phiá tây và nam Libye, hoặc do sự khác biệt về lịch sử, hoặc để dành quyền kiểm soát biên giới mà thực ra để nắm nguồn tài chánh do việc buôn lậu; Trong ngày thứ năm 23.08.2012, đã có một cuộc đụng chạm giữa hai thị tộc ở Zliten các Tripoli 160 cây số về phiá đông làm ít ra có hai người chết và nhiều người bị thương. Cuộc đụng trận đã xảy ra với súng phòng không, súng trường và rốc-kết. Nguyên do cuộc đụng chạm là trong một thị tộc đã có người bị giết.

Sau khi chế độ Kadhafi sụp đổ, các vũ khí của chế độ này tồn trữ đã không được kiểm soát hoặc kiểm soát lỏng lẻo, các vũ khí đã được xử dụng bừa bãi hoặc được bán lén, tân chánh quyền Tripoli đã không có khả năng kiểm soát lãnh thổ.

Trước đó, trong ngày chủ nhật 19. 08 đã có một cuộc khủng bố bằng hai chiếc xe có đặt chất nổ tại Tripoli làm hai người chết và bón người bị thương. Cuộc khủng bố này nhắm vào toà nhà của bộ nội vụ và học viện nữ cảnh sát. Một chiếc xe có đặt chất nổ ở khu cư dân Mansoura thuộc trung tâm thành phố Tripoli đã được khám phá kịp thời. Ngày thứ hai một bom chế tạo kiểu thủ công nghệ đã được ném vào xe một nhân viên ngoại giao Ai Cập ở Benghazi (đông Libye, căn cứ trước đây của CNT) nhưng không gây thiệt hại nhân mạng. Theo tin sở an ninh Libye, bom được nhắm vào xe của đệ nhất tham vụ toà đại sứ Ai Cập, Abdelahim Rifai, gần nhà ông tại Benghazi.

Hình ảnh http://observers.france24.com/fr/.

Ngày thứ ba 21. 08 đã có đụng độ giữa lực lượng an-ninh Libye và những người võ trang ở Tarhoune (nằm cách Tripoli 60 cây số về phiá nam). Cuộc đụng chạm này xảy ra trong khuôn khổ cuộc điều tra về vũ khủng bố ngày chủ nhật tại Tripoli; thủ đô của Libye.

Theo Khalil Al-Arabi, chủ tịch uỷ ban quân sự ở Tarhouna, các cuộc giao tranh đã kéo dài đến rạng sáng ngày thứ tư, do việc một nhóm người ở Souk al-Ahad, gần Tarhouna, muốn làm rối loạn thành phố. Theo al-Arabi, có những người bị thương nhẹ ở cả hai phiá nhưng không có ai bị thiệt mạng. Bộ nội vụ cho biết đã bắt giữ 32 người trong gày thứ hai 20. 08 dính líu đến vụ đặt chất nổ, điều tra sơ khởi cho thấy đó là những người theo chế độ cũ. Cuộc điều tra dẫn đến việc lực lượng an ninh được cử về Tarhouna và đụng trận với dân võ trang thuộc Souk al-Ahad. Cuộc lục soát doanh trại dân binh (milice) ở đây đã tìm ra hằng trăm chiến xa và 26 súng phóng hoả tiễn. Nhóm dân binh này được biết dưới tên 'Katiba al-Awfiyãa' (Binh đoàn của những người trung thành) nhưng giữa họ với nhau được gọi là "Binh đoàn tử đạo Mouammar Kadhafi". Chính binh đoàn này đã lấy cớ một thủ lãnh của họ đã bị mất tích một cách bí mật để tấn công phi trường Tripoli hồi tháng sáu khiến phi trường phải ngưng hoạt động trong nhiều giờ. Tổng trưởng nội vụ Fawzi Abdelali đã bị chỉ trích nặng nề về việc 'lơ là' của lực lượng an ninh, đã tuyên bố từ chức nhưng sau đó đã rút lại lời tuyên bố này!

Trong ngày thứ ba 28. 08, ông Fawzi Abdelali đã cảnh cáo việc có những người hồi giáo cực đoan đã có lực lượng đông đảo và võ trang khá, do đó ông đã từ chối việc đụng chạm với họ sau khi các tẩm điện hồi giáo ở Libye bị những người này phá hủy bằng xe xúcÔng nói 'chỉ khi nào có một quân đội thực sự biết cách xử sự với những nhóm có võ khí nặng, chừng đó bộ nội vụ mới có thể hoàn thành sứ mạng. Nhắc lại ngày thứ bảy 25.08, mộ của giáo sĩ al Chaab al Dahmani tại Tripoli đã bị phá bằng xe xúc, ngoài ra ở Zliten và Misrata cũng có việc phá hủy một thư viện và một ngôi mộ, theo những người hồi giáo theo truyền thống (salafiste) những ngôi mộ này là nơi để những người soufis đến hành hương, tôn sùng người quá cố như một vị thánh hồi giáo, điều này trái với nguyên lý căn bản của hồi giáo là chỉ có một thượng đế, đấng quyền năng duy nhất.

Chiều thứ bảy, trong một bài diễn văn truyền hình, Mohammed Al Magueryef, Chủ tịch Quốc Hội Libye (Congrès National Général = CNG) đã lên án việc phá hủy các ngôi mộ ở Tripoli và Zliten. Có những tin tức trái ngược nhau, có tin nói lực lượng an ninh đã tiếp tay với nhóm salafiste để phá huỷ các ngôi mộ, tin khác nói chính là quân đội đã tiếp tay

* Libye đưa ra toà những người thuộc chế độ Kadhafi.

Người đầu tiên thuộc chế độ Kadhafi sẽ được đưa ra xét xử là Bouzid Dorda, cựu trưởng tình báo đối ngoại, người đã thay thế cho Moussa Koussa năm 2009.

Trong số các tội cáo buộc ông Dorda, có việc 'ra lệnh cho lực lượng an ninh đối ngoại bắn đạn thật vào các người biểu tình để giết họ'

Vụ xử án ấn định lúc đầu ngày 05. 06;được dời lại 10. 07 và lại dời tới ngày 28. 08. Nhưng vụ án vừa được dời lại ngày 11.11, các luật sư đã xin triển hạn để chờ phán quyết tối cao pháp viện, lý do được viện dẫn là thủ tục truy tố không hợp hiến! Được biết trong phiên toà đầu tiên, Dorda đã tuyên bố 'tôi chối bỏ các tội bị cáo buộc vì hoàn toàn trái lại những gì tôi thực hiện trong giai đoạn có biến cố. " Bouzid Dorda từng là cựu thủ tướng, đại diện cho Libye tại LHQ hằng chục năm.

Vụ xử Bouzid Dorda có tầm quan trọng đặc biệt vì sẽ là mẫu mực và là một sự tập huấn áp dụng cho các vụ xét xử sau và là biểu tượng cho nền công lý hậu Kadhafi. Giới tư pháp quốc tế để mắt theo dõi vụ này vì sau đó là việc xét xử Saïf al Islam dự trù vào tháng chín sắp tới.

Với Saîf al Islam, có dư luận tân chánh quyền Libye muốn triệt hạ ông này, ông này vẫn được coi như người kế nghiệp cho Mouammar Kadhafi. Saïf bị bắt ngày 18. 11 trên đường đào tẩu sang Niger và bị giam ở Zentane. CPI đòi quyền xét xử ông này vì có án lệnh truy nã quốc tế nhưng giới tư pháp Libye phản đối. Một phái đoàn của CPI đến thăm Saïf đã bị chánh quyền Libye giam giữ trong gần một thángLiệu rằng việc xét xử ông này sẽ ngay thẳng hay là một hình thức để kết án tử hình?

Cựu thủ tướng Al Baghdadi al-Mahmoudi đã được chuyển giao cho Libye từ 24. 06. Ông này đã sang tị nạn ở Tunisie và bị bắt giữ ở đây vào khoảng cuối tháng 09. 2011. Các nhân viên của chánh quyền Tunisie đã giải giao cho Libye mà không thông qua ý kiến của tổng thống Tunisie. Được biết tổng thống Moncef Marzouki đã hai lần bác yêu cầu của Libye về việc xin tống xuất ông al-Mahmoudi với lẽ chờ có những bảo đảm của Libye về việc tôn trọng nhân quyền. Nhưng chánh quyền Tunisie đã qua mặt tổng thống.

Hiện có tin Al Mahmoudi bị tra tấn, ngược đãi, có thể về mặt 'lâm sàng' coi như đã chết!

Abdallah al-Senoussi cũng vừa được Mauritanie chuyển giao cho chánh quyền Libye. Ông này là anh em rể với Mouammar Kadhafi, cựu tình báo trưởng của chế độ Kadhafi, bị bắt ngày 14. 03 vừa qua tại phi trường Nouakchort (Mauritanie) với lý do nhập cảnh với giấy tờ giả. Không những Abdallah al-Senoussi bị nhà cầm quyền Libye hiện nay tập nã và yêu cầu dẫn độ, ông này cũng bị CPI truy nã bằng một án lệnh quốc tế. Cho đến gần đây, ông vẫn được Mauritanie che chở;tổng thống Mohamed Ould Abdel Aziz của Mauritanie cho biết vào ngày 06. 08 vừa qua là al-Senoussi có các vấn đề pháp lý với Mauritanie và sẽ được xét xử tại Mauritanie. Trên thực tế, Mauritanie dùng al Senoussi làm con bài trao đổi vì ông này đã nắm giữ nhiều trách vụ quan trọng dưới chế độ Kadhafi, từ tình báo, phản tình báo và chỉ huy trưởng binh đoàn Katiba Mhemmed, lực lượng bảo vệ Kadhafi. Al Senoussi biết rõ các hồ sơ tối mật của Libye, các liên hệ trong bóng tối của Kadhafi với các quốc gia tây phương.

Ngày thứ tư 05.09.2012 al Senoussi đã bị Mauritanie chuyển giao cho Libye, ông này rời Mauritanie trên một phi cơ của Libye với sự hiện diện của nhiều viên chức của Libye. Đến Tripoli, ông được chuyên chở bằng trực thăng về nhà tù Hadba. ngoại ô nam Tripoli). Theo thông cáo của văn phòng chưởng lý, ông sẽ được khám sức khoẻ tổng quát tại y viện của nhà tù. Theo các hình ảnh truyền hình của Libye, al Senoussi khoẻ mạnh, tươi cười và mặc y phục Libye khi rời phi cơ!

Giới tư pháp Libye cho biết việc al Senoussi được chuyển giao cho Libye có thể làm vụ xử Saïf al Islam bị triển hạn vì cần điều tra thêm với al Senoussi!

Sau Tunisie đã chuyển giao cựu thủ tướng Bagdadi Mahmoudi cho Libye vào ngày 24. 06 vừa qua, nay đến lượt Mauritanie chuyển giao al Senoussi cho Libye. Có thể sẽ đến lượt các nước khác như Ai Cập, Niger và Algérie sẽ chuyển giao các nhân vật thuộc chế độ Kadhafi cho chánh quyền Libye hiện nay. Một người con trai của Kadhafi hiện đang ở Niger, có tin ông này sẽ chuyển sang Nam Phi để tránh việc bị chánh quyền Niger chuyển giao cho Libye. Gia đình Kadhafi gồm vợ và con gái hiện đang tị nạn tại Algérie.

Một nhân vật khác thuộc chế độ Kadhafi là Bashir Saleh cũng bị chánh quyền Libye hiện nay truy nã. Ông này là đổng lý văn phòng của Kadhafi từ 1998, là một người coi chi thu về mật qũy của Kadhafi và cũng là giám đốc quỹ đầu tư của Libye tại Phi Châu. Ông này bị coi là tác giả của một ghi chú việc yểm trợ tài chánh cho cuộc tranh cử của ông Nicolas Sarkozy năm 2007. Theo nguồn tin của ký giả Antoine Vitkine được Huffington Post dẫn lại, Bashir Saleh đã thương lượng việc lưu vong tại Pháp trước cuối tháng tám 2011 và đã được 'móc ' đi. Sau một thời gian có mặt ở Pháp, ông này đã 'lặn kỹ', không rõ ở đâu.

*Trong thứ tư tới, 12. 09. 2012, quốc hội Libye sẽ chỉ định một tân chánh quyền cho Libye.

Hiện có tám ứng cử vào chức vụ này, trong số đó, ứng cử viên Awad Barasi của nhóm huynh đệ hồi giáo và ứng cử viên Mamoud Jibril thuộc liên minh các lực lượng quốc gia (AFN) được coi là sáng giá nhất.

Dr. Awad Barasi http://www.saudigazette.com.sa/

Mahmoud Jibril http://www.jeuneafrique.com/

Awad Barasi hiện là tổng trưỡng điện lực và năng lực tái sinh, được đảng công lý và kiến thiết (Partie de la justice et de la construction =PJC), nhánh chánh trị của huynh đệ hồi giáo ủng hộ.

Mahmoud Jibril là một nhân viên trong chế độ Kadhafi trước đây, là một cộng sự viên thân cận của Saïf al Islam Kadhafi nhưng đã ngưng cộng tác với ông này vào năm 2010. Jibril đã tham dự vào hội đồng CNT và đảm nhiệm chức vụ tương đương thủ tướng tronguỷ ban quốc gia chuyển tiếp (CNT) đặt tại Benghazi. Nhưng ông bị nhiều chỉ trích trong CNT vì tính thiếu quyết đoán, quá thận trọng. . Ông từ chức trong CNT ba ngày sau khi Mouammar Kadhafi bị giết.

Trong kỳ bầu cử quốc hội vừa qua, liên minh các lực lượng quốc gia của ông dẫn đầu với 39 ghế trong khi nhóm huynh đệ hồi giáo với đảng PJC được 17 ghế.

Hi vọng chiến thắng của Jibril cũng không cao lắm vì ông bị phe hồi giáo chỉ trích là người thuộc khuynh hướng 'thế tục'.

Ngoài hai ứng cử viên chánh này, ứng cử viên có nhiều hi vọng 'về ngược' là phó thủ tướng Moustapha Abou Chagour, ông này được coi là thân hồi giáo và có sự ủng hộ của đương kim thủ tướng Abdelrahim al-Kib.

Nhữ Đình Hùng

/tin tổng hợp/07. 09. 2012

 

Tham khảo:

- Libye : Mahmoud Jibril sur la liste des 8 candidats au poste de Premier ministre | Jeuneafrique. com - le premier site d'information et d'actualité sur l'Afrique

- http://www. jeuneafrique. com/Article/ARTJAWEB20120824084619/

- http://www. jeuneafrique. com/Article/ARTJAWEB20120823145048/

- http://www. afrik. com/breve44185. html

- http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5g_023avW6XQYgYC_kX94xI7FZBNg?
docId=CNG.59b635c59cc381b86e94b9293c1e55c5. 641

- http://www.afriquejet. com/
mission-des-chefs-du-haut-comite-de-securite-en-libye-2012082943759. html

- http://observers. france24.com/fr/
content/20120904-apres-chute-kadhafi-habitants-benghazi-desempares-face-l%E2%80%99insecurite-croissante-libye-milices-attentats

--

(nguồn http://. . . )